آسیب‌شناسی استفاده شبکه اجتماعی در جامعه ایرانی و ارائه راهبردهای استفاده بهینه از آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه سوره

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف، فرصت و تهدید شبکه اجتماعی در جامعه ایرانی درصدد ارائه راهبردهای مناسب است. ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف کاربردی و رویکرد تلفیقی و گردآوری اطلاعات به‌صورت اکتشافی ـ توصیفی در دو بخش کیفی با مصاحبه و کمّی با پرسشنامه و پردازش داده‌ها براساس مدل تجزیه و تحلیل راهبردی (مدل سوات) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش اساتید دانشگاهی و مدیران اجرایی هستند که در بخش مصاحبه با روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند 15 نفر و در بخش کمّی 40 نفر برای تکمیل پرسشنامه انتخاب شده‌اند. در پردازش داده‌ها از ماتریس‌های نوع‌شناسی محیط، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی‌، ماتریس سوات، SPACE و QSPMاستفاده شد.
یافته‌ها نشان می‌دهد مهم‌ترین قوت این شبکه‌ها اخذ اطلاعات و تقویت روحیه انتقادی کاربران و ضعف آن بی‌توجهی کاربر به رعایت اصول ایمنی در عضویت شبکه‌هاست. مهم‌ترین فرصت‌ها نیز می‌تواند تأسیس و راه‌اندازی شبکه‌های بومی با محوریت حمایت از فرهنگ اسلامی ایرانی باشد درحالی‌که تغییر سبک زندگی و ترویج جدایی خانواده به‌مثابه مهم‌‌ترین تهدید نهاد اجتماعی در فرهنگ اسلامی و ایرانی است. مهم‌ترین راهبردها نیز بهره‌گیری از ظرفیت کمی و کیفی بالای کاربران ایرانی برای تولید و اشاعه محتواهای دینی، فرهنگی و اخلاقی در دو سطح داخلی و خارجی و همگرایی نهادهای فعال دولتی و غیردولتی در افزایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی کاربران برای حضور در شبکه اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Pathology of Social Networking in the Iranian Society and Developing Strategies for its Appropriate Usage

نویسنده [English]

  • yousef khojir
Assistant Professor, Faculty of Culture and Communication, Soura University
چکیده [English]

This study aims to identify the pros and cons as well as opportunities and threats of social networking in the Iranian society as well as seeks to develop strategies for its appropriate usage. This study has been conducted through using mixed-method as well as analytical-descriptive research based on SWOT method and questionnaires (as quantitative data) and interviews (as qualitative data. Statistical population includes academicians and executives who are totally 55 experts that 15 of them have been selected for doing interviews through using targeted improbable sampling method as well as 40 experts of the rest have been selected for filling questionnaires. SWOT, SPACE and QSPM methods were used for data processing. The findings show that the pros of social networking are to get information as well as a critical boost to users’morales but its cons are users’ safety principles inobservance for (social) networking. Its opportunity is local network operation with (an emphasis on) support-centered from the Iranian-Islamic culture. But its threats includes to change lifestyles as well as promote families separation as the most important social institution in the Iranian-Islamic culture. The most appropriate strategies are to use more qualitative as well as quantitative capacities of the Iranian users to develop religious, moral and cultural contents in domestic and foreign levels as well as more integration between major governmental and non-governmental institutions to increase users’ media as well as security knowledge of social networking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtual Social Network
  • Pathology
  • Strategies
  • Iranian Society
  1. منابع و مآخذ

    اتحادیه بین‌‌المللی مخابرات (1396). روند توسعه فناوری اطلاعات در یک نگاه، ترجمه علی حکیم‌جوادی، تهران، سازمان فناوری اطلاعات.

    1. بصیریان جهرمی، حسین و هادی خانیکی (1392). «سیاستگذاران‌‌ ایرانی و سیاستگذاری رسانه‌‌های اجتماعی»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 6، ش 21.
    2. خانیکی، هادی و محمود بابایی (1390). «فضای سایبر و شبکه‌‌های اجتماعی»، فصلنامه جامعه اطلاعاتی، ش 1.
    3. خجیر، یوسف (1395). «ظرفیت‌‌ها و آسیب‌‌های تلفن همراه هوشمند در جامعه»، مجموعه مقالات تلفن همراه هوشمند و سبک زندگی، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی.
    4. زاهدی، محمد (1392). «روش تحلیل راهبردی در مدیریت»، نشریه مدیران، دوره 1، ش 15.
    5. شهابی، محمود و قدسی بیات (1391). «شبکه‌های اجتماعی مجازی و کاربران جوان؛ از تداوم زندگی واقعی تا تجربه جهان وطنی»، فصلنامه مجلس و راهبرد، دوره 19، ش 69.
    6. عبداللهیان، حمید و حسین کرمانی (1394). «تبیین رابطه سرمایه اجتماعی کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی فیس‌بوک و مشارکت سیاسی در دنیای واقعی»، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 4، ش 4.
    7. کیا، علی‌اصغر و یونس نوری مرادآبادی (1391). «عوامل مرتبط با گرایش دانشجویان به شبکه اجتماعی فیس‌بوک: بررسی تطبیقی دانشجویان ایران و آمریکا»، فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دوره 17، ش 49.
    8. Apadori, S. Mimail (2006). "An Experimental Study of Search in Global Social Networks", Science 301(5634), Retrived from www.Googlescholar.com
    9. Boyd, D. and N. Ellison (2007)."Social Network Sites: Definition, History and Scholarship", Journal of Computer Mediated Communication, 13(Spring).
    10. Castells, Manuel (2000). "Information Technology, Globalization and Social Development"; UNISD/DP 114/99/13
    11. ____ (2004). "Informationalism, Networks, and the Network Society: A Theoretical Blueprint", Text Published in the Network Society: A Cross-cultural Perspective, Northampton, Edward Elgar.
    12. ____ (2012). Communcation Power, UK: Oxford University.
    13. Duggan, Maeve (2018). "Mobile Messaging and Social Media 2015", Pew Research Center, www. pew.guv/articul,
    14.  Heidemann, J. (2010). "Online Social Networks–A social andTechnical Look", Retrived from www. Googlescholar.com
    15.  Kraut, R. and etal. (2002). "Internet Paradox. Revisited", Journal of Social,Issues 58(1), http://kraut.hciresearch.org/sites/kraut.hciresearch.org/files/articles/kraut98-InternetParadox.pdf
    16. Mihial, Evert and Peter Williams Sims (2004). "The Role of Facebook in Romantic Relationship Development: An exploration of Knapp's Relationship Stage Model", Journal of Social and Personal Relationships, Vol. 30 (Spring).
    17. Miler, G. S. (2008). New Media and Social Capital, International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences (Second Edition).
    18. Norris, P. (2001). Digital Divide? Civic Engagement, Information Poverty and the Internet in Democratic Societies, Cambridge University Press.
    19. Obar, Jonathan A. and Steve Wildman (2015). "Social Media Definition and the Governance Challenge: An Introduction to the Special Issue", Telecommunications Policy 39 (9). Electronic Copy Available at: http://ssrn.com/abstract=2647377
    20. Papacharissi, Zizi (2004). "The Virtual Sphere: The Internet as a Public Spher", New Media and Society, Vol. 4, Issue: 1, https://doi.org/10.1177/14614440222226244
    21. _____ (2010). A Networked Self: Identity, Community, and Culture on Social Net Worksites, New York, Routledge.
    22. Pariser, Eli (2012). "Social Networking Theories and Tools to Support Connectivist Learning Activities", International Journal of Web-Based Learning and Teaching Technologies.
    23. Rheingold, Howard (2000). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier (2ndEdition), Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 0-262-68121-8
    24. _____ (2008). "Using Participatory Media and Public Voice to Encourage Civic Engagement," Civic Life Online: Learning How Digital Media Can Engage Youth, Edited by W. Lance Bennett. The John D. and Catherine T. MacArthur Foundation Series on Digital Media and Learning, Cambridge, MA: The MIT Press,
    25. Tufekci, Zeynep (2017). Twitter and Tear Gas:The Power and Fragility of Networked Protest, Yale University Press.
    26. Turkle, Sheri (2008). "Identity in the Age of Internet, the Media Reader, Community and Transformation", Retrieved from http://www. jcmc.org/ Indiana/edu
    27. Wellman, B. (2002). "Little Boxes, Globalization, and Networked Individualism", The Series Lecture Notes in Computer Science, 2362.
    28. Wynn, John and Sim Katz (2005). "About Exaggeration in Cyberspace", Academy of Management Review, Vol. 24