مرجعیت؛ الگویی ایده‌آل برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

نویسنده این مقاله با نقد دیدگاه ساختارگرای نئورئالیستی معتقد است، اگرچه الزامات ساختار نظام بین‌الملل، الگوی رقابت منطقه‌ای و در مرحله‌ای بالاتر الگوی هژمونی را به نخبگان سیاست خارجی ایران توصیه می‌کند اما اولویت و هدف سیاست خارجی ایران، رقابت با قدرت‌های منطقه‌ای و یا هژمون‌گرایی نیست. الزامات ناشی از فرهنگ و تمدن ایرانی، تجربیات تاریخی، روندهای داخلی و نظام باورهای نخبگان سیاسی در جمهوری اسلامی، الگوی مرجعیت منطقه ای را به عنوان هدف ایده‌آل برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی تجویز می‌کند که این الگو با الگوی هژمونی به غایت متفاوت است. مرجعیت، درست بر خلاف راهبرد هژمونی از مؤلفه‌های فرهنگی و انسانی آغاز می‌شود و در عرصه مادی و عینی ظهور می‌یابد. مرجعیت آغازی یک جانبه از سوی دولتی است که حس عظمت فرهنگی و تمدنی دارد و حس اعتماد به نفس الیت سیاسی آن کشور برای حقانیت خود در ایفاء نقش مرجعیت منطقه‌ای بسیار بالاست. مرجعیت زمانی محقق می‌شود که کشورهای منطقه‌ای غیرمستقیم و به گونه‌هایی بر سیادت آن کشور اذعان کنند، جایگاه کشور مرجع را به مثابه یک تهدید نپندارند، به او اعتماد داشته باشند و حتی مشروعیت مداخله مثبت به کشور مرجع را در اختلافات منطقه‌ای و حتی امور داخلی خود بدهند...

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

leadership , pattern for Iranian Foreign policy in middle east

نویسنده [English]

  • S RM
U
چکیده [English]

The author in this article criticizes neorealist structuralism views, and suggest ideal model for Iranian foreign policy. although the structure of the international system force a regional competition model and, at a higher stage, a hegemonic model to the Iranian foreign policy elite, but the priority and purpose of Iran's foreign policy is not to compete with regional powers or hegemony. The requirements of Iranian culture and civilization, historical experiences, internal trends and the political elite beliefs in the Islamic Republic, prescribe the regional leadership model as the ideal goal for the Islamic Republic of Iran's foreign policy. This model is fundamentally different from the hegemonic pattern. Leadership model is precisely against the hegemonic strategy. Leadership model is based on cultural and human components and in result have a material and objective Achievement. Leadership model is inevitably a soft power. The policy of Leadership model is a unilateral and start from a government who’s cultural and civilization is more powerful. The sense of political self-confidence of that country is very high for its legitimacy in the role of regional authority. The country with this goal, does not consider itself as a nation- state, but considers itself as a civilization-state with cultural background.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leadership
  • Iran
  • Foreign Policy
  • Hegemony
  1. -    امام خمینی، صحیفه نور، جلد 13، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  2. -    سلیمی، حسین (1384). نظریه‌های گوناگون در مورد جهانی شدن، انتشارات سمت، تهران.
  3. -    سیوری، راجر (1372). ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز.
  4. -    شعبانی، رضا (1378). مختصر تاریخ ایران در دوره‌های افشاریه و زندیه، تهران، چاپ سخن.
  5. -    طاهایی، سیدجواد و سیدرضا موسوی نیا (1392). «همسایگی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اسلامی سیاست، سال اول، ش 4.
  6. -    گریفیتس، مارتین (1388). دانشنامه روابط بین‌الملل و سیاست جهان، ترجمه علیرضا طیب، تهران، نشر نی.
  7. -    موسوی‌نیا، سیدرضا (1394). رئالیسم ایرانی، نشر مخاطب، تهران.
  8. -    Adebahr, Carnegie (2015). "Shaping EU-Iran Relations Beyond the Nuclear Deal", See: carnegieeurope.eu/shaping-EU-Iran-relations-beyond-nuclear-deal-pub.
  9. -    Anderson, Brian, Roymand Aron (1997). The Secure of Political, New York, Rowan and Littlefield Pub, Sonic.
  10. -    Ansari, M.Ali (2011). Politic of Modern Iran, IV, Rutledge, London and Newyork.
  11. -    Bary, Ton and Others, (2005), “A Global Good Neighbor Ethic for International Relations”, Foreign Policy in Focus May.
  12. -    Dalton, K, Lin (2010). “Good Neighbor or Bad Neighbor? Explaining China's Neighborhood Policies”, Prepared for the 16th Annual North America Taiwan Sturdies Conference. 
  13. -    Ehteshami, Anoushiravan and Mansur Varasteh (2011). Iran and the International Community, Rutledge, London and Newyork.
  14. -    Fidler, David. (1992). “Completion law and International Relations”, The International Law and Comparative Law Quarterly. No.3.
  15. -    Hall, John and Ikenbery, (1989). The State, Milton Keyens: Open University Press.
  16. -    Jackson, Stefen (2006). “China's Good Neighbor Policy: Relations with Vietnam and Indonesia in Comparative Context”, Presented to the International Studies Association Annual Meeting, Sandi ego, Panel WD20 Chines Foreign Policy.
  17. -    Kazemi, Ali-Asgar (2005). "The Dilemma of Nation-Building and    Formation in the post-saddam Iraq", Journal of Law and Politics, Vol. 1 No. 2.
  18. -    Little, Richard (2007). "A Theoretical Reassessment of the Balance of Power" in: www.allecademic.com, Edited in:2007.23.05.
  19. -    Peng Chuny, Chien (2010). China's Multilateral Cooperation in Asia and the Pacific, Institutionalizing Beijing’s Good Neighbor Policy,London and N.K.: Rutledge.
  20. -    Roosevelt, F.D (2008). "Address Before the Pan American Union", www.ibiblio.org.
  21. -    Wohlforth, William (1999). "The Stability of a Unipolar World", International Security, Vo. l24, No. 1.
  22. -    Zenonas, Norkus (2004). "Max Weber on Nations and Nationalism: Political Economy before Political Sociology", Canadian Journal of Sociology, Vol. 3.
  23. http://carnegieendowment.org/2015/08/25/shaping-eu-iran-relations-beyond-nuclear-deal/ifbf/ 25/08/2015