تطابق ساختار قراردادهای «مشارکت در تولید» با الزامات حاکمیت و مالکیت ملی بر مخازن نفتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از منابع زیرزمینی نفت و گاز مستلزم صرف هزینه‌ و تحمل ریسک بالایی است. به این منظور کشورهای برخوردار از منابع زیرزمینی سعی در انعقاد قرارداد با شرکت‌های نفتی خارجی دارند. «قراردادهای بین‌المللی نفت» را در بخش بالادستی می‌توان به «قراردادهای ریسکی» یا «بدون ریسک» دسته‌بندی کرد. «قرارداد مشارکت در تولید»، از زمره‌ «قراردادهای ریسکی» است که براساس آن حق‌الزحمه پیمانکار و جایزه‌ تحمل ریسک از محل نفت و گاز تولیدی در نقطه‌ تحویل تعیین شده در قرارداد بین شرکت دولتی یا دولت و پیمانکار تأمین می‌شود. این مقاله با مفروض دانستن «حاکمیت قانون کشور میزبان»، نسبت به تفسیر یا داوری اختلافات ناشی از قراردادها و همچنین عدم منافات انعقاد این نوع قراردادها با الزامات ناشی از حاکمیت و مالکیت ملی بر منابع طبیعی، مطابق با «آخرین معاهدات بین‌المللی» که تا‌کنون به تصویب رسیده است، این نوع قراردادها را بیش‌ از قراردادهای «امتیازی و انحصاری»، تأمین‌کننده حق حاکمیت و مالکیت ملی کشورها بر منابع زیرزمینی خود می‌داند. در نهایت در نظام حقوقی ایران، انعقاد این نوع قراردادها برای توسعه، اکتشاف و استخراج میادین نفت و گاز، با رعایت الزامات تأمین منافع ملی و همچنین اصول و شرایط مقرر در قانون داخلی و معاهدات بین‌المللی را امری پذیرفتنی و دارای مجوز قانونی می‌شمارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Structure of "Partnership Contracts for Production" in Conformity with Prerequisites of National Sovereignty and Ownership Over Oil Reservoirs

نویسندگان [English]

  • Masoud Amani 1
  • Mostafa Shafizadeh Khoulenjani 2
1
2
چکیده [English]

Exploration, extraction and exploitation of underground resources of oil and gas necessitate high costs and risks. For this reason, countries having the reservoirs try to make contracts with foreign companies. International oil contracts in the upstream sector could be classified into risk and nonrisk contracts. Partnership contracts for production are risk contracts upon which the contractors’ fees and risk awards are paied from oil and gas production at the point of delivery determined in the contract between state and contractors. Assuming the rule of the host country’s laws on interpretation of or arbitration in disputes resulting the contracts and assuming their non-contradiction with requirements of sovereignty and national ownership over natural resources accordance with the last international treaties, the article argues that, in Iranian legal system, these contracts are acceptable and legal and more consistent with national sovereignty and ownership over underground resources than concession and exclusive contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Upstream Oil and Gas Contracts
  • Risk Contracts
  • Partnership Contracts for Production
  • National Sovereignty and Ownership
  • International Treaties
  1. 1. امانی، مسعود (1389). حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).

    2. ایرانپور، فرهاد (1389). «مالکیت و مفهوم آن در قراردادهای نفتی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 4، ش 1.

    3. _____ (1387). «انواع قراردادهای نفتی؛ تحول قراردادهای نفتی از قراردادهای معاوضی به‌سوی قراردادهای مشارکتی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، ش 2.

    4. _____ (1386). «مبانی عمومی قراردادهای نفتی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 37، ش 3.

    5. حسن‌بیکی، ابوالفضل (1381). نفت، بای‌بک و منافع ملی: بیع متقابل در توسعه میادین نفت و گاز و تأثیر آن بر امنیت ملی ـ منافع ملی، چاپ اول، تهران، انتشارات آوای نور.

    6. شرکت ملی نفت ایران (1381). مجموعه قوانین و مقررات نفت، گاز و پتروشیمی، جلد 1، 2 و 3، تهران، امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران.

    7. طاهری‌‌فرد، علی (1387). «بررسی آثار ساختار اقتصادی قراردادهای مشارکت در تولید بر تولید نفت، از دیدگاه شرکت‌های بین‌المللی نفتی، با استفاده از روش بهینه‌سازی پویا»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال پنجم، ش 18.

    8. موحد، محمدعلی (1386). درس‌هایی از داوری‌های نفتی؛ قانون حاکم، تهران، کارنامه.

    1. Atwell, J. E. (1980). "Changing Relationships between Host Countries and International Petroleum Companies", Houston Law Review, Vol. 17.
    2. Barrows, Gordon (1988). "A Survey of Incentive in Recent petroleum Contract", in N. Beredjick and T. Walde (ed.), Petroleum Investment Policies in Developing Countries, London: Graham and Trotman.
    3. Bindemann, Kirsten (1999). Production Sharing Agreements: An Economic Analysis, Oxford Institute for Energy Studies.
    4. Blinn, Keith W. (1986). Clause Duval, International petroleum Exploration and exploitation agreement, the Barrows Company INC, New York.
    5. Daintith, Terence C. and Geoffrey D. M. Willoughby (1977). A manual of United Kingdom oil and gas law, London: sweet and Maxwell.
    6. Dzienkowski, John S. (2000). concessions, production sharing, and participation agreements for developing a country’s natural resources, international petroleum transactions, Denver, Colorado: rocky mountain mineral law foundation, second edition.
    7. Fabricant, R. (1975). "production-sharing contract in the Indonesia Petroleum Industry", Harvard International law Journal, Vol. 16.
    8. Gao, Zhiguo (1994). International Petroleum Contracts: Current Trends and New Directions, London, Graham and Trotman Ltd.
    9. Haghighi, Sanam S. (2007). Energy Security; The External Legal Relations of the European Union with Major Oil-and Gas-Supplying Countries, Us and Canada: Hart Publishing.
    10. Harjasumantri, K. (1989). Environmental Legislation in Indonesia, 2nd ed., Yogyakarta, Indonesia: Gadjah Mada University.
    11. http://www.encharter.org/fileadmin/user_upload/document/En.pdf
    12. Johnston, Daniel (2003). International exploration economics, risk, and contract analysis, Tulsa, Oklahoma (USA), penn well corporation.
    13. Krueger, R. (1975). the United State and International Oil: A Report for the Federal Energy Administration on U.S. Firms and Government Policy.
    14. Kusuma-Atmadja, Mochtar (1974). "Mining Law", Treaties Issues by the Pajaran University, Law School of Bandung.
    15. _____ (1991). "Indonesia’s National Policy on offshore Mineral Resources: Some Legal Issues", in E. M. Borgese, N. Ginsburg and J. R. Morgan (ed.), Ocean Yearbook 9, Chicago: University of Chicago Press.
    16. Omorogbe, Yinka (1997). Oil and Gas Industry: Exploration and Production contracts, London, Malthouse press Ltd.
    17. Paliashvili, Irina (1998). Outlines of The Presentation, The President of The Russian Ukrainian Legal Group, At The Seminar on The Legislation on Production Sharing Agreements.
    18. Ramazani, K. Roohollah (1962). "Choice of Law Problems and International Oil Contracts: A Case Study", The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 11, No. 2.
    19. Taverne, Bernard (1996b). co-operative agreements in the extractive petroleum industry, Kluwer law international Ltd, London.
    20. _____ (1996a). "Production Sharing Agreements", In Principle and In Practice, In: David, Martyn R. (ed.), Upstream Oil and Gas Agreements With Precedent, Sweet And Maxwell.
    21. _____ (1999). Petroleum, industry and Governments: An Introduction to Petroleum Regulation, Economics and Government Policies, Kluwer Law International Ltd, London.
    22. Tengku Nathan, Machmud (2000). the Indonesian production sharing contract, an investor perspective, Kluwer law international.
    23. Walde, Thomas w. and George k. Ndi (1994). International Oil and Gas Investment; Moving Eastward?, center for petroleum and mineral law and policy, University of Dundee.
    24. Watson, James (1996). "Foreign Investment in Russia: The Case of the Oil Industry", Europe-Asia studies, Vol. 48, No. 3.
    25. www.un.org/documents/ga/res/29/ares29.htm.
    26. Yi, Tan (2010). the Oil and Gas Service Industry in Asia; a Comparison of Business Strategies, UK: Palgrave Macmillan.