مقایسه جهت‌گیری‌های کارآفرینی اجتماعی و خیریه‌ای بر جنبه‌های مختلف فقر در نهادهای حمایتی شهر مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشیار جامعه‌شناسی، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور تهران

3 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور مقایسه تأثیر جهت‌گیری کارآفرینی اجتماعی با جهت‌گیری خیریه‌ای بر جنبه‌های مختلف فقر شامل فقر درآمدی، طرد اجتماعی، فقر قابلیتی، آسیب‌پذیری و فقر بین‌نسلی انجام شده است. در این پژوهش خدمات‌گیرندگان مؤسسه‌های کارآفرین اجتماعی با مددجویان مؤسسه‌های خیریه مقایسه شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌ای که حاوی 91 سؤال بود، گردآوری شد. برای سنجش ابعاد مختلف فقر از «پرسشنامه استانداردهای زندگی» استفاده شد. آلفای کرونباخ همه خرده مقیاس‌های پرسشنامه بالای 7/0 بود. پرسشنامه‌ها به 143 نفر از خدمات‌گیرندگان هفت مؤسسه با جهت‌گیری کارآفرینی اجتماعی و 156 نفر از خدمات‌گیرندگان هشت مؤسسه با جهت‌گیری خیریه در شهرستان مشهد داده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد خدمات‌گیرندگان مؤسسه‌های کارآفرینی اجتماعی در مقایسه با خدمات‌گیرندگان مؤسسه‌های خیریه، در ابعاد مختلف فقر (ضروریات زندگی، سلامت‌محور، مسکن‌محور، مطلق، نسبی، بین‌‌نسلی، آسیب‌پذیری و طرد اجتماعی) به طور معنا‌داری وضعیت بهتری داشتند. کارآفرینی اجتماعی فقر بین‌نسلی را کاهش می‌دهد و چرخه فقر را قطع می‌کند. نتایج حاکی از آن است که اشتغال صرف‌نظر از جنبه اقتصادی (افزایش رفاه فرد یا درآمد خانوار)، از لحاظ اجتماعی نیز دایره شمول فرد را گسترش می‌دهد و از خطر انزوا و طرد اجتماعی وی می‌کاهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Comparison of Effects of Orientations between Social and Charity Entrepreneurships on Different Aspects of Poverty with an Emphasis on Mashhad Supportive Organizations

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Ramezani 1
  • Ali Rabiee 2
  • Mohammad Zahedi Mazandarani 2
  • Ahmad Firoozabadi 3
1 Sociology, Graduate Student, Payam Noor University, Tehran, Iran
2 Sociology, Graduate Studies, Payam Noor University, Tehran, Iran
3 Sociology, Graduate Studies, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study was conducted to compare effects of social entrepreneurship orientation with charitable orientation on various aspects of poverty including income poverty, social exclusion, ability poverty, vulnerability and inter-generational poverty. In this research, service recipients of social entrepreneurship institutes were compared with clients of charity organizations. Questionnaire survey containing 91 questions is selected as a data collection method. The “Living Standards” Questionnaire was used to measure different dimensions of poverty. Cronbach's alpha of all questionnaire subscales was higher than 0.7. The questionnaires were given to 143 service recipients of seven institutes with a social entrepreneurship orientation and 156 service recipients of eight charity institutions in Mashhad. The research findings reveal that service recipients of social entrepreneurship institutions had a significantly better situation than charity clients in different dimensions of poverty (needs of life poverty, health poverty, residence poverty, absolute poverty, relative poverty, inter-generational poverty, vulnerability, social exclusion and ability poverty. Social entrepreneurship reduces inter-generational poverty as well as breaks the cycle of poverty. Results indicate that employment regardless of the economic aspect (the improvement of individual welfare or household income), socially extends individual circle of inclusion circle as well as reduces the risk of isolation and social exclusion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Entrepreneurship (L32)
  • Charity (L31)
  • Supportive Institutions (I38)
  • Poverty (I32)
  • Social Exclusion (I32)

مراجع

  1. 1.آقایی، تیمور و محمود زارع‌نیا (1390). کتاب جامع کارآفرینی و کسب‌وکار، تهران، کتاب طلایی جامع.

    2. آگیون، بیتریز آرمنداریز دی و جاناتان مرداک (1391). اقتصاد تأمین مالی خرد، تهران، پژوهشکده ‌پولی‌ و بانکی.

    1.  احمدپور داریانی، محمود، یاشار سلام‌زاده و فاطمه شرفی فرزاد (1389). «تحلیلی بر شکاف‌های موجود در کارآفرینی اجتماعی در ایران، پای در زنجیر»، کنفرانس بین‌المللی مدیریت و نوآوری.

    4. اسدی، مهری، سیدمصطفی رضوی و مقصود فراستخواه (1390). «الگوی کارآفرینی اجتماعی در ساماندهی کودکان خیابانی»، کارآفرینی، 3(12).

    5. امرسون، جد، دیویس جی گریگوری و پیتر اکونومی (1389). کارآفرینی اجتماعی در ساماندهی کسب‌وکارهای اجتماعی، ترجمه محمود احمدپور داریانی و لیلا وطن‌دوست، تهران، راه دان.

    6.برزگران، ابوالفضل (1/7/1393). «گرفتار مارپیچ فقرمی‌شویم»، مصاحبه با وحید محمودی، تدبیر اقتصادی.

    7. بنِرجی، آبهیجیت و اِستر دوفلو (1392). اقتصاد فقیر: بازاندیشی بنیادین در شیوه مبارزه با فقر جهانی، ترجمه جعفر خیرخواهان و مهدی فیضی، تهران، دنیای اقتصاد.

    8. بی ملور، رابرت، گری کالتون، آن چیک، آنتونیا بیفالکو، نوحا ملور، آلان فیشر (1391). کارآفرینی برای همه، ترجمه جهانگیر یدالهی، کورش نجفی، تهران، دانشگاه تهران.

    9. جم. (1390). گزارش کارآفرینی اجتماعی در ایران.

    1. خبرگزاری تسنیم (1396). «بودجه کمیته امداد»، https://www.tasnimnews.com.
    2. رمضانی، ابوالفضل، علی ربیعی و محمد اهدی مازندرانی (1396). «تبیین فرایند کارآفرینی اجتماعی در نهادهای حمایتی و مؤسسات خیریه»، در دست چاپ.
    3. رئیسی، رقیه، بهاءالدین نجفی و پژمان باقری (1392). «بررسی اثربخشی عضویت زنان در شرکت‌های تعاونی روستایی بر افزایش اشتغال و کاهش فقر در خانواده اعضا براساس مدل لاجیت»، فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 4(37).
    4. زاهدی ‌مازندرانی، ‌محمد‌جواد (1384). «فقر روستایی؛ روند و اندازه‌گیری آن در ایران (تبیین روش‌ها و نقد رویکردها)»، رفاه اجتماعی، 17(4).
    5. سن، آمارتیا (1381). توسعه به ‌مثابه آزادی، ترجمه حسین راغفر، تهران، کویر.
    6. طالب، مهدی، سیداحمد فیروزآبادی و صدیقه پیری (1390). «مسئله‌شناسی فقر از دیدگاه زنان و دختران روستایی»، فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 2(33).
    7. علاء‌الدینی، پویا و آزاده جلالی ‌موسوی (۱۳۸۹). «ارزیابی اثربخشی برنامه پشتیبانی خدمات مالی خرد و صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی در ایران»، دو فصلنامه توسعه روستایی، 2(3).
    8. غفاری، غلامرضا و محمدباقر تاج‌الدین (1384). «شناسایی مؤلفه‌های محرومیت اجتماعی»، رفاه اجتماعی، 4(4).
    9. فیروزآبادی، سیداحمد و علیرضا صادقی (1392). طرد اجتماعی: رویکردی جامعه‌شناختی به محرومیت، تهران، جامعه‌شناسان.
    10. قاسمیان، ‌سعید (1384). «کاهش فقر در ایران: چالش‌ها و افق‌ها»، رفاه اجتماعی، 18(5).
    11. کرمی، یدالله، محمد‌حسن مبارکی و علیرضا مهاجری (1390). «شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت طرح‌های خودکفایی و اشتغال‌زایی کمیته امداد امام خمینی (ره) با رویکرد کارآفرینی اجتماعی»، اولین کنفرانس دانشجویی کارآفرینی کشور.
    12. کرمانی، مهدی، محمد مظلوم، حسین بهروان و محسن نوغانی (1392). «عوامل مؤثر بر توانمندی زنان سرپرست خانوار (مورد مطالعه: زنان شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران در سال 1391)»، مجله جامعه‌شناسی ایران، 4(3).
    13. لویین، آن، لورین ایگیو و دیوید مرکر (1390). جامعه‌شناسی برای مددکاران اجتماعی، ترجمه فریده همتی، تهران، سمت.
    14. مقیمی، محمد، یوسف وکیلی و مرتضی اکبری (1392). نظریه‌های کارآفرینی، تهران، دانشگاه تهران.
    15. مور، کن بلیک (1385). مقدمه‌ای بر سیاستگذاری اجتماعی، ترجمه علی‌اصغر سعیدی و سعید صادقی، تهران، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
    16. مولان، باب (1380). نظر جامعه‌شناسان درباره جامعه‌شناسی، ترجمه یوسف نراقی، تهران، اطلاعات.
    17. نارایان، دیپا، رابرت چمبرز، میراک شاه و پتی پتش (1390). صدا فقرا: فریاد برای تغییر، ترجمه مصطفی ازکیا و جمال رحمتی‌پور، تهران، کیهان.
    18. یونس، محمد (1392). «بانک تهی‌دستان»، ترجمه علی بابایی، سهیل پورصادقی، علیرضا خیری و زهرا عنایتی، تهران، دنیای اقتصاد.
      1. Azmat, F. (2013). Sustainable Development in Developing Countries: The Role of Socialentrepreneurs, in Ternational Journal of Public Administration, 36(5).
      2. Bernardino, S., J. F. Santos and J. C. Ribeiro (2015). Handbook of Research on Entrepreneurial Success and its Impact on Regional Developmen: Universidade Aberta, Portugal & CEFAGE, Universidade de Évora, Portugal.
      3. Borzaga Carlo, Giulia Galera and Rocío Nogales (2008). Social Enterprise: A New Model for Poverty Reduction and Employment Generation, Bratislava, UNDP.
      4. Diochon, M. (2013). "Social Entrepreneurship and Effectiveness in Poverty Alleviation: A Case Study of a Canadian First Nations Community", Journal of Social Entrepreneurship, 4(3).
      5. Dobele, L. (2012). "Social Entrepreneurship Problems and Solutions: a Case Study of Latvia", West East Journal of Social Sciences, 1(1).
      6. Fayolle, A. and H. Matlay (2010). Handbook of Research on Social Entrepreneurship, Northampton, Edward Elgar Publishing.
      7. Gidron, B. (2014). "Market-Oriented Social Enterprises Employing People with Disabilities: A Participants’ Perspective", Journal of Social Entrepreneurship, 5(1).
      8. Girisimcilik, Y. (2011). "Social Entrepreneurship in Combating with Poverty: Social Innovative Cases of Ashoka Fellows2", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3)13.
      9. Greening, D. W., J. Wall and S. Elias (2012). "Developing Theory in Corporate Social Responsibility and Social Entrepreneurship: an International Investigation of the Pet Organization", Proceedings of the Twenty-Third Annual Meeting of the International Association for Business and Society, 23.
      10. Lambru, M. (2012). "Enterprising Differently: Markets, Policy Contexts and Social Enterprise", International Review of Social Research, 2 (2).
      11. Lyne, I. (2012). "Social Enterprise and Social Entrepreneurship as Models of Sustainability for Local Ngo's: Learning from Cambodia", International Journal for Management Research, 2(1).
      12. McAnany, E. (2012). "Social Entrepreneurship and Communication for Development and SocialChange- Rethinking Innovation", Nordicom Review, 33.
      13. Parente, Cristina Ribeiro, Williams Colin and Powell JasonLee (2016). "Social Entrepreneurship in Portugal: Intervention and Management Models in Third Sector", International Journal of Sociology and Social Policy, 36(7/8).
      14. Skold, W. (2013). A Qualitative Look at the Lived Experience of Coping with Social Exclusion in Adolescence, The Chicago School of Professional Psychology.
      15. Teasdalea, S. (2010). "How Can Social Enterprise Address Disadvantage? Evidence from an Inner City Community", Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 2(22).
      16. United Nations (2016). Poverty, Retrieved 07 June, 2016.
      17. Vahabzadeh, Arshya (2015). "Social Exclusion", from www.khanacademy.org.
      18. Watters, K., L. Willington, T. Shutte and R. Kruh (2012). Social Entrepreneurship–individuals with Vision Hold Unlimited Potential to Alleviate Poverty: The UnLtd South Africa Model.
      19. World Bank (2016). Measuring Vulnerability. Retrieved12/06, 2016, from http://web.worldbank.org.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار