تأثیر بازنگری در فرایند انتخابات مجلس شورای اسلامی بر ارتقای سرمایه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ٭ کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت

2 عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت

چکیده

در دهه‌های اخیر سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه‌های دیگر، به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در امر توسعه، مورد توجه بسیاری از اندیشمندان حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی قرار گرفته است. «اعتماد» به‌عنوان بخشی از سرمایه اجتماعی در بهبود مؤلفه‌های توسعه، به‌ویژه توسعه سیاسی نقش مهمی ایفا می‌کند. با توجه به اینکه انتخابات برجسته‌ترین نماد مردم‌سالاری و توسعه‌یافتگی سیاسی به‌حساب می‌آید، فرایند اجرای آن در میزان اعتماد سیاسی تأثیرگذار است. ازاین‌رو به‌کارگیری فرایندی متناسب با شرایط اجتماعی جامعه می‌تواند با افزایش اعتماد سیاسی، موجبات مشارکت بیشتر را فراهم آورده و مشروعیت نظام سیاسی را ارتقا بخشد.
در این مقاله تلاش شده است ضمن بررسی انتقادی فرایند جاری انتخابات مجلس شورای اسلامی در ایران، با استفاده از روش کتینگر، چگونگی بازنگری این فرایند در مراحل شش‌گانه چشم‌انداز، اقدامات اولیه، تشخیص، طراحی مجدد، نوسازی و احیا و ارزیابی برای ارتقای اعتماد سیاسی مدنظر قرار گیرد. سؤال و دعوی اصلی این پژوهش، نشان دادن چگونگی تأثیرگذاری بازنگری فرایند انتخابات بر اعتماد سیاسی ایرانیان، به روش توصیفی ـ تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Effect of Revising the Islamic Consultative Assembly's Electoral Process on Enhancing the Social Capital

نویسندگان [English]

  • Soodeh Rezaei 1
  • Majid Golparvar 2
1
2
چکیده [English]

In recent decades, social capital, along with other capitals, as a factor determining development, has been attractive to many scholars whithin various subfields of the social sciences. As a part of social capital, “trust” plays an important role in improving development indices, especially regarding political development. Given that the election is considered as most prominent symbol for democracy and political development, electoral implementation process strongly affects political trust, Therefore, a process proportionate to social conditions can improve participation through an increased political trust, and enhance legitimacy of the political system.
Having reviewed critically current process of parliamentary election in Iran, this study attempts, based on Kettinger method, to consider how to reengineer this process is considered within six stage: 1. perspective;
2. initial acts; 3. recognition; 4. re-designing; 5. renovation; and 6. revival and evaluation. Using analytical-descriptive method, this study illustrates how reengineering election process affects on political trust in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • the Islamic Consultative Assembly's Electoral Process
  • reengineering
  • Political Trust
1. آیین‌نامه اجرایی انتخابات مجلس شورای اسلامی (1378).
2. ابلنسکی، نیک (1376). مهندسی مجدد و مدیریت دگرگون‌سازی سازمان، ترجمه جواد شریفی، چاپ دوم، تهران،آروین.
3. اجاقلو، سجاد و محمدجواد زاهدی (1384). «بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین ساکنان شهر زنجان»، جامعه‌شناسی ایران، سال ششم، ش 4.
4. احمدی، حمید (1378). قومیت و قوم‌گرایی در ایران از افسانه تا واقعیت، تهران، نی.
5. الوانی، سیدمهدی و علیرضا شیروانی (1383). «سرمایه اجتماعی اصل‌محوری»، ماهنامه تدبیر، سال پانزدهم، ش 147.
6. اسماعیلیان، مجید (1384). «کاربرد شبیه‌سازی در مهندسی مجدد فرایند»، ماهنامه تدبیر، ش 155.
7. ایوبی، حجت‌اله (1377). «شکاف‌های قومی و خشونت در پیکارهای سیاسی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، پیش‌شماره اول.
8. بوردیو، پیر (1381). نظریه کنش، ترجمه مرتضی مردیها، چاپ دوم، تهران، نقش‌ونگار.
9. پورمیرو، عباس (1387). «مهندسی مجدد از دیدگاه استراتژیک»، به نقل از: www.amdt.blogfa.com/post-105.aspx.
10. تاجبخش، کیان (1382). سرمایه اجتماعی (اعتماد، دمکراسی و توسعه)، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، چاپ سوم، تهران، شیرازه.
11. حیدری، فاطمه (1384). «سرمایه اجتماعی، زیربنای توسعه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی»، فصلنامه حدیث زندگی، ش 27.
12. رئیسی، عبدالرضا (1389). «بررسی جایگاه مجلس در نظام سیاسی ایران»، نشریه خیزش نو، ش 69.
13. زتومکا، پیوتر (1386). اعتماد: نظریه جامعه‌شناختی، ترجمه غلامرضا غفاری، چاپ سوم، تهران، شیرازه.
14. ساروخانی، باقر و امراله امانی (1387). «سرمایه اجتماعی: ابعاد، دیدگاه‌ها و شاخص‌ها»، به نقل از: http://searches.blogfa.com/post-77.aspx.
15. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1382). سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 و سیاست‌های کلی برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، ابلاغیه مقام معظم رهبری.
16. سپهری، مهران (1385). «بهینه‌کاوی در مهندسی مجدد کسب‌و‌کار»، فصلنامه علمی و پژوهشی شریف، ش 34.
17. شارع‌پور، محمود (1386). «فرسایش سرمایه اجتماعی و پیامدهای آن»، ماهنامه انجمن جامعه‌شناسی، تهران، کلمه.
18. غفاری، غلامرضا و مصطفی ازکیا (1380). «بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت»، علوم اجتماعی، ش 89 .
19. فتحیان، محمد (1387). انتخابات الکترونیکی (بایسته‌ها و شیوه‌ها)، چاپ اول، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
20. فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم، سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه غلامعباس توسلی، چاپ اول، تهران، جامعه ایرانیان.
21. ـــــــ (1384). «سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی»، سرمایه اجتماعی، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، چاپ سوم، تهران، شیرازه.
22. کاواناک، دنیس (1379). مبارزه انتخاباتی، ترجمه علی‌اکبر عسگری تلاوت، چاپ اول، تهران، سروش.
23. کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، چاپ دوم، تهران، نی.
24. لفت ویچ، آدریان (1382). دمکراسی و توسعه، ترجمه احمد علیقلیان و افشین خاکباز، چاپ دوم، تهران، وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی.
25. منظور، داوود و مهدی یادی‌پور (1387). «سرمایه اجتماعی عامل توسعه اجتماعی و اقتصادی»، راهبرد یاس، ش 15.
26. میدری، احمد (1383). حکمرانی خوب، بنیان توسعه، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
27. یوسفی، علی (1383). «عدالت قومی و هویت ملی»، مجموعه مقالات در حوزه اقوام ایران، چاپ دوم، تهران، دفتر اجتماعی وزارت کشور.