صندوق توسعه ملی یا توزیع مستقیم درآمدهای نفتی (بررسی مقایسه‌ای)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز

2 استاد دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز

3 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز

4 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز

چکیده

وجود منابع غنی نفتی و چالش‌های عمده اقتصادی در مسیر توسعه کشور همواره نقش استفاده بهینه از این منابع را در نیل به توسعه پایدار به موضوعی مهم و مورد توجه تبدیل کرده است. این مطالعه سعی دارد اثرگذاری حالت‌های مختلف گردش وجوه نفت بر اجزای تولید ناخالص داخلی را بررسی کند و با استفاده از الگوی تعادل عمومی محاسبه‌پذیر دو رویکرد «صندوق توسعه ملی» و «توزیع مستقیم درآمدهای نفتی» را تجزیه‌و‌تحلیل نماید. نتایج حاصل از حل پویای مدل نشان می‌دهد رویکرد صندوق توسعه ملی در بلندمدت کارکرد مناسب‌تری نسبت به رویکرد توزیع مستقیم دارد با این توضیح که رویکرد توزیع مستقیم برای تأمین هدف کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت کارکرد بهتری از صندوق توسعه ملی دارد. اما زمانی که هر دو رویکرد به‌صورت مکمل و توأمان در نظر گرفته می‌شود، همه اجزای تولید ناخالص داخلی جز مخارج دولت بهبود یافته و در‌کل تولید ناخالص داخلی در مقایسه با هریک از رویکردهای مورد بررسی، افزایش می‌یابد. ازاین‌رو، رویکرد توزیع مستقیم مشمول مالیات که مکمل (و نه جایگزین) صندوق توسعه ملی است رویکرد منتخب این تحقیق پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The National Development Fund or Direct Distribution of Oil Revenues (A Comparative Examination)

نویسندگان [English]

  • Davood Behboodi 1
  • Mohammadali Motefaker Azad 2
  • Parviz Mohammadzadeh 3
  • Seyed Kamal Sadeghi 1
  • Siab Mamipour 4
1
2
3
4
چکیده [English]

The existence of oil rich resource and its challenges for optimal management is very important issue in development of Iranian economy. This paper tries to investigate the effect of different oil revenue circulation on Gross Domestic Production (GDP) and its components.  Thus, the paper analyzes two approaches based on "National Development Fund" {NDF} and "Direct Distribution of Oil Revenues" (DDOR) by using computable general equilibrium model. Findings show that the NDF approach have a appropriate effect on GDP in long run, but the DDOR approach is better than NDF in term of decreasing dependence of Government Budget to oil revenues. However, if  both  approaches are considered as complementary and combined, all GDP components except Government expenditure are improved as well as GNP as a whole is increased. Thus, this paper suggests that the DDOR approach must be applied as a complementary rather than alternative approach along with the NDF approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil revenues
  • Dependence of Government Budget on Oil
  • National Development Fund
  • Direct Distribution
  • Computable General Equilibrium

