تحلیل محتوای کیفی عوامل مؤثر بر خط‌مشی‌گذاری عمومی در حوزه محیط زیست

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی ساری، ایران؛

2 استادیار دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، ایران (نویسنده مسئول)؛

3 استادیار دانشکده مدیریت واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی ساری، ایران؛

چکیده

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و بحران حال و آینده‌‌‌ کشور، حوزه‌ محیط زیست است. این حوزه نیازمند توجه و رصد همه گلوگاه‌‌‌های تهدید و درنتیجه تدوین خط‌مشی‌‌‌‌‌ها و سیاست‌‌‌‌‌های اجرایی مشخص است. در این راستا، به‌کارگیری همه ظرفیت‌‌‌ آحاد جامعه در قالب طرح‌‌‌های مشارکت‌‌های عمومی ضروری است به همین دلیل طراحی مدل‌‌هایی که ترسیم‌کننده خطوط راهنمایی برای مدیران ارشد و تصمیم‌‌‌‌‌گیران کلان کشوری با توجه به وضعیت محیط زیست کشور و جذب مشارکت همگانی به‌‌‌‌‌منظور توسعه و بهبود شاخص‌‌‌‌‌های زیست‌محیطی کشور در حیطه خط‌‌‌‌‌مشی‌گذاری‌‌‌‌‌های عمومی ‌‌‌‌‌باشند اجتناب‌‌‌‌‌ناپذیر است. ازاین‌رو جهت موفقیت در پیشبُرد مطلوب خط‌مشی‌‌‌‌‌ها باید مجموعه‌‌‌‌‌ای از عوامل کلیدی در نظر گرفته شود که در این تحقیق به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی است که عوامل مؤثر بر خط‌مشی‌‌‌‌‌گذاری عمومی در حوزه‌‌‌‌‌ محیط زیست کدام‌‌‌‌‌اند. به‌منظور پاسخ به این سؤال، محققان با استفاده از تحلیل محتوای کیفی، به شناسایی عوامل مؤثر بر خط‌‌‌‌‌مشی‌‌‌‌‌گذاری مشارکت شهروندی در حوزه محیط زیست پرداخته و مصاحبه‌‌‌‌‌هایی با افراد خبره انجام داده‌اند که درنهایت 31 زیرمؤلفه در 6 بُعد: اسناد راهبردی و بالادستی، بدنه تصمیمات، ساختار و تمهیدات سازمانی، فرهنگ‌‌‌‌‌سازی، فناوری اطلاعات و فرایندهای کلیدی شناسایی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Qualitative Content Analysis of Factors Affecting Public Policy in the Field of Environment

نویسندگان [English]

  • Mahdi Ahmadi Tonkaboni 1
  • Nader Sheikholeslami Kandelusi 2
  • Masoud Ahmadi 3
1 PhD student in public administration, Faculty of Management, Sari branch, Islamic Azad University of Sari, Iran;
2 Assistant Professor, School of Management, North Tehran Branch, North Tehran Islamic Azad University, Iran (corresponding author);
3 Assistant Professor, Faculty of Management, Sari Branch, Islamic Azad University of Sari, Iran;
چکیده [English]

One of the most critical challenges and the crisis of the present and future of the country is the field of environment. This field needs the consideration and monitoring of all threats and bottlenecks and, as a result, formulating specific policies and executive policies. In this regard, it is necessary to use the full capacity of individuals in the form of public participation projects. Moreover, designing models that outline guidelines for senior executives and national decision-makers considering the state of the country’s environment is required. In addition, attracting public participation to develop and improve the country’s environmental indicators in public policy-making is inevitable. A set of key success factors must be considered to succeed in the optimal development of policies. Thus, the present article sought to answer the fundamental question of what factors influence public policy in the field of the environment. To answer this question, the factors affecting the policy-making of citizen participation in the field of environment were identified using qualitative content analysis. For this purpose, interviews with experts in policy-making and the environment were conducted, and 31 subcategories were identified. Then, the interviews were categorized into six dimensions related to citizen participation in policy-making in the field of environment. The subcategories included strategic and upstream documents, decision bodies, organizational structure and arrangements, culture building, information technology, and key processes. Finally, a network model of research in the field of policy-making for citizen participation in the field of environment was proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • general policy-making
  • environmental policy
  • citizenship participation
  • content analysis

مراجع

  1. ۱. ارمغان، سیمین (۱۳۹۷). «راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)»، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره ۱۰، ش ۲.

    ۲. اشتریان،کیومرث (1386). سیاستگذاری عمومی در ایران، چاپ اول، تهران، نشر میزان.

    ۳. اصلی‌پور، حسین، شمس‌السادات زاهدی، فتاح شریف‌زاده و وجه‌االه قربانی‌زاده (۱۳۹۳). «تبیین الگوی بومی تدوین خط‌مشی‌های زیست‌محیطی کشور با استفاده از نظریه داده‌‌بنیاد»،  اندیشه مدیریت راهبردی، دوره ۸، ش ۱.

    ۴. اصلی‌‌‌‌‌پور، حسین و فتاح ‌شریف‌زاده (۱۳۹۴). «راهبرد سیاستگذاری زیست‌محیطی کشور در بستر نظریات متعارف تصمیم‌گیری عمومی»، مجلس و راهبرد، دوره ۲۲، ش ۸۳.

    ۵. الوانی‌، سید‌مهدی و فتاح شریف‌زاده (۱۳۹۴). فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.

    ۶. باقری، محمدرضا (1396). «تدوین الزامات طراحی سیستم خط‌مشی‌گذاری فرهنگی برای ساخت آگاهانه واقعیت آینده»، رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان.

    ۷. حسینی، سیدهادی و همکاران (1392). «پایداری شهری بر بنیان توسعه مشارکت شهروندی در شهر سبزوار»، جغرافیا و پایداری محیط، دوره ۳، ش ۱.

    ۸. دانایی‌فرد، حسن (1396). «از مدیریت توسعه تا مدیریت توسعه پایدار»، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، دوره ۲۶، ش ۲۸-۲۷.

    ۹. دانایی‌فرد، حسن، سیدیعقوب حسینی و علی‌اصغر فانی (1396). ظرفیت خط‌مشی‌گذاری عمومی، کلید توسعه‌یافتگی ملی، چاپ دوم، تهران، انتشارات صفار.

    ۱۰. دانش‌فرد، کرم‌اله (1395). فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، چاپ دوم، تهران، انتشارات صفار.

    ۱۱. دای، توماس (۱۳۹۹). مبانی خط‌مشی عمومی، مترجمان رحمن غفاری، مهدی احمدی تنکابنی و علیرضا صفرپور، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.

    ۱۲. رحمان‌پور، شبنم و همکاران (1397). «بررسی نقش آموزش محیط‌ زیست جوامع محلی در عملکرد زیست‌محیطی شهروندان محدوده منطقه ۵ تهران»، سامانه مدیریت نشریات علمی، دوره 11، ش 42.

    ۱۳. رفیع‌پور، فرامرز (1394). تکنیک‌های خاص تحقیق در رشته علوم اجتماعی، تهران، شرکت سهامی انتشار.

    ۱۴. زارعی، محمدحسین (۱۳۸۳). «حکمرانی خوب، حاکمیت و حکومت در ایران»، مجله تحقیقات حقوقی، ش 40.

    ۱۵. سلیمانی، آتوسا و همکاران (1398). «بررسی تأثیر مؤلفه‏های دلبستگی به مکان بر مشارکت اجتماعی در حفاظت از محیط‏ زیست»، فصلنامه مطالعات علوم محیط زیست، دوره 4، ش ۱.

    ۱۶. غفاری، غلامرضا و محسن نیازی (138۵). جامعه‌شناسی مشارکت، تهران، نشر نزدیک.

    ۱۷. قائدی، محمدرضا (1395). «روش تحلیل محتوا کیفی، از کمی‌گرایی تا کیفی‌گرایی»، مجله مدل‌ها و روش‌های روانشناختی، دوره 7، ش 23.

    ۱۸. قلی‌پور، رحمت‌اله و ابراهیم غلام‌پور آهنگر (1395). فرایند سیاستگذاری عمومی در ایران، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

    ۱۹. کفاش‌زاده، علیرضا، حسن درویش، رضا رسولی و محمدابراهیم سنجقی (۱۳۹۶). «زمینه‌های مشارکتی مؤثر جهت مشارکت سازمان‌های غیردولتی در فرایند خط‌مشی‌گذاری محیط ‌زیستی: مدل‌سازی معادلات ساختاری»، آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، دوره ۵، ش ۴.

    ۲۰. گلدار، زهرا و همکاران (1396). «طراحی چارچوب مفهومی درگیرسازی ذی‌نفعان در خط‌مشی‌گذاری عمومی»، مجله دانش حسابرسی، سال هفدهم، ش 66.

    ۲۱. محمدی، مصطفی و مریم آزادبخت (1397). «سنجش مؤلفه‌های مشارکت شهروندی در پایداری زیست‌محیطی در منطقه ۲ شهر اهواز»، مجله انسان و محیط زیست، دوره 16، ش 3.

    ۲۲. ملکی، سعید و رسول سروستان (1395). «ارزیابی مشارکت شهروندان در خدمات و محیط زیست نواحی شهری باغملک»، مطالعات مدیریت شهری، دوره 8، ش 25.

    ۲۳. منوریان، عباس و ابراهیم گلشن (1395). مطالعه خط‌مشی عمومی چرخه‌های خط‌مشی و زیر نظام‌های خط‌مشی، چاپ دوم، تهران، مهربان نشر.

    1. Amirkhanyan, Anna A., Ohbet Cheon, Jourdan A. Davis, Kenneth J. Meier, Fei Wang (2019). Citizen Participation and its Impact on Performance in U.S Nursing Homes, American Review of Public Administration.
    2. Bradbury, A.W. and R. Williams) 2012.( "New Governance: Practices and Processes for Stakeholder and Citizen Participation in the Work of Government", Public Administration Review, Vol. 65, No. 5.
    3. Brikland, Thomas A. (2015). "An Introduction to the Policy Process", Printed in the United States of America, ISBN 978-0-7656-2532-8 (pbk. alk. paper).
    4. Cupps, D. Stephen (1977). "Emerging Problems of Citizen Participation", Public Administration Review, Vol. 37, No. 5.
    5. Denhardt, R.B. (1984). Theories of Public Administration, Pacific Grove, California, Brooks/Cole Publishing Co.
    6. Denhardt, Janet, Larry Terry, Edgar R. Delacruz and Ljubinka Andonosla (2009)."Barriers to Citizen Participation in Developing Countries", International Journal of Public Administration,

    Vol. 32, No. 14.

    1. Dye, Thomas (2016). Understanding Public Policy, Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Florida State University, Fifteenth Edition.
    2. Forno, Francesca (2004). "Political Consumerism and New Forms of Political Participation: The Gruppi di Acquisto Solidale in Italy", The ANNALS of the American Academy of Political and Social Scince.
    3. Graneheim, U.H. and B. Lundman (2004). "Qualitative Content Analysis in Nursing Research", Nusre Education Today, Vol. 24.
    4. Guba, EG. and Y.S. Lincoln (1981). Effective Evaluation: Improving the Usefulness of Evaluation Results Through Responsive and Naturalistic Approaches, San Fransisco, Josesy-Bass.
    5. Howlett, M. Ramesh (2009). Studing Public Policy, Published in Canada by Oxford University Press.
    6. Hsieh, Hsiu-Fang and Sara E. Shanon (2005). "Three Approaches to Content Analysis", Qualitativr Health Research, Vol. 15, No. 9.
    7. Inman, Sarah C. (2013). Fractured Consent: Public Participation in Environmental Complexity, A Master’s Thesis of Georgetown University for the Degree of Master of Arts in Communication, Culture and Technology, Washington, DC.
    8. Jung, Kyujin (2016). "A Missing Link between Citizen Participation, Satisfaction, and Public Performance: Evidences from the City and County of San Francisco", International Journal of Public Sector Performance Management, 2 (4).
    9. Komporozos, Aris A. and M. Thompson (2016). "The Role of Emotion in Enabling and Conditioning Public Deliberation Outcomes: A Sociological Investigation", Public Administration, 93 (4).
    10. Kyngas, H. and I. Vanhanen (1999). "Contentanalysis as a Research Method [Finnish]", Hoitotiede.
    11. Lee, Yunsoo and Hindy Lauer Schachter (2019). "Exploring the Relationship between Trust in Government and Citizen Participation", International Journal of Public Administration, Vol. 42, Iss. 5. 
    12. Lohmeier Law, Kristi (2013). "Citiztn’s Participation in Rural Development: Experiences from Pangani District Council in IOWA", Journal of Retailing and Consumer Services, 20 (2).
    13. Marshal, M. and Leon Sigal (2017). "Systematic Reviews for Policy-making–critical Reflections are Needed", Health Research Policy and Systems, 16 (1).
    14. Paalumbo, D.J. and D.J. Calista (1990). Implementation and Policy Process: Opening up the Black Box, New York, Greenwood Press.
    15. Patton, M.Q. (2002). Qualilalive Research and Evalution Methods, CA: Sage, Thousand Oaks, "Qualitative Evaluation and Research Methods", Second ed, CA: Sage, Newbury Park, 1990.
    16. Schofer, Evan (2001). The Structural Contexts of Civic Management: Voluntary Association Membership in Comparative Perspective, American Sociological Association is Collaborating with JSTOR to Digitize, Preserve and Extend Access ToAmerican Sociological Review.
    17. Wildavsky, Aron (1979). The Politics of the Budgetary Process, Boston, Little, Brown. Third Edition.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار