سنجش و تحلیل هزینه‌های مبادله در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه مفید، پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

3 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه مفید، پژوهشگر امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی روند هزینه‌های مبادله و ارائه شاخص‌هایی برای سنجش آن در ایران است. روش تحقیق در این مطالعه تحلیلی ـ توصیفی است که با توجه به پیشینه علمی موضوع عوامل مؤثر بر هزینه مبادله و متغیرهای سنجش آن در سطح کلان اقتصادی شناسایی می‌شود، سپس شاخص‌ها و متغیرها را به روش دلفی با استادان فن هر بخش به شور گذاشته و متغیر‌های سنجش انتخاب می‌شوند. در مرحله آخر پس از استانداردسازی متغیر‌ها، هزینه مبادله در سطح کلان اقتصادی برای دوره 1386-1375 برآورد شده است. براساس این مطالعه عواملی همچون میزان فساد و نرخ تورم هزینه‌های مبادله را در این دوره افزایش دادند و وضعیت پرونده‌ها و اندازه دولت موجب کاهش هزینه‌های مبادله شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Measurement and Analysis on Transaction Costs in Iranian Economy

نویسندگان [English]

  • Hossein Sadeghi 1
  • Reza Vafaei Yeganeh 2
  • Maryam Aghanasiri 3
1
2
3
چکیده [English]

This paper aims to examine transaction costs and to propose some indices for measuring them in context of Iranian economy. Analytical-descriptive method is used in this paper. Given this issue’s scientific background, factors affecting on transaction costs and its measurement variables in macroeconomic level are identified and then indices and variables are selected on basis of the Delphi method. Finally, variables are standardized and transaction costs from 1375 to 1386 in macroeconomic level are assessed. The paper finds that factors such as the level of corruption and the rate of inflation have increased transaction costs during this period and situation of economic issues and size of government led to decrease in transaction costs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transaction Costs
  • Delphi Method
  • Iranian Economy
  • Macroeconomics

