ارزیابی همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه‌های برتر ایران: با رهیافت تحلیل راهبردی (SWOT)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتر‌ی مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی

3 استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشیار گروه مطالعات تطبیقی، مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی

چکیده

هدف از این پژوهش، ارزیابی وضعیت همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه‌های برتر ایران با شناسایی و اولویت‌بندی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های آن (تحلیلSWOT) بود. این پژوهش از‌نظر هدف، کاربردی، از‌نظر رویکرد و گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه پژوهش313 نفر بوده و از طریق نمونه‌گیری طبقه‎ای نسبتی از بین جامعه پژوهش شامل 6478 عضو هیئت‌ علمی 10 دانشگاه برتر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق‌ساخته بود که روایی محتوایی آن را متخصصان امر مورد تأیید قرار دادند و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برابر 816/0 محاسبه شد. تحلیل داده‌ها با روش FBWM صورت گرفت. مهمترین نقاط قوت شامل افزایش حضور و تعامل محققان در همایش‌های بین‌المللی و وجود بسترهای مناسب توسعه بین‌المللی در دانشگاه‌ها؛ مهمترین نقاط ضعف شامل ناکافی بودن گرنت سالانه اساتید و عدم اشراف مدیران دانشگاه‌ها به این حوزه؛ مهمترین فرصت‌ها شامل گرایش جمعیت جوان به تغییر در شیوه تعاملات بین‌المللی و اقبال جامعه جهانی به پذیرش ایران در کنسرسیوم‌های دانشگاهی بین‌المللی و مهمترین تهدیدها شامل رکود اقتصادی در بیشتر کشورها، فراهم ‌نبودن زمینه‌های سیاسی همکاری و گسترش ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی در جهان بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of International Scientific Cooperation of Iranian Top Universities: Using SWOT Strategic Analysis Approach

نویسندگان [English]

  • Abbas Ramazani 1
  • Mohammad Ghahramani 2
  • Mohammad Hassan Pardakhtchi 3
  • Gholam Reza Zaker Salehi 4
1 PhD in Educational Management, Education Department, Shahid Beheshti University
2 Shahid Beheshti University
3 Shahid Beheshti University
4 Associate professor in institute for research and planning in higher education
چکیده [English]

This study aims to assess international scientific cooperation of Iranian top universities through using SWOT (strengths, weaknesses, opportunities and threats) strategic analysis approach. This research has been carried out based on descriptive survey. The statistical population has been consisted of 313 experts who were selected among 6478 faculty members from top 10 universities through a stratified sampling. The data collection tool was a researcher-made questionnaire whose content validity was confirmed and reviewed by experts as well as its reliability was measured by running on Cronbach's alpha test (816/0). Also, data analysis was conducted through Fuzzy BWM. The most important strengths include the enhancement of researchers’ interaction and attendance in international conferences also paving the way for international development in universities. Inadequacy of the annual grants of faculties’ members as well as lack of awareness of universities officials of International scientific cooperation are the main weaknesses. The tendency of Iranian youths towards changing ways of international interactions as well as international community's achievement to accept Iran in international academic consortiums are considered as the greatest opportunities. In spite of these successes, there are still serious threats such as economic recession in most countries; the lack of political grounds for international scientific cooperation and the spread of both Islamophobia and Iranphobia around the world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • SWOT Analysis
  • International Scientific Cooperation
  • Iranian Top Universities
  • Fuzzy BWM
  1. 1. آراسته، حمیدرضا و ندا اسماعیل‌نیا (1390). «بین‌المللی‌شدن دانشگاه‌ها: پاسخی به واقعیت‌ها و چالش‌های آینده»، اولین همایش بین‌المللی مدیریت، آینده‌نگری، کارآفرینی و صنعت در آموزش‌عالی.

    2. استادزاده، زهرا (1384). «روابط علمی بین دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور»، نشریه رهیافت، ش 35.

    3. اسماعیل‌نیا، ندا (1390). «بررسی وضعیت موجود و مطلوب بین‌المللی‌شدن دانشگاه تهران از دیدگاه صاحبنظران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران.

    4. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389). «سند نقشه جامع علمی کشور، وضع مطلوب علم و فناوری»، بازیابی شده از http://nj.farhangoelm.ir.

    5. سادات‌محسنی، هدی، حمیدرضا آراسته، نادرعلی قورچیان و پریوش جعفری (1392). «ارائه مدلی برای ارتقای سطح همکاری‌های علمی ـ بین‌المللی در آموزش عالی ایران»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال سوم، ش 9.

    6. فاضلی، نعمت‌اله و ناصر شمس (1383). «بررسی‎ نظام مدیریت ارتباطات و مبادلات بین‌المللی علمی و دانشگاهی ایران و غرب»، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دوره 10، ش 3(33).

    7. فتحی واجارگاه، کوروش، عذرا زارع و محمد یمنی (1388). «بررسی موانع بین‌المللی برنامه درسی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش‌عالی از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش ‌عالی، ش 54.

    8. قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران 1394-1390 (1395)،http://qavanin.ir/ Law/Subjectinex/ 257240?code=72.

    9. مجمع تشخیص مصلحت نظام (1382). «چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴، تقویت و تسهیل حضور فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مجامع جهانی و سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی»، مصوب 26/07/1382 مجمع و ابلاغی 13/08/1382. بازیابی شده از: http://maslahat.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=3&pageid=402.

    1. ملک‌زاده، رضا (1381). «نقش هعب در توسعه علمی ایران»، پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی، ش 25.
      1. Archambault, E., O. Beauchesne, G. Cote and G. Roberge (2016). Scale Adjusted Metrics of Scientific Collaboration. Science-Metrix, Montreal.
      2. Ayoubi, R. and A. Al-Habibeh (2006). "An Investigation into International Business Collaboration in Higher Education Organizations", International Journal of Educational Management, Vol. 20, No. 4.
      3. Behrendt, J. and F. Emeritus (2014). "Science in the Snow: Fifty Years of International Collaboration Through the Scientific Committee on Antarctic Research", Arct Antarct Alp Res, 46(1).
      4. Bozeman, L. (2009). Implementation and Collaboration in the United States-Brazil Higher Education Consortia Program, Doctoral Dissertation, Boston College Lynch School of Education.
      5. Chan, W. Y. (2004). "International Cooperation in Higher Education: Theory and Practice", Journal of Studies in International Educations, Vol. 8, No. 1.
      6. DeWit, Hans (2002). Internationalization of Higher Education in the United States of America and Europe: A Historical, Comparative, and Conceptual Analysis, Westport: Greenwood Press.
      7. Edelson, P. (2003). International Collaboration in Higher Education. Paper presented at the virtual education conference.
      8. Grasset, Cristina (2013). "Internationalization Rationales, Obstacles and Drivers: a Multiple Case Study of Spanish Higher Education Institutions", Retrieved from the University of Minnesota Digital Conservancy, http://hdl.handle.net/11299/150715.
      9. Guo, S. and H. Zhao (2017). "Fuzzy Best-worst Multi-criteria Decision-Making Method and its Applications", Knowledge-Based Systems, 121.
      10. Hayle, E. M. (2008). "Education Benefits of Internationalizing Higher Education", Thesis for Degree of Master of Education, Queens University, Ontario, Canada.
      11. Kalay, Y. (2001). "Enhancing Multi-disciplinary Collaboration through Semantically Rich Representation", Automation in Construction, 10.
      12. Kato, M. and A. Ando (2017). National Ties of International Scientific Collaboration and Researcher Mobility, Scientometrics.110: 673.
      13. Lau, Ken and Chia-Yen Lin (2017). "Internationalization of Higher Education and Language Policy", High Education, 74.
      14. OECD (2017). Education at a Glance 2016: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, http://dx.doi.org/10.1787/eag-2017-en.
      15. Qureshi, M. and et al. (2013). Internationalization of Higher Education Institutions. Scientometrics. DOI 10.1007/s11192-013-1163-9.
      16. Ratanawijitrasin, Sauwakon (2017). The Evolving Landscape of South-East Asian Higher Education and the Challenges of Governance.
      17. Rezaei, J. (2015). "Best-worst Multi-criteria Decision-making Method", Omega, 53.
      18. Sánchez, R. and et al. (2017). The Role of Guarantor in Scientific Collaboration: The Neighbourhood Matters, Journal of Informetrics, Volume 11, Issue 1, February 2017, Pages 103-116. https://doi.org/10.1016/j.joi.2016. 11.004.
      19. Scellato, G., C. Franzoni and P. Stephan (2015). "Migrant Scientists and International Networks", Research Policy, 44(1).
      20. Sewer, Erlenawati (2013). Internationalisation of Higher Education Curriculum: the Contribution of International Students, Globalisation, Societies and Education, 11:3, 359-378, DOI: 10.1080/14767724.2012. 750477.
      21. Stier, Jonas (2010). International Education: Trends, Ideologies and Alternative Pedagogical Approaches, Globalisation, Societies and Education, 8:3, DOI: 10.1080/14767724.2010.505095.
      22. UNESCO Institute for Statistics (2018). Outboubd Internationally Mobile Students by Host Region. Data extracted on 30 Jan 2018 19:47 UTC (GMT) from http://data.uis.unesco.org.
      23. Wagner, C. S., H. W. Park and L. Leydesdorff (2015). The Continuing Growth of Global Cooperation Networks in Research: A Conundrum for National Governments, PLoS One 10 (7), e0131816.
      24. Wagner, C. S., T. A. Whetsell and L. Leydesdorff (2017). "Growth of International Collaboration in Science: Revisiting Six Specialties", Scientometrics 110 (3).
      25. Welch, Anthony (2012). Opportunistic Entrepreneurialism and Internationalisation of Higher Education: Lessons from the Antipodes?, Globalisation, Societies and Education, 10:3, DOI: 10.1080/14767724. 2012.710119.

    Yamada, R. (2013). Chapter 10 Structural Transformation of Japanese Higher Education: Adopting to Meet Challenges Posed by Globalisation and Market Economy, New York: Palgrave Macmillan.