ارزیابی روش‌های محاسبه جداول متقارن داده ـ ستانده؛ با تأکید بر برداشت‌های متفاوت از فرض تکنولوژی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دکتری اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه‌ طباطبایی

4 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه مفید

5 دانشجوی دکتری اقتصاد، پردیس تحصیلات تکمیلی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

به‌کارگیری فروض متفاوت تکنولوژی برای تهیه جداول متقارن توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران باعث سردرگمی کاربران جداول در ایران شده است. برای رهایی از این مشکل، دو راه پیش روی کاربران قرار دارد یا از جداول محاسبه شده موجود و مستقل از ماهیت فرض تکنولوژی در هر حوزه اقتصادی استفاده کنند و یا برمبنای ماتریس‌‌های ساخت و جذب محاسبه شده موجود جداول متقارن را متناسب با اهداف مشخص محاسبه و سپس از آن استفاده نمایند. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مورد دوم است. ازاین‌رو آخرین ماتریس‌‌های آماری ساخت و جذب تجمیع شده سال‌‌های 1378 و 1380 بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، هشت جدول متقارن محاسبه می‌شوند و خروجی‌‌های این جداول با جداول محاسبه شده موجود با تأکید بر ساختار تولید بخش نفت خام و گاز طبیعی مقایسه می‌گردند. براساس نتایج این مقاله، تعدیلات و یا درایه‌‌های حذف شده در جداول بانک مرکزی و مرکز آمار ایران درباره بخش نفت خام و گاز طبیعی قابل تفسیر است و نباید به‌آسانی حذف یا تعدیل شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Methods for Calculating Symmetric Input-Output Tables with Emphasis on Different Conceptions of Technology Presumptions in Iran

نویسندگان [English]

  • Aliasghar Banouei 1
  • Seyed Hadi Mousavi Nik 2
  • Mojtaba Esfandyari Kolookan 3
  • Reza Vafaei Yeganeh 4
  • Zahra Zakeri 3
  • Mahdi Karami 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

Using different technology presumptions by Central Bank and Statistical Center of Iran in designing symmetric tables has confused the users. Users have two solutions for this problem: using the symmetric tables irrespective of the technology presumptions in different economic areas or calculating them based on make-use matrices proportionality to specific goals before using. The article addresses the later. Eight symmetric tables are calculated based on last aggregated statistical make-use matrices designed by Central Bank and Statistical Center of Iran in 1999 and 2001 and are compared with the present tables emphasizing the production structure of petroleum and natural gas. Findings of the research reveal that all elements of the mentioned tables are meaningful and should not easily be modified and removed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industry Technology Assumption
  • Commodity Technology Assumption
  • Mixed Technology Assumption
  • Symmetric Table
  • Make-use Matrix
  1. 1. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1384). جدول داده ـ ستانده ایران سال 1378، تهران.

    2. بانویی، علی‌اصغر، سیدهادی موسوی‌نیک، رضا وفایی یگانه، مجتبی اسفندیاری کلوکن و زهرا ذاکری (1391). تعاریف و مفاهیم پایه‌ای، پایه‌های نظری و روش‌های محاسبه جداول متقارن تجربه ایران و جهان، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (در دست چاپ).

    3. بانویی، علی‌اصغر، فرشاد مؤمنی و سید‌ایمان آزاد (1387). «بررسی کمی جایگاه بخش خدمات و زیر‌بخش‌های آن در اقتصاد ایران»، فصلنامه اقتصاد و جامعه، ش 15 و 16.

    4. _____ (1389). «تحلیل‌های ساختاری صنعت و خدمات با تأکید بر خدمات تولیدی و اقتصاد جدید: تجربه ایران و برخی از کشورهای منتخب»، فصلنامه سیاست‌های اقتصادی، ش 1.

    5. بانویی، علی‌اصغر، فرشاد مؤمنی و مجتبی محققی (1388). «تحلیل‌های ساختاری بخش چهارم در اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، ش 3.

    6. بانویی، علی‌اصغر (1389). مأخذ‌شناسی نیم قرن جدول داده ـ ستانده و کاربردهای آن در ایران، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

    7. بانویی، علی‌اصغر و فرشاد مؤمنی (1388). «تجربه نیم‌قرن تهیه جدول داده ـ ستانده در ایران با تأکید بر نهادینه شدن، نهادهای آماری مشخص و دو وظیفه اصلی آن»، سومین کنفرانس ملی داده ـ ستانده و کاربردهای آن، دانشگاه علامه طباطبایی.

    8. توفیق، فیروز (1371). تحلیل داده ـ ستانده در ایران و کاربردهای آن در سنجش، پیش‌بینی و برنامه‌ریزی، انتشارات جامعه و اقتصاد.

    9. علی‌اصغر‌پور موزیرجی، حسین، فرشاد مؤمنی و علی‌اصغر بانویی (1390). «بررسی جایگاه بخش خدمات در مسیر توسعه‌یافتگی با تأکید بر خدمات تولیدی و توزیعی: مطالعه موردی 40 کشور جهان»، فصلنامه سیاستگذاری اقتصادی (در دست چاپ).

    1. عطوان، مهدی (1388). «جدول متقارن داده ـ ستانده: فرض تکنولوژی بخش و یا کالا؟، سومین کنفرانس ملی داده ـ ستانده و کاربردهای آن»، دانشگاه علامه طباطبایی.
    2. مرکز آمار ایران (1374). گزارش تفصیلی جدول داده ـ ستانده اقتصاد ایران سال 1365، تهران.
    3. _____ (1386). مقدمه‌، تعاریف و خلاصه یافته‌ها جدول داده ـ ستانده 1380، www.amar.org.ir.
      1. Ahmad, N. (2002). "The OECD Input-Output Data Base", Paper Presented at the 14th IO Conference, Montreal, Canada.
      2. Bohlin, L. and L. M. Widell (2006). "Estimation of Commodity by Commodity Input-Output Matrices", Economic Systems Research, Vol. 18, No. 2.
      3. Bulmer Thomas, V. (1982). Input-Output Analysis in Developing Countries: Source, Methods and  Applications, New York.
      4. De Mesnard, L. (2004). "Understanding and the Shortcomings of Commodity- Based Technology in Input-Output Models: an Economic-Circuit Approach", Journal of Regional Science, Vol. 44, No. 1.
      5. _____ (2011). "Negatives in Symmetric Input-Output Tables: the Impossible Quest for  the Holy Grail", Annals of Regional Science, Vol. 46, No. 2.
      6. Eurostat (2008). Eurostat Manual of Supply, Use and Input-Output Tables, Luxemburg.
      7. Jansen, P. K. and T. Ten Raa (1990). "The Choice of Model in The Construction of Input-Output Coefficient Matrices", International Economic Review, Vol. 31, No. 1.
      8. Konijin, P. J. A. and A. E. Steengee (1995). "Compilation of Input – Output Data from the National Accounts", Economic Systems Research, Vol. 7, No. 2.
      9. Mattey, J. and T. Ten Raa (1997). "Primary Versus Secondary Production Techniques in U.S. Manufacturing", Economic Modeling, No. 43.
      10. Miller, R. E. and P. D. Blair (2009). Input-Output Analysis: Foundations and Extensions, Cambridge University Press, Second Edition.
      11. Planting, M. and J. Guo (2004). "Increasing Timeliness of U.S. Annual Input-Output Accounts", Economic Systems Research, Vol. 16, No. 2.
      12. Rainer, N. (1989). Descriptive Versus Analytical Make use Systems: Some Australian Experiences, in: Miller, R. E. K. R. Polenske and A. Z. Rose (eds.), Frontiers of Input-Output Analysis, NewYork, Oxford University Press.
      13. Steenge, A.E. (1990). "The Commodity Technology Revisited: Theoretical Base and Application to Error Location in the Make – Use Framework", Economic Modeling, Vol. 21.
      14. _____ (1989). Second Thoughts on the Commodity Technology and Industry Technology Approaches, in: A. Franz and N. Rainer (eds.) Compilation of Input-Output Data, Vienna, Austria.
      15. Stone, R. (1961). Input-Output and National Accounts, OECD, Paris.
      16. Thage, B. (2002). Symmetric Input-Output Tables and Quality Standard on Input-output Techniques, oct. 10-15, Montreal, Canada.
      17. _____ (2005a). Symmetric Input-Output Tables and Quality Issues, 15th International Conference on Input-Output Techniques, June 27- July, Beijing, China.
      18. _____ (2005b). Symmetric Input-Output Tables and Quality Standard for Official Statistics, Paper for 15th International Conference on Input-Output Techniques, June 27- July, Beijing, China.
      19. Thage, B. and T. Ten Raa (2006). Streamlining the SNA 1993 Chapter on Supply and Use Tables and Input-Output, 29 General Conference of the International Association for Research In Income and Wealth, August 20-26, Finland.
      20. Ten Raa, T. (1988). "An Alternative Treatment of Secondary Products in Input-Output Analysis: Frustration", Review of Economics and Statistics, No. 70.
      21. _____ (1995). Linear Analysis and Competitive Economies, Harvester, New York.
      22. _____ (2007). "A Generalized Expression for Commodity and Industry Technology Models in Input-Output Analysis", Economic Systems Research, Vol. 19, No. 3.
      23. Ten Raa, T. and J. M. Rueda-Cantuche (2003). "The Construction of Input-Output Coefficients in Axiomatic Context: Some Further Considerations", Economic Systems Research, Vol. 15, No. 4.
      24. Ten Raa, T. and R. Van der Ploeg (1989). "A Statistical Approach to the Problems of Negatives in Input-Output Analysis", Economic Modeling, No. 6.
      25. Ten Raa, T., D. Chakraborty and J. A. Small (1984). "An Alternative Treatment of Secondary Products in Input-output Analysis", Review of Income and Wealth, No. 66.
      26. United Nations (2008). A Systems of National Accounts, New York.
      27. _____ (1993). A Systems of National Accounts, New York.
      28. _____ (1987). National Account Statistics: Study of Input-Output Tables, 1970-1980, New York.
      29. Viet, V.Q. (1994). "Practices in Input-Output Table Compilation", Regional and Urban Economics, No. 24.

    Yamano, U. and N. Ahmad (2006). The OECD Input-Output Data Base, STI Working Paper, OECD, Paris.