مراجع

1. الآمدی، عبدالواحد (1377). غرر‌الحکم ‏و درر‌الکلم، ترجمه سیدهاشم بن‌السید‌حسین الحسینی المحلاتی، جلد اول.
2. امینی، علیرضا و محمدنشاط حاجی (1384). «برآورد سری زمانی موجودی سرمایه در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1381-1338»، مجله برنامه و بودجه، ش 90.
3. بهبودی، داود (1384). «نقش صندوق توسعه ملی در ثبات و اصلاح ساختار اقتصادی ایران (مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر)»، رساله دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
4. ــــــــــ (1385). اقتصاد ایران بر سر سفره درآمدهای نفتی، تهران، انتشارات نور علم.
5. ــــــــــ (1387). «نقش حساب ذخیره ارزی در ثبات درآمدهای دولت در قالب مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر»، مجله تحقیقات اقتصادی، ش 82.
6. بهبودی، داود، حسین اصغرپور و سیاب ممی‌پور (1388). «وفور منابع طبیعی، سرمایه انسانی و رشد اقتصادی در کشورهای صادرکننده نفت (رهیافت داده‌های تابلویی)»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، ش 40.
7. مرکز آمار ایران. سالنامه آماری کشور، سال‌های مختلف.
8. سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. داده‌های سری‌های زمانی اقتصادی، datadr.blogfa.com.
9. معاونت حقوقی ریاست جمهوری (1389). مجموعه قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394-1390)، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
10. Auty, Richard M. (1997). "Natural resource endowment, the state and development strategy", Journal of International Development 9 (4).
11. Auty, Richard M. (2001). "The political economy of resource-driven growth", European Economic Review 45.
12. Bravo-Ortega, Claudio and Jose De Gregorio (2005). "The relative richness of the poor? natural resources, human capital and economic growth", World Bank Working Paper Series No. 3484.
13. Birdsall, N. and A. Subramanian (2004). "Saving Iraq from Its Oil", Foreign Affairs, 83(4).
14. Brunnschweiler, Christa (2006). "Cursing the blessings? Natural resource abundance, institutions and economic growth", Institute of Economic Research, ETH Zurich, Zuerichbergstrasse 18, 8032 Zurich, Switzerland.
15. Davis, J. R., J. Daniel Ossowski and S. Barnett (2001). "Stabilization and Savings Funds for Nonrenewable Resources", International Monetary Fund Occasional Paper, No. 205, Washington D.C.
16. Devarajan, S., H. Ehrhart, T. Minh Le and G. Raballand (2011). "Direct Redistribution, Taxation and Accountability in Oil-rich Economies: A Proposal", CSAE Annual Conference.
17. Gelb, A. and S. Grasmann (2010). "How Should Oil Exporters Spend Their Rents?", Center for Global Development Working, Paper 221.
18. Goldsmith, O. S. (2002). The Alaska permanent fund dividend: An experiment in wealth distribution, Paper presented at the ninth congress of basic income European network, unpublished manuscript.
19. Gylfason, Thorvaldur (2001). "Natural resources, education, and economic development", European Economic Review, 45.
20. Gylfason, Thorvaldur (2002). "Mother earth: ally or adversary", World Economics.
21. Lofgren, H., R. Lee and S. Robinson (2002). A Standard Computable General Equilibrium (CGE) Model in GAMS, International Food Policy Research Institute.
22. Lofgren, Hans (2003). "Exercise in General Equilibrium Modeling Using GAMS", International Food Policy Research Institute, Washengton.
23. McCarl, B. A. and D. Gillig (2002). "Note on Formulation and Solving Computable General Equilibrium Model Within GAMS", Department of Agricultural Economics College Station, TX.
24. Mehlum, H., K. Moene and R. Torvik (2002). "Institutions and the resource curse", Working Paper, Department of Economics, University of Oslo.
25. Moss, Todd and Young Lauren (2010). "Saving Ghana from Its Oil: for Direct Cash Distribution", CGD Working Paper 186, Washington, D.C.: Center for Global Development.
26. Papyrakis, Elissaios and Gerlagh Reyer (2004). "The resource curse hypothesis and its transmission channels", Journal of Comparative Economics, 32.
27. Ross, Michael L. (1999). "The political economy of the resource curse", World Politics, 51.2.
28. ________ (2001). "Does oil hinder democracy?", World Politics, 53, 2001.
29. Sachs, Jeffrey D. and M. Warner Andrew (1995a). "Natural resource abundance and economic growth", NBER Working Paper No. W5398.
30. ________ (1997). "Natural resource abundance and economic growth", Working Paper, Institute for International Development, Harvard University.
31. ________ (1999). "The big push, natural resource booms and growth", Journal of Development Economics, 59.
32. ________ (2001). "Natural resources and economic development: the curse of natural resources", European Economic Review, 45.
33. Sala-i-Martin, Xavier and Subramanian Arvind (2003). "Addressing the natural resource curse: an illustration from Nigeria", NBER Working Paper, No. 9804.
34. Sandbu, Martin E. (2004). "Taxable Resource Revenue Distributions: A Proposal For Alleviating the Natural Resource Curse", Center on Globalization and Sustainable Development Columbia University Earth Institute.
35. Sandbu, M. (2006). "Natural Wealth Accounts: A Proposal for Alleviating the Natural Resource Curse", World Development, 34(7).
36. Segal, P. (2011). "Resource Rents, Redistribution, and Halving Global Poverty: The Resource Dividend", World Development, forthcoming.
37. Thurlow, J. (2004). "A Dynamic Computable General Equilibrium (CGE) Model for South Africa", Trade and Industrial Policy Strategies (TIPS).
38. Yeldan, Erik (2002). The Simple Dynamic CGE Model of a Small Open Economy, Course note, Bilknet University, Online at: www.bilknet.edu.tr/~yeldan/course.htm.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار