واکاوی سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران (آسیب‌ها و راهبردها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

چکیده

این مقاله با هدف بررسی تحلیلی و آسیب‌شناسی سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، ضمن تعریف دو مفهوم فرهنگ و سیاست عمومی؛ سیاست‌های فرهنگی و ملاحظات نظری سیاستگذاری فرهنگی را تبیین کرده و پس از تشریح سیاست‌های فرهنگی، با استفاده از روش‌ مطالعه کتابخانه‌ای اسنادی و مدارک علمی و تدوین آرا و نظرهای افراد خبره و صاحب‌نظر در قالب روش دلفی به تدوین آسیب‌های این حوزه و ارائه راهکارهای نظری و عملی برای مقابله با آنها می‌پردازد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد رابطه دوسویه فرهنگ و سیاستگذاری، ظرفیت بالقوه مؤثر و فراوانی در ایجاد تحولات فرهنگی و مدیریتی در کشورمان دارد که بخش بسیار کوچکی از آن به فعلیت رسیده است. با نگرش آسیب‌شناسانه به عرصه سیاست‌های فرهنگی، می‌توان به مواردی چون تعدد، ناهماهنگی و ناسازگاری میان مراکز سیاستگذار فرهنگی، عدم تدوین شاخص‌های قابل رصد، برخورد شعاری با سیاست‌های فرهنگی، عدم تعیین مسئولیت دستگاه‌های فرهنگی، ضعف در پویایی و روزآمدی سیاست‌های فرهنگی متناسب با تغییرات محیطی و مقتضیات زمان، فقدان تفاهم و دیدگاه مشترک مجریان، کم‌توجهی به نهادهای مردمی، عدم اولویت‌بندی سیاست‌ها، ضعف در نظارت مؤثر و کم‌توجهی به نظارت همگانی و خودکنترلی، تناقض در سیاست‌های اعمالی، ابهام در ارتباط میان سیاست‌های فرهنگی با سایر سیاست‌ها و ... به‌عنوان‌ مهم‌ترین آسیب‌های سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis on Cultural Policymaking in the Islamic Republic of Iran (Pathology and Strategies)

نویسندگان [English]

  • Seye dAlireza Sharifi 1
  • Abdorreza Fazeli 2
1
2
چکیده [English]

In contemporary world, interaction between culture and politics has brought propound and broad conceptual transformations in fields such as management and policymaking and paved an appropriate ground for consolidating concept “cultural policymaking”. This article aims to examinate analytically and pathologically Islamic Republic of Iran’s cultural policymaking, and having identified and described Iranian cultural policies, formulates pathologies related to this area through the Delphi method and ultimately proposes theorectical as well as practical solution in order to deal with them.
       The article shows that mutual relationship between culture and policymaking contains a wide and effective potential for creating managerial and cultural transformations in Islamic Republic of Iran and in many areas, this transformations havenot realized.
       The most important deficits in this area conclude lack of coordination, incompatability, and multiplity among institutions involved in cultural policymaking; lack of trackable indices; beaucratic, rhetorical, and unsensitive attitude towards cultural policymaking; weakness in executive mechanisms; ambiguity in cultural institutions functions and tasks; weakness in making dynamic and up-to-dated the cultural policies according to contextual changes; lack of mutual understanding and shared perspective among executives; ignorance of nongovernmental institutions; lack of priorization in policies; weakness in effective monitoring as well as in focusing on public monitoring and self-controlling: inconsistency in enforced policies; and ambiguity in relation between cultural and other policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • Policymaking
  • Culture
  • Cultural Policymaking
  • Islamic Republic of Iran’s Cultural Policymaking

مراجع

  1. 1. آشوری، داریوش (1386). تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران، نشر آگه، چاپ سوم.

    2. ابوالقاسمی، محمدجواد (1386). «آسیب‌شناسی فرهنگی انقلاب اسلامی»، فصلنامه اندیشه انقلاب اسلامی، ش 7.

    3. اجلالی، پرویز (1379). سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در ایران، تهران، نشر آن.

    4. اشتریان، کیومرث (1381). روش سیاستگذاری فرهنگی، تهران، کتاب آشنا.

    5. اصول‌ سیاست‌ فرهنگی‌ جمهوری‌ اسلامی ‌ایران (1371). سایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.

    6. اکبری، محمدعلی (1381). «تجربیاتی‌ از برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌ در ایران‌‌ ‌1320-1357»، فصلنامه ‌شورای فرهنگ عمومی، ش 33.

    7. الوانی، سید‌مهدی و فتاح شریف‌زادگان (1385). فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ چهارم.

    8. الوانی، سیدمهدی و سیدمحمدحسین هاشمیان (1387).‌ «ارائه مدل بومی سیاستگذاری متوازن بخش فرهنگ»،‌ همایش توسعه و تحول در فرهنگ و هنر.

    9. ایگلتون، تری (1380). «منازعات فرهنگی مدرن»، ترجمه رضا مصیبی، مجله ارغنون، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ش 18.

    1. بابایی طلاتپه، محمد‌باقر (1384). مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع)، تهران، دانشکده فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
    2. بدیع، برتران (1376). فرهنگ و سیاست، ترجمه احمد نقیب‌زاده، تهران، نشر دادگستر.
    3. بریجانیان، ماری (1373). فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، ویرایش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    4. بهادری، افسانه (1376). درآمدی بر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران، مرکز پژوهش‌های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    5. پهلوان، چنگیز (1382). فرهنگ‌شناسی، تهران، نشر قطره.
    6. جعفری، محمدتقی (1373). فرهنگ پیرو و فرهنگ پیشرو، انتشارات علمی و فرهنگی.
    7. دانایی‌فرد، حسن (1388). «تحلیلی بر موانع تولید دانش در حوزه علوم انسانی»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، سال 2، ش 1.
    8. رهنمایی، سید‌احمد (1378). «آسیب‌شناسی فرهنگی»، مجله معرفت، ش 30.
    9. شکیبا‌نیا، مهدی (1385). نگرشی بر ابعاد برنامه‌ریزی مهندسی فرهنگی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
    10. صالحی امیری، سیدرضا (1387). مبانی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران، مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
    11. فاضلی، نعمت‌اله (1386). «جزوه درسی سیاستگذاری فرهنگی»، ‌دانشگاه علامه طباطبایی.
    12. فراهانی، فاطمه (1385). «سیاستگذاری فرهنگی و توسعه»، فرهنگ اندیشه، ش‌ 18.
    13. فکوهی، ناصر (1384). «آسیب‌شناسی فرهنگی جامعه ما»، مجله نامه، ش 46.
    14. فیاض، ابراهیم (1385). «تأثیر چگونگی تعریف فرهنگ بر برنامه‌ریزی و سیاستگذاری فرهنگ»، فصلنامه شورای فرهنگ عمومی، ش 3.
    15. قلجی، حسین (1388). «الگوهای سیاستگذاری فرهنگی»، وبلاگ سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها.
    16. کاوند، رضا (1387). «گفتمان‌های سیاستگذاری‌های فرهنگی در ایران»، همایش ملی توسعه و تحول در فرهنگ و هنر.
    17. کرایب، یان (1381). نظریه اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر آگاه، چاپ دوم.
    18. کرمانی، علیرضا (1382). «سیاستگذاری‌های فرهنگی در ایران، واقعیت‌ها و مشکلات با تأکید بر کتاب کودک و نوجوان»، پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، ش 35.
    19. ماندگار، محمد‌مهدی (1379). «فرهنگ‌سازی در نهج البلاغه»، فصلنامه علوم سیاسی، سال سوم، ش 10.
    20. مشبکی، اصغر و علی‌اصغر پورعزت (1380). «مدیریت فرهنگ جامعه»، سخن سمت، ش 8.
    21. مشبکی، اصغر و علی‌اکبر خادمی (1387). «بررسی آسیب‌شناسانه سیاست‌ها و سیاستگذاری‌های فرهنگی ایران بعد از انقلاب اسلامی»، فصلنامه پژوهش فرهنگی، ش 14.
    22. نجاتی‌ حسینی، سید‌محمود و دیگران (1379). مشارکت فرهنگی، تهران، انتشارات آن.
    23. نوشین، عبدالحسین (1363). واژه نامک، نشر دنیا، چاپ دوم.
    24. همایون، محمدهادی و نادر جعفری (1387). «درآمدی بر مفهوم و روش سیاستگذاری فرهنگی»، اندیشه مدیریت، سال دوم، ش 2.

    34. Dye Thomas R. (2007). Understanding Public Policy, Prentice Hall Policy.

    35. Hatch, Mary, Jo. (1993). "The Dynamics of Organizational Culture", Academy of Management Review, Vol. 18, No. 4.

    36. Schein Edgar H. (1996). "Three Cultures of Management: The Key to Organizational Learning", Sloan Management Review.

    37. www.khamenei.ir

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار