رفع تضاد منافع بخش‌های بانکی و تولیدی در الگوهای مختلف بانکداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه چمران اهواز

چکیده

تضاد منافع بخش تولید با بخش بانکی در ایران همانند بسیاری از کشورهای دنیا نمایان است. گاه بخش‌های تولیدی با ارائه اطلاعات غلط، وام‌های اخذ شذه از بانک‌ها را به فعالیت‌های سوداگری سوق می‌دهند و بانک‌ها نیز به روش‌های گوناگون از ارائه خدمات مالی با بهره‌های مناسب به بخش‌های مولد خودداری می‌کنند. کمبود منابع مالی، نرخ سود بالای تسهیلات، طولانی بودن فرایند اخذ وام، وثیقه‌های سنگین، کوتاه بودن مدت بازپرداخت و ... باعث نارضایتی بخش‌های تولیدی و مردم شده است.
در این مقاله پس از بررسی مشکلات نظام بانکی ایران و ریشه‌های آن، الگوی بانکداری ژاپن به‌عنوان راه‌حلی برای آشتی بخش مالی با سایر بخش‌های اقتصادی معرفی می‌شود. ژاپن برای حل این تضاد، نظام بانکی خود را بر سه اصل استوار کرده است: پیوند مالکیتی و مدیریتی میان نظام بانکی و نظام تولیدی، کنترل نظام بانکی و تأمین مالی پروژه‌های صنعتی توسط نهادهای وابسته به دولت. از این مدل می‌توان برای طراحی الگویی در ایران که در آن منافع بخش بانکی با بخش‌های تولیدی سازگار باشد، استفاده کرد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis on How to Remove the Conflict of Interests between Productive and Banking Sectors According to Different Banking Models

نویسنده [English]

  • Ahmad Meydari
چکیده [English]

As in many other countries, the conflict of interests between productive and banking sectors in Iran is evident. Sometimes, productive sectors mislead banks, and spend the loans received from banks on speculative activities, which lead banks to avoid offering low-interest financial services for productive sector. In this, framework, the shortage of financial resources, heavy interest rates, the long process for getting a loan, and the limited period for repayments have provoked much satisfaction among people as well as productive sectors.
In this paper, having reviewed the problems with Iran's banking system as well as its possible origins, the Japanese banking model implemented from 1927 to the mid-1970s is introduced as a solution for reconciling the banking sector and other sectors. In order to resolve this conflict, Japan pursued three principles: managerial and ownership-based link between the banking and productive sectors, governmental control over the banking system, and long-term financing of industrial projects by governmental financial institutions. The Japanese banking model can be used to design a new model in which the interests of the banking sector are consistent with productive sectors in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financing
  • Banking Network
  • Productive System
  • Speculation
  • Basic Banking
1. اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران( 1389). «گزارش رقابت‌پذیری ایران 2011-2010»، تهران.
2. بانک مرکزی ایران، داده‌های بانک اطلاعات سری‌های زمانی www.cbi.ir.
3. بحرینیان، محمد (1391). «اقتصاد ایران، رشد یا توسعه»، تهران، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران.
4. تارو، لستر (1372). رویارویی بزرگ: نبرد اقتصادی آینده: ژاپن، اروپا و آمریکا، ترجمه عزیر کیاوند، تهران، مؤسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه.
5. تاری، فتح‌اله و رحمان خادمی (1381). «ارزیابی سهم هزینه‌های کار، انرژی و سرمایه در بخش‌های مختلف صنعت»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، ش 180-179.
6. سیف، ولی‌اله (1384). «هزینه واسطه‌گری مالی در ایران»، تازه‌های اقتصاد، ش 107.
7. روزنامه ایران (1391). برگرفته از گزارش مجمع هر بانک.
8. صداقت، پرویز (1390). از سقوط مالی تا رکود اقتصادی، تهران، نشر پژواک.
9. عقیلی، مرتضی (1390). «بانکداری رقابتی یا انحصاری»، روزنامه دنیای اقتصاد.
10. کمپ، تام (1379). الگوهای تاریخی صنعتی شدن، ترجمه محمد‌ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی.
11. گرشنکرون، الکساندر(1353). «نوسازیی کارفرمایی»، ترجمه کریم گودرزی در کتاب مایرون، وینر (1353). «نوسازی جامعه: چند گفتار در شناخت دینامیسم رشد»، ترجمه رحمت‌اله مراغه‌ای، انتشارات فرانکلین.
12. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران. «پایش محیط کسب‌و‌کار ایران». rc.majlis.ir.
13. میدری، احمد (1391). «ریشه‌های پیدا و پنهان مطالبات معوق بانکی»، نشریه پژوهشنامه بانک مسکن، سال اول، ش سوم.
14. نصیری‌اقدم، علی (1390). «در لزوم توقف شرکت‌داری توسط نهادهای مالی»، بولتن تخصصی اقتصاد ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
15. نصیری‌اقدم و الیاس نادران (1385). «هزینه مبادله تأمین مالی بنگاه‌های تولید ـ ساخت»، مجله تحقیقات اقتصادی، ش 74.
16. نقی‌زاده، محمد (1376). به‌سوی قرن 21، تهران، شرکت سهامی انتشار.
17. ـــــــ (1389). عصر سرمایه‌داری مالی: ساختار قدرت و تجارت ریسک، تهران، شرکت سهامی انتشار.
18. Allen, F. and D. Gale (2000).Comparing Financial System. MIT Press.
19. Aoki, Masahiko (2001). Toward a Comparative Institutional Analysis, MIT Press.
20. Aoki, M. and P. Sheard (1995). The Japanese Main Bank System: Its Relevance for Developing and Transforming Economies, Oxford: University Press.
21. Bortis, H. (2009). From Neo-liberal Capitalism to Social Liberalism on the basis of Classical-Keynesian Political Economy, Paper Presented at an Evening Conference Organised by the World Bank and Other Institutions, World Bank Headquarters, Washington.
22. Keynes, J. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money, Reprinted 1991, Cambridge, University Press.
23. Crotty, J. (2008). "Structural Flaws in Deregulated Financial Markets Caused the Current Crisis: A Critical Evaluation of the New Financial Architecture", PERI.
24. Dembinski, P. (2008): Finance: Servant or Deceiver? Financialization at the Crossroads, London: Palgrave-Macmillan.
25. Neuburger, H. and H. Stokes (2004). "German Banks and German Growth, 1883-1913: an Empirical View", http://ftp.uic.edu/pub/depts/econ/wpaper/ hhstokes/hhs_11.pdf.
26. Rose, P. and D. Fraser (1988). Financial Institutions, Business Publication, INC.
27. Vitols, S. (2001). "The Origins of Bank-Based and Market-Based Financial Systems: Germany, Japan, and the United States", Discussion Paper http://www.wzb.eu/sites/default/files/u13/vitols_dp_i01-302.pdf.
28. Wenger, E. and C. Kaserer (1998). "German Banks and Corporate Governance: A Critical View", In K. J. Hopt, H. Kanda, M. J. Roe, E. Wymeersch, and S. Prigge (Eds.), Comparative Corporate Governance. The State of the Art and Emerging Research, Oxford: Clarendon Press.
29. Kornai, J. (1986). "The soft Budget constraint", Kyklos, Vol. 39.