تلاش مالیاتی در ایران و مقایسه آن با کشورهای منطقه سند چشم‌انداز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

چکیده

براساس سند چشم‌انداز افق 1404، ایران می‌کوشد در بین کشورهای منطقه جایگاه نخست توسعه اقتصادی را به‌دست آورد. در‌حالی‌که برای پیشرو بودن در منطقه نیز یکی از ویژگی‌های اساسی پنج‌گانه چشم‌انداز، سازمان مالیاتی کشور است. با نگاه‌هایی چنین بلند، سؤالی که مطرح است اینکه تلاش مالیاتی در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه چه میزان بوده و در این مدت براساس این شاخص از چه جایگاهی برخوردار است. نتایج این پژوهش که با استفاده از داده‌های دوره زمانی 2010 - 2006 و تخمین ظرفیت‌های بالقوه مالیاتی با استفاده از روش رگرسیونی داده‌های تلفیقی و در نتیجه محاسبه ظرفیت‌های بالقوه مالیاتی در کشورهای منتخب سند چشم‌انداز به‌دست آمده است نشان می‌دهد ایران از حیث تلاش مالیاتی در بین این کشورها جایگاه مناسبی ندارد. ازاین‌رو و با چنین واقعیتی، دستیابی به هدف چشم‌اندازها، جدیتی دوچندان را در سال‌های باقی‌مانده این افق طلب می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tax Efforts in Iran in Comparison with the Countries Listed in Iranian Vision Document (Southwest Asia Countries)

نویسندگان [English]

  • Mohammadali Feizpour 1
  • Ezatolah Lotfi 2
1
2
چکیده [English]

According to Iranian Vision Document 2025, Iran tries to win the first place of economic development among Southwest Asia countries. Also, being progressive is one of the five basic features of the vision of Iran’s Tax Organization. The question is about the extent of tax efforts in Iran in comparison with the mentioned countries and its place among them according to the index. Using data for the period of 2006-2010 and estimating potential tax capacities of Iran and Southwest Asia countries by panel data regression methods, the research indicates that Iran has no proper place in this respect. Therefore, achieving the goals of the Vision Document necessitates double efforts in remaining years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tax Effort
  • Tax Ratio
  • Countries Listed in Iran’s Vision Document
  • Panel Data Regression Method
  1. 1. امین رشتی، نارسیس، فاطمه فهیمی‌فر و ابراهیم صیامی عراقی (1390)، «اندازه‌گیری تلاش مالیاتی (مطالعه موردی کشورهای دارای درآمد متوسط)»، پژوهشنامه مالیات، ش 10، مسلسل 57.

    2. رضایی، محسن و علی مبینی دهکردی (1385). ایران آینده در افق چشم‌انداز، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.

    3. فهیم یحیایی، فریبا (1370). «برآورد ظرفیت مالیاتی کشور»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

    4. قطمیری، محمد‌علی و کریم اسلاملوئیان (1387). «برآورد تلاش مالیاتی در ایران و مقایسه آن با کشورهای در حال توسعه منتخب»، مجله تحقیقات اقتصادی، ش 83.

    5. محمدزاده پرویز و همکاران (1389). کاربرد نرم‌افزار STATA در اقتصادسنجی، تهران، انتشارات نورعلم و دانشکده علوم اقتصادی.

    6. معاونت برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات سازمان امور مالیاتی کشور (1389). برنامه راهبردی سازمان امور مالیاتی کشور.

    7. معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل سازمان امور مالیاتی کشور (1390). عملکرد نظام مالیاتی طی برنامه چهارم توسعه.

    8. منجذب، محمدرضا و پارسا سلیمانی (1384). «برآورد ظرفیت مالیاتی استان مازندران»، مجله پژوهشنامه اقتصادی، ش 18.

    9. مهرگان، نادر (1384). «برآورد ظرفیت مالیاتی استان‌های کشور با استفاده از داده‌های تلفیقی»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ش 35.

    1. Bird, Richard M. and et al. (2008). "Tax Effort in Developing Countries and High Income Countries: The Impact of Corruption, Voice and Accountability", Economic Analysis & Policy, Vol. 38, No. 1.
    2. Chelliah, Raja J. (1971). "Trends in Taxation in Developing Countries", IMF Staff Papers.
    3. Eltony, M. Nagy (2002). "Measuring Tax Effort in Arab Country", www.arab-api.org/wps0207.pdf.
    4. Hy, R. J., C. Boland, R. Hopper and R. Sims (1993). "Measuring Revenue Capacity and Effort of County Governments: a Case of Arkansas", PublicAdministration Review, No. 53.
    5. Leuthold, J. H. (1991). "Tax Shares in Developing Economies: A Panel Study", Journal of Development Economics, Vol. 35, No.1.
    6. Luo, H. and J. W. Douglas (1996). "Revenue Effort of Local Governments: Determinants, Impacts, and Policy Implications", Public Budgeting & Financial Management, No. 8.
    7. Piancastelli, Marcelo (2001). Measuring the Tax Effort of Developed and Developing Countries, Cross Country Panel Data Analysis, 1985/95, Working Paper No. 818, Riode Janeiro.
    8. Sangheon, Kim (2007). "A more Accurate Measurement of Tax Effort", Applied Economics Letters, Vol. 14, No.7.
    9. Stotsky, J. G. and et al. (1997). Tax Effort inSub-Saharan Africa, Working Paper of the International Monetary Fund.
    10. Tait, A. A., W. L. M. Gratz and B. J. Eichengreen (1979). "International Comparisons of Taxation for Selected Developing Countries", 1972-76, IMF Staff Papers, Vol. 26, No. 1.
    11. Tanzi, V. (1992). "Fiscal Policy and Economic Reconstruction in Latin America", WorldDevelopment, No. 20.
    12. Tanzi, V., H. H. Zee (1997). "Fiscal Policy and Long-Run Growth", IMF Staff Papers, No. 44.
    13. Zee, H. H. (1996). "Empirics of Cross-Country Tax Revenue Comparisons", World Development, No. 24.