مراجع

1. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک اطلاعات سری‌های زمانی اقتصادی، http://tsd.cbi.ir.
2. حسینی، سیدصفدر و محمد خالدی (1384). «ارزیابی هزینه مبادله تأمین اعتبارات کشاورزی برنج‌کاران استان مازندران»، علوم و صنایع کشاورزی، 19(1).
3. رنانی، محسن (1376). بازار یا نابازار؟، انتشارات سازمان برنامه ‌و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی ـ اجتماعی.
4. سازمان مطالعات مدیریت بهبود و تحول (بهار 1390). «الگویی برای تناسب کارکردهای مدیریت منابع انسانی براساس تلفیق نظریه هزینه مبادله و رویکرد بازارهای داخلی»، 20(63).
5. سالنامه آماری مرکز آمار ایران (1389).
6. صامتی، مرتضی، مجید صامتی و ابوالفضل جنتی مشکانی (1383). «بررسی نقش هزینه مبادله بر تورم رکودی در ایران»، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی، ش 1.
7. صامتی، مرتضی، مرضیه گوگردچیان و احمد گوگردچیان (1389). «تحلیل تئوریک و تجربی تأثیر آزادی اقتصـادی بر هزینه مبـادله مطالعه موردی کشورهای OECD»، پژوهشنامه اقتصادی، 10 (2).
8. سیدنقوی، میرعلی (1389). «الگویی برای تناسب کارکردهای مدیریت منابع انسانی براساس تلفیق نظریه هزینه مبادله و رویکرد بازارهای داخلی سازمان»، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، ش 63.
9. شریف‌زادگان، محمدحسین و علی ابوطالب‌پور (1387). «کاهش هزینه مبادله توسط برنامه‌ریزی فضایی، برای بهینه‌سازی مراکز خدمات شهری (نمونه موردی میادین میوه و تره‌بار منطقه 5 تهران)»، تحقیقات اقتصادی، 43(83).
10. صابری‌نمین، مهتاب (1379). «بررسی علل ایجاد هزینه‌های مبادله از دیدگاه اقتصاد نهادگرای جدید»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده‌ اقتصاد دانشگاه تهران.
11. طاهری، سیدمحمود (1378). آشنایی با نظریه مجموعه‌های فازی، مشهد، جهاد دانشگاهی مشهد.
12. عزتی، مرتضی و محمدعلی دهقان (1387). امنیت اقتصادی در ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
13. کامجو، کامران و مجید شمس (1376). «شناخت هزینه‌های معاملاتی و بررسی چگونگی کاهش آنها در یک بنگاه تولیدی، مورد شرکت پشم شیشه ایران»، پایان‌نامه‌ کارشناسی ‌ارشد، تهران، سازمان مدیریت صنعتی.
14. کوز، رونالد اچ. (1376). ماهیت بنگاه، ترجمه محمد ارجمند، تهران، فرهنگ و تعاون.
15. کریمی، زهرا (1379). «بررسی تأثیر هزینه‌های مبادله بر بازار کار»، رساله دکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
16. مهدوی، ابوالقاسم و علی نصیری‌اقدم (1390). «عوامل موثر بر انتخاب کانال صادراتی فرش دستباف ازمنظر اقتصاد هزینه مبادله»، تحقیقات اقتصادی، 45(97).
17. نصیری‌اقدم، علی (1380). «هزینه مبادله تأمین مالی بنگاه‌های تولید ـ ساخت (مطالعه موردی 40 بنگاه کوچک)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
18. ــــــــــ (1385). «اقتصاد هزینه مبادله»، جستارهای اقتصادی، 3(5).
19. ــــــــــ (1386). «کاستی‌های اقتصاد هزینه مبادله»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، ش 80.
20. نصیری‌اقدم، علی و الیاس نادران (1385). «هزینه مبادله تأمین مالی بنگاه‌های تولید ـ ساخت (مطالعه موردی 40 بنگاه کوچک)»، تحقیقات اقتصادی، ش 74.
21. نورث، داگلاس ‌سی. (1374). «عملکرد اقتصادی در طول زمان»، ترجمه موسی غنی‌نژاد، برنامه و توسعه، دوره 2، ش 11.
22. ــــــــــ (1377). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی، ترجمه محمدرضا معینی، تهران، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
23. وفایی ‌یگانه، رضا (1387). «برآورد روند هزینه‌های مبادله در ایران با رویکرد منطق فازی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مفید قم.
24. ویلیامسون، الیور ای. (1381). «اقتصاد نهادگرایی جدید، دستاوردهای گذشته و نگاهی به فرارو»، ترجمه محمود متوسلی، برنامه و بودجه، ش 73.
25. Adler, M. and E. Ziglio (1996). Gazing the Oracle: The Delphi method and its application to social policy and public health, London, Kingsley Publishers.
26. Argyres, N. and Do Bigelow (2006). "Transaction Costs Matter at all Stages of the Industry?".
27. Cheung, Steven (1981). "The Transaction Costs Paradigm", Economic Inquiry.
28. _______ (1983). "The Contractual Nature of the Firm", Journal of Law and Economics, Vol. 26.
29. Clague, Christopher, Philip Keefer, Stepen Kanack and Maner Olson (1999). "Contractintensive Money: Contract Enforcement, Property Rights and Economic", Journal of Economic Growth, Vol. 4.
30. Coase R. H. (1937). "The Nature of the Firm, Economica", New Series, Vol. 4, No. 16.
31. _______ (1992). "The Institutional Structure of Production", American Economic Review, No. 82.
32. De Soto, Hernando (2000). The Mystery- Why Capitalism Triumphs in the West and Fails Every Where Else, New York, Basic Books.
33. Demsetz, Harold (1967). "Papers and Proceedings of the Seventy-ninth Annual Meeting of the American Economic Association", The American Economic Review, Vol. 57, No. 2.
34. Dowd, Kevin (1994). "The cose of inflation and Disinfllaation", The Cato Journal, Vol. 14, No. 2.
35. Eigen-zucchi, Christian (2001). "The Measurement of Transations Cost", A Thesis Submitted to the Graduate Faculty of George Mason University in Partial Fullment of the Requirements for the Degree of Doctor Philosophy Economics.
36. Fraser Institute (2006). Economic Freedom of the World.
37. Furubotn, Eirik and Rudolf Richter (1997). Institutions and Economic Theory: The Contribution of the New Institutional Economics, Ann Arbor, University of Michigan Press.
38. Khan, M. (1995). State Failure in Weak States: A Critique of New Institutionalist Explanations, In J. Harris, J. Hunter and C. Lewis (eds.), The New Institutional Economics and Third World Development, London, Routledge.
39. Love, J. H. and S. Roper (2005). "Economists Perception Versus Decision: an Experiment in Transaction Cost Analysis", Cambridge Journal of Economics, Vol. 29 (1).
40. McCann Laura, Bonnie Colby, K. William Easter, Alexander Kasterine, K. V. Kuperane (2005). "Analysis Transaction Cost Measurement for Evaluating Environmental Policies", Ecological Economics 52.
41. Maria E. Maher (1997). "Transaction cost Economic and Contractual relations", Cambridge jornal of Economics, Vol. 21.
42. Nabli, Mustapha K. and Jeffrey Nugent (1989). "The New Institutional Economics and Applicability to Develooment", World Development, Vol. 17 (9).
43. Okun, A. M. (1975). "Inflation: Its Mechanics and Welfare Costs", Brookings papers on Economic Activity, Vol. 2.
44. Phillis, Y. A. and Andriantiatsaholiniaina L. A. (2001). "Sustainability: an Ill-defined concept and its assessment using fuzzy logic", Ecological Economics, Vol. 37(3).
45. Pratten, S. (1997). "The Nature of Transaction Costs Economics", Journal of Economic Issues, Vol. 31, No. 3.
46. Transparency International Organization (1997). The Fight Against Corruption: Is the Tide Now Turning?, Fraud and the African Renaissance, Kampala: UMU Press .
47. Whinston D. C. (2001). "Assessing the Rights and Transaction Cost Theories of Firm Scope", The scope of the Firm, Vol. 91(2).
48. Williamson, Oliver E. and Scott E.Masten (eds) (1999). "The Economics of Transaction Costs", An Elgar Critical Writing Reader, Vol. II.
49. Williamson, Oliver E. and S. G. Winter (eds.) (1991). The Nature of the Firm: Origins, Evolution and Development, Oxford, Oxford University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار