مؤلفه هویت و تأثیر آن بر سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر

چکیده

عربستان سعودی یکی از کشورهای مهم و تأثیرگذار در منطقه خاورمیانه است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، سیاست خارجی خصمانه و تقابل‌گرایانه‌ای در قبال جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است. سؤال مقاله حاضر این است که محرک اصلی رفتار عربستان در قبال جمهوری اسلامی ایران به چه عاملی بر‌می‌گردد؟ فرضیه نویسنده این است که ادراکات و برداشت‌های هویت‌بنیان عربستان سبب شده تا این کشور سیاستی خصمانه و تقابل‌گرایانه‌ در قبال جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کند. مهم‌ترین یافته این مقاله (با رویکردی سازه‌انگارانه) آن است که مؤلفه هویت؛ عامل تعیین‌کننده سیاست خارجی عربستان در قبال جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identity and its Impact on Foreign Policy of Saudi Arabia against Iran

نویسنده [English]

  • Mohmmad Mansouri
چکیده [English]

Saudi Arabia, as an important and influential country in the Middle East, has adopted a hostile and confrontational foreign policy against Islamic Republic of Iran since the Revolution 1979. The main question is about the most important factor in its policy against Iran. The article assumes that Saudi Arabia’s identity-based perceptions and conceptions have led it to this policy and, with a constructivist approach, identifies the identity as the most important factor in Saudi Arabia's foreign policy against Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • Saudi Arabia
  • Islamic Republic of Iran
  • Constructivism
  • Identity

مراجع

1. الامین، محسن (1365). تاریخچه و نقد و بررسی عقاید وهابی‌ها، ترجمه ابراهیم سیدعلوی، تهران، انتشارات امیرکبیر.

2. البوطی، محمد سعید رمضان (1375). سلفیه: بدعت یا مذهب، ترجمه حسن صابری، مشهد، آستان قدس رضوی.

3. الرشید، مداوی (1383). «مشروعیت سیاسی و جعل تاریخ؛ مطالعه موردی عربستان سعودی»، چهره جدید امنیت در خاورمیانه، ترجمه قدیر نصری، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.

4. حی‌تی، فیلیپ کی (1344). تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج اول، تبریز، چاپخانه شفق با همکاری مؤسسه انتشارات فرانکلین.

5. خدوری، مجید (1369). گرایش‌های سیاسی در جهان عرب، ترجمه عبدالرحمن عالم، چاپ سوم، تهران، دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی.

6. درایسدل، آلاسدیر و جرالد اچ. بلیک (1369). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میر‌حیدر (مهاجرانی)، تهران، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.

7. دفتر توافق‌های بین‌المللی (1380). قانون اساسی عربستان سعودی، ترجمه مهدی نورانی، تهران، نهاد ریاست‌جمهوری، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور.

8. رجایی، فرهنگ (1381). اندیشه سیاسی معاصر در جهان عرب، تهران، مرکز پژوهش‌های عملی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.

9. زراعت‌پیشه، نجف (1384). برآورد استراتژیک عربستان سعودی (سرزمینی ـ سیاسی)، تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.

  1. عابدینی، ابوالفضل (1390). طلیعه نور: تحلیلی از زندگانی پیامبر (ص) و امام علی (ع)، چاپ دوم، تهران، فراراه.
  2. فراتی، عبدالوهاب (1378). رهیافتی بر علم سیاست و جنبش‌های اسلامی معاصر، قم، شهریار.
  3. فوییه، کلود (1367). نظام آل‌سعود، ترجمه نورالدین شیرازی، تهران، فراندیش.
  4. لورنس، تامس ادوارد (1369). خاطرات لورنس عربستان، ترجمه مسعود کشاورز، تهران، عطایی.
  5. مسجد‌جامعی، زهرا (1380). نظری بر تاریخ وهابیت، تهران، صریر دانش.
  6. مشیرزاده، حمیرا (1384). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران، سمت.
  7. مشکوة‌الدینی، عبدالمحسن (1351). «اختلاف روش‌های فکری در اسلام»، مجله ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، سال8، ش 2.
  8. ناظمی قره‌باغ، مهدی (1390). وهابیت در جهان اسلام پس از 11 سپتامبر، تهران، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
  9. ونت، الکساندر (1384). نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.
  10. هینه‌بوش، ریموند (1390). «چارچوب تحلیلی»، در هینه بوش و انوشیروان احتشامی، سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه، ترجمه رحمان قهرمان‌پور و مرتضی مساح، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    1.  Al-Atawneh, Mohammad (2009). "Is Saudi Arabia a Theocracy? Religion and governance in Contemporary Saudi Arabia", Middle Eastern Studies, Vol. 45, No. 5.
    2.  Al-Kahtani, Mohammad Zaid (2004). The Foreign Policy of King Abdul-Aziz (1927- 1953): A Study in the International Relations of an Emerging State, University of LEEDS.
    3.  Al-Rasheed, Madawi (2002). A History of Saudi Arabia, London, Cambridge University Press.
    4.  Ayubi, Nazih (1995). Overstating the Arab State: Politics and Society in Middle East, London, I.B. Tauris.
    5.  Bahgat, Gawdat (2003). "The New Geopolitics of Oil: The United States, Saudi Arabia and Russia", Orbis.
    6.  Bahry, Louay (2009). "Foreign Labor in the Persian Gulf and the Crisis of National Identity", Available at: http://citation.allacademic.com//meta/ p_mla_apa_research_citation/3/8/1/0/0/pages381002/p381002-1.php.
    7.  Baroni, Samiah Elizabeth (2007). "Color Me Green: Saudi Arabia Identity and the Manifestation of Power", Pro Quest Dissertations and Theses.
    8.  Eilts, Hermann Frederick (2004). "Saudi Arabia’s Foreign Policy" In L. Carl Brown ed. Diplomacy in the Middle East: The International Relations of Regional and Outside Powers, London and New York: I.B.Tauris.
    9.  Enayat, Hamid (1982). Modern Islamic Political Thought, Austin, University of Texas Press.
    10.  Farrell, Theo (2002). ''Constructivist Security Studies: Portrait of Research Program'', International Studies Review, 4(1).
    11.  Gause III, F. Gregory (2002). "The Foreign Policy of Saudi Arabia". In Raymond Hinnebusch and Anoushirvan Ehteshami ed., The Foreign Policies of Middle East States, London, Lynne Reiner Publishers.
    12.  Goldberg, Jacob (1986). The Foreign Policy of Saudi Arabia: The Formative Years, 1902-1918, Cambridge, MA, Harvard University Press
    13. Halliday, Fred (2002). Arabia without Sultan, London, Sagi Books.
    14. Ibn Taymiyyah, "The Religious and Moral Doctrine of Jihad", Available at: www. Sullivan. Country.com.
    15.  Ibrahim, Saad Eddin (1998). "Ethnic Conflict and State Building in the Arab World", Unesco.
    16.  Jones, Toby Craig (2006). "Rebellion on the Saudi Periphery: Modernity, Marginalization and The Shi’a Uprising of 1979", Middle East Studies, Vol. 38.
    17.  Kechichian, Joseph A.(2000)."Saudi Arabia’s will to Power", Middle East Policy, Vol. VII, No. 2.
    18.  Nevo, Joseph (1998). "Religion and National Identity in Saudi Arabia", Middle Eastern Studies, Vol. 34, No. 3.
    19.  Niblock, Tim (2006).Saudi Arabia: power, legitimacy and survival, London, New York, Rutledge.
    20.  Nonneman, Gerd (2005). "Determinants and Patterns of Saudi Foreign Policy: ‘Omni Balancing’ and ‘Relative Autonomy’ In Multiple Environments", In Paul Arts and Gerd Nonneman (ed.), Saudi Arabia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs, London, Huest and Company.
    21.  Price, Richard and Christian Reus-Smith (1998). "Dangerous Liaisons? Critical International Theory and Constructivist", European Journal of International Relation, Vol. 4, No. 3.
    22.  Wynbrandt, James (2004). A Brief History of Saudi Arabia, New York, Checkmark Books.
مجلس و راهبرد

دوره 19، شماره 72
زمستان 1391
صفحه 77-99

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار