تأثیر تقابل فرد و ساختار بر راهبردهای تصمیم‏ گیری پرونده هسته‏ ای ایران؛ مطالعه موردی گفتمان نواصول‏گرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بینالملل، گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

3 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

عوامل تأثیرگذار و میزان تأثیرشان در رویکرد هسته ‏ای ایران در دوره ‏های مختلف، متعدد و دارای تفاوت‏های اساسی بوده‏ است. اما با‌این‌حال دو متغیر فرد و ساختار همواره و در همه دوره‏ ها تأثیر اجتناب‏ ناپذیری بر رویکردهای ایران داشته ‏اند، چرا که نوع  ارتباط‏ بین این دو می‏ توانست زمینه تشدید و یا تسهیل شرایط برای حل این منازعه را فراهم ‏آورد. در همین راستا نشانه ‏های رفتاری، کلامی و کنشی گفتمان نواصول‏گرایی حاکی از تقابل این دو متغیر در مناقشه هسته ‏ای بوده است. از‌این‌رو بر‌اساس مفروض تقابل بین دو متغیر فرد و ساختار، این سؤال مطرح می ‏شود که در گفتمان نواصول‏گرایی چه تأثیری بر راهبردهای تصمیم ‏گیری پرونده هسته‏ ای داشته است؟ یافته‏ های پژوهش با بهره‏ گیری از مدل روزنا و مبتنی‌بر روش توصیفی - تحلیلی نشان می‏دهد تقابل بین این دو متغیر؛ باعث به حاشیه رفتن تحلیل هزینه - فایده و در نتیجه اولویت تصمیم ‏گیری براساس راهبردهای روان‌شناختی - ارزشی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Individual Variable Conflict and Structure on Iran's Nuclear Case's Decision-Making Strategies; Case Study of discourse Neo-Fundamentalist

نویسندگان [English]

  • hamid ahmadinejad 1
  • Enayatollah Yazdani 2
  • Saeed Vosoughi 3
1 University of Isfahan - Faculty of Administrative Sciences and Economics - Ph.D. student of International Relations
2 Associate Professor of International Relations- Department of Political Science University of Isfahan
3 Assistant Professor of International Relations- Department of Political Science University of Isfahan
چکیده [English]

Influential factors and their impact on Iran's Nuclear approach during different periods, were numerous and it has been a fundamental difference. However, the two variables of the individual and the structure always and at all periods the inevitable impact has been on Iran's approach. Because the relationship between these two variables could be exacerbating or facilitating conditions for solving the dispute provided. In this regard, the behavioral, verbal, and action symptoms Discourse Neo-Fundamentalist show the conflict between the two variables in the nuclear dispute. So based on the assumption that the conflict between the two individual variables and structure, The question is that: The contrast between the individual variables and structure in the Discourse Neo-Fundamentalist has affected on the Decision-Making strategies of the Nuclear Case? According to Rosenau model and descriptive-analytical methods, research results have shown that the conflict between these two variables has led to Sideline of Cost- benefit analysis and hence the priority of Decision - Making based on psychological - value strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nuclear Case
  • Rosenau Theory
  • Individual Variable
  • Structure variable
  • Neo-Fundamentalist
  • Decision-Making Strategies

مراجع

1. احدی، افسانه و علی دارابی (1396). «رسانه، سیاست خارجی و اجماع‏ سازی در برنامه هسته ‏ای ایران: مطالعه ه‏ای تطبیقی»، فصلنامه روابط خارجی، سال نهم، ش 39.
2. اشرفی، اکبر و سیدبابک قیاسیان (1392). «بررسی دیپلماسی عمومی در سیاست دولت‏های هشتم و نهم»، فصلنامه سپهر سیاست، سال اول، ش 1.
3. آرمین، محسن و محسن علیزاده (1386). «انرژی هسته ‏ای در قطار احمدی‌نژاد»، مجله بازتاب اندیشه، ش 84.
4. بارنجی، محمدرضا (1388). «تحلیل تصمیم‏ های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران براساس مدل پیش‌تئوری روزنا»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال شانزدهم، ش 2.
5. بهستانی، مجید (1392). «رابطه نگرش دینی و سیاست خارجی ادراکی: تحلیل رمزگان عملیاتی بازرگان و احمدی‌نژاد»، فصلنامه روابط خارجی، ش 19.
6. حاجی ‏یوسفی، امیرمحمد (1384). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه ‏ای، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین ‏المللی.
7. حداد، غلامرضا (1394). «ساختار معنایی نواصول‌گرایان و سیاست خارجی جمهوری اسلامی (1392 ـ 1384) »، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، سال دهم، ش 3.
8. خواجه‌سروی، غلامرضا (1386). «فراز و فرود گفتمان عدالت در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه دانش سیاسی، سال سوم، ش 6.
9.  درویشی سه‌تلانی، فرهاد و سیدمحمدغفار نیکنام راد (1395). «بررسی ایستارهای دانشجویان درباره سیاست خارجی دولت‏های نهم و دهم؛ مطالعه موردی دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه‏های شهر تهران»، فصلنامه پژوهشنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، ش 43.
10. دویچ، کارل و دیگران (1371). نظریه‏ ها روابط بین‏الملل، ترجمه وحید بزرگی، تهران، مؤسسه انتشاراتی جهاد دانشگاهی.
11. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1386). «گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌محور در سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد»، مجله دانش سیاسی، ش 5.
12. دهقانی ‏فیروزآبادی، سیدجلال و رضا ذبیحی (1391). «تأثیر هویت اسلامی ـ انقلابی بر رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در موضوع هسته‏ ای (دوره خاتمی و احمدی‌نژاد) »، فصلنامه علوم سیاسی، سال پانزدهم، ش 59.
13. دهقانی ‏فیروزآبادی، سیدجلال و مهدی عطائی (1394). «تحلیل گفتمانی سیاست هسته ‏ای دولت احمدی‌نژاد از هژمونی تا افول»، فصلنامه پژوهش‏نامه ایرانی سیاست بین‏ الملل، سال چهارم، ش 1.
14. رستمی، فرزاد و مسلم غلامی حسن‌آبادی (1394). «امنیت هستی‏ شناختی و استمرار مناقشه هسته ‏ای ایران و غرب»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم، ش 11.
15. رسولی ثانی‌آبادی، الهام (1389). «حفظ امنیت هستی‏ شناسانه و سازش ‏ناپذیری جمهوری اسلامی ایران در سیاست هسته ‏ای»، فصلنامه علوم سیاسی، ش 51.
16. رسولی ‏ثانی‏آبادی، الهام و امیرحسین عسگری (1395). «بررسی جهت‏گیری تجدیدنظرطلبی در سیاست خارجی ایران (1392 ـ 1384) براساس الگوی سیستمیک روابط بین‏ الملل»، فصلنامه سیاست خارجی، سال سی‌ام، ش 4.
17. روزنا، جیمز (1384). آشوب در سیاست جهان؛ نظریه ‏ای درباره دگرگونی و پیوستگی، ترجمه علیرضا طیب، تهران، انتشارات روزنه.
18. رهبر، فرهاد، محمود متوسلی و محمد امیری (1392). «اقتصاددانان رفتاری و نظریه‏ های آنها»، فصلنامه برنامه‏ ریزی و بودجه، سال هیجدهم، ش 1.
19. زیبا‌کلام، صادق (1385). «احمدی‌نژاد و جامعه‌شناسی قدرت در ایران»، مجله بازتاب اندیشه، ش 74.
20.  سلطانی‏ نژاد، احمد، مصطفی زهرانی و مهدی شاپوری (1392). «آمریکا و برنامه هسته‏ ای ایران؛ استراتژی برچینش و ابزارهای آن»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، ش 1.
21. سلطانی‏ نژاد، محمد (1394). «هویت، هسته‌ای شدن و حل منازعه هسته ‏ای»، فصلنامه پژوهش‏نامه ایرانی سیاست بین‏ الملل، سال چهارم، ش 1.
22. سلیمانی، غلامعلی (1390). «روان‌شناسی شناخت و تصمیم‏ گیری در سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست‌و‌یکم، ش 4.
23. سیف‌زاده، سیدحسین (1369). «پژوهشی در نظریه ‏پردازی سیاست خارجی»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 25.
24. --- (1384). «آسیب‏شناسی سیاست خارجی ایران و چارچوبی برای سازمان‌دهی طرز تلقی‏ها»، مجله سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 69.
25. سیمبر، رضا و ارسلان قربانی شیخ‌نشین (1387). روابط بین‏ الملل و دیپلماسی صلح در نظام متحول جهانی، تهران، انتشارات سمت.
26. شاپوری، مهدی و احمد سلطانی‌نژاد (1392). «ایران و آمریکا: چرخه منفی برسازی و استمرار مناقشه هسته ‏ای»، فصلنامه روابط خارجی، سال پنجم، ش 17.
27.  طباطبایی، سیدمحمد (1390). «دیپلماسی هسته‏ ای ایران»، ترجمه حامد صدیقی، مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، ش 286.
28. علیپوریان، طهماسب و احد نوری اصل (1393). «تحول یا تغییر گفتمانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات سیاسی، ش 25.
29.  فلاحی، سارا (1386). «بررسی مقایسه ‏ای دیپلماسی هسته ‏ای دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد ـ تا پایان قطعنامه 1747 شورای امنیت»، فصلنامه پژوهش‌نامه علوم سیاسی، ش 6.
30. قریشی، سیدیوسف (1393). «تأملی سایبرنتیک بر مدل تصمیم ‏گیری هسته‏ ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‏المللی، ش 21.
31. گنج‏خانلو، مصدق و جلال ثناقربانی (1394). «تغییر یا تداوم چرخه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با تهدیدات امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هجدهم، ش 4.
32. مال‌جو، محمد (1386). «اقتصاد سیاسی ظهور دولت نهم»، مجله گفتگو، ش 49.
33. محمدنیا، مهدی (1394). «بررسی تطبیقی سیاست خارجی دولت‏های اصول‌گرا و اعتدال»، فصلنامه سیاست‏پژوهی، دوره دوم، ش 1.
34.  مشیرزاده، حمیرا (1385). تحول در نظریه‏های روابط بین‏الملل، تهران، انتشارات سمت.
35. مصلی نژاد، عباس (1395). «دیپلماسی هسته‏ای و راهبرد مصالحه در سیاست خارجی ایران»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، ش 3.
36. مک‌سوینی، بیل (١٣٩٠). مقدمه‏ای بر جامعه‏شناسی امنیت‌، ترجمه‌ محمدعلی قاسمی و محمدرضا آهنی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
37. منصوری‌مقدم، جهانشیر و علی اسمعیلی (1390). «تحلیلی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد از‌منظر مدل پیوستگی جیمز روزنا»، فصلنامه سیاست، دوره 41، ش 1.
38. میرمحمدی، مهدی و علیرضا خسروی (1393). مقدمه ‏ای بر تحلیل سیاست خارجی، چاپ اول، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
39. نوری، وحید (1392). «منزلت‏ طلبی به‌مثابه سیاست خارجی؛ چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال شانزدهم، ش 2.
40. ولی‌زاده، اکبر، غلامرضا فیروزیان حاجی و مرتضی شجاع (1394). «درآمدی بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‏های انقلاب اسلامی، سال چهارم، ش 13.
41. یاقوتی، محمد‏مهدی (1390). «تحلیل سیاست خارجی و هویت خارجی جمهوری اسلامی ایران». مجله سیاست خارجی، سال بیست‌و‌پنجم، ش 1.
42. Aghaie Joobani, Hossein (2013). "Iran, the SCO and Major Geo ـ strategic Shifts in a Post ـ Ahmadinejad Era", Available at: http://www.e ـ ir.info/2013/09/24/, (Accessed on 14 December 2017).
43. Beach, Lee Roy (1993). "Image Theory: an Alternative to Normative Decision Theory", in NA ـ Advances in Consumer Research, Vol. 20.
44. Beach, Lee Roy (2008). "Image Theory: Decision Making in Personal and Organizational Contexts", Available at: http://paei.wikidot.com/beach ـ lee ـ roy ـ image ـ theory ـ and ـ decision ـ making, (Accessed on 14 December 2017).
45. Bjorkdahl, Annika (2002). "Norms in International Relations: Some Conceptual and Methodological Reflections", Journal Cambridge Review of International Affairs, Vol. 15. No. 1.
46. Gerbec, Erin N (2012). Image Theory: An Experimental Study Of The Effect Of Feedback On Decision Making, A Dissertation, Columbia University‎, Graduate College of Bowling Green.
47. Haji ـ Yousefi, Amir M (2010). "Iran's Foreign Policy during Ahmadinejad: From Confrontation to Accommodation", Alternatives: Turkish Journal of International Relations, Vol. 9, N0. 2.
48. Hansson, Sven Ove (1994). Decision Theory: A Brief Introduction, Stockholm, Royal Institute of Technology.
49. Jaturapol, Lersak (2017). "The Cybernetic Theory of Decision: New Dimensions of Political Analysis", Social Science Asia, Vol. 3, No. 4.
50. Kaarbo, Juliet (1997). "Prime Minister Leadership Styles in Foreign Policy Decision ـ Making: A Framework for Research", Political Psychology, Vol. 18. No. 3.
51. Katzenstein, Peter (1996). Cultural Norms and National Security, Cornell Studies in Political Economy, Cornele university Press.
52. Laclau, Ernesto and Chantal Mouffe (1985). Hegemony and Socialist Strtegy: Towards a Radical Democratic Politics, London, Verso.
53.  Mintz, Alex and Karl Derouen (2010). Understanding Foreign Policy Decision Making, Cambridge, Cambridge.
54. Mintz, Alex and Amnon Sofrin (2017). "Decision Making Theories in Foreign Policy Analysis", Printed From the Oxford Research Encyclopedia, Available at: http://www.politics.oxfordre.com/view/10.1093/acrefore/, (Accessed on 12 January 2018).
55.  Mohammadnia, Mahdi (2012). "Iran's Foreign Policy: Toward a Constructivist Perspective", The Journal of Political Science, Vol. 30, No. 1.
56. Moshirzadeh, Homeira (2007). "Discursive Foundations of Iran’s Nuclear Policy", Security Dialogue, Vol. 38, No. 4.
57. Quackenbush, Stephen (2010). "General Deterrence and International Conflict: Testing Perfect Deterrence Theory", International Interactions, Vol. 36, No. 1.
58. Rezaei, Farhad (2017). Iran’s Nuclear Program1979 ـ 2015: A Study in Proliferation and Rollback, Switzerland, Palgrave Macmillan.
59. Rosenau, James (1971). The Scientific Study of Foreign Policy, New York, The Free Press.
60. Tavana, Mohammad Ali, Tooraj Rahmani and Hamed Eslami (2014). "Analysis of Ahmadinejad Government's Foreign Policy According to The Critical Theory of International Relations", International Journal of Political Science, Vol. 4, No. 8.
61. Vis, Barbara (2011). "Prospect Theory and Political Decision Making", Political Studies Review, Vol. 9, No. 3.
62. Waltz, Kenneth (1979). Theory of International Politics, London, Addison ـ Wesley Publishing Company.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار