بررسی دلایل گرایش به مصرف کالاهای قاچاق و راهبرد‌های مقابله با آن در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی و دلایلگرایشمردم،نسبتبهمصرفکالاهایخارجیقاچاق است. این پژوهش به روش پیمایش و شیوه نمونه‌گیری احتمالی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در شهرهای مختلف که از میان آنها، 2700خانوار انتخاب و با سرپرستان این خانوار‌ها مصاحبه شد. یافته‌ها نشان داد اکثریت پاسخگویان (69 درصد)بهکالاهایقاچاقگرایش مثبت دارند. این در حالی است کهبافرضیکسان بودن کیفیت و قیمت درکل، ترجیح مصرف با کالاهای ایرانی است؛ هرچند این ترجیح با افزایش سطح سواد و درآمد به نفع کالاهای خارجی تغییر می‌کند. درنتیجه‌ می‌توان گفت که برای مصرف‌کننده ایرانی، کالاها افزون‌بر ارضای نیازهای زیستیاهمیتنمادین نیزدارند. همچنین در مورد تعدادی از کالاهاعدم ترجیح محصولات ایرانی، حتی با وجود برابری کیفیت و قیمت با محصولات خارجی، بیانگر این است که مصرف کالاهای خارجی، تبدیل به فرهنگ شده  است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Investigation of Reasons for the Tendency towards Trafficking in Goods and Strategies to Counter it in Iran

نویسندگان [English]

  • mohsen shaterin 1
  • dariush ysghoubi 2
  • azam nezhadi 2
1 Head of the Faculty
2 Advisor to the Headquarters for the fight against smuggling of goods
چکیده [English]

The research aims to examine reasons for Iranian people’s tendency towards using foreign smuggled goods.
            The survey - research is carried out through using a multi-stage cluster sampling method. 2700 households of different cities were selected as a statistical population of this research who were interviewed by their supervisors. The findings indicate the willingness of most interviewers (69%) to purchase the smuggled goods. While quality as well as price of both foreign and Iranian commodities is the same, the Iranian one is gradually preferred. However, it depends on (higher) level of People’s education and income so that foreign commodities can be prioritized. It is concluded that in addition to meet basic life needs, the smuggled goods are symbolic for Iranian consumers as well as consumption of these commodities have become a culture in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tendency
  • Trafficking in Goods
  • Consumption
  • Symbolic Needs
  • Cultural Capital
  • Economic Capital
  1. 1. ابراهیمی، عبدالحمید، مهدی جعفرزاده کناری و صابر بزرگی ماکرانی (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر نگرش و قصد مصرف‌کنندگان نسبت به خرید برند‌های جعلی در صنعت پوشاک»، فصلنامه تحقیقاتبازاریابینوین، دوره 2، ش 3.

    2. باکاک، روبرت (1381). مصرف، ترجمه خسرو صبری، تهران، انتشارات شیرازه.

    3. بوردیو، پییر (1393). تمایز، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ سوم، تهران، نشر ثالث.

    4. بوردیو، پییر (1384). «شکل‌های سرمایه»، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان در: سرمایه اجتماع، چاپ اول، تهران، شیرازه.

    5. بلوری، امین، مرتضی اکبری ونه‌آباد‌، سعید محمدزاده باغبانی و شهین نوری‌فرد (1392). «بررسی علل گرایش جوانان به مصرف کالاهای خارجی (مطالعه موردی: پوشاک ترکیه در استان آذربایجان شرقی)»، کنفرانس بین‌المللی مدیریت، چالش‌ها و راهکارها، http://www.civilica.com/Paper-ICMM01-ICMM01_0090.html.

    6. تاجبخش، کیان (1384). سرمایهاجتماعی، تهران، انتشارات شیرازه.

    7. ترکستانی، محمد‌صالح، زهره دهدشتی شاهرخ و قاسم بخشنده (1394). «الگوی عوامل مؤثر بر نگرش و قصد خرید مصرف‌کنندگان نسبت به محصولات وارداتی»، فصلنامه چشماندازمدیریتبازرگانی، دوره 14‌، ش 22.

    8. جعفری، سیدحسین (1376). «بررسی مهمترین علل تمایل مصرف‌کنندگان تهرانی در انتخاب و خرید محصولات خانگی با‌دوام خارجی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرهنگ و هنر تهران.

    9. چلبی، مسعود (1381). بررسیتجربینظامشخصیتدرایران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

    1. چلبی، مسعود (1383). چارچوبمفهومیپیمایشارزش‏هاونگرش‏هایایرانیان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    2. چلبی، مسعود (1376). جامعه‌شناسینظم: تشریحوتحلیلنظماجتماعی، تهران، نشر نی.
    3. رفیع‌پور، فرامرز (1376). توسعه و تضاد، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران.
    4. رمضانی، سهیلا (1391). «تجزیه و تحلیل علل گرایش مصرف‌کنندگان شهر کرج به کالاهای خارجی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت بازرگانی، دانشگاه پیام نور استان البرز.
    5. روشه، گی (1376). جامعه‌شناسیتالکوتپارسنز، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
    6. ریتزر، جورج (1374). نظریه‏هایجامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی.
    7. سام دلیری، کاظم (1382). «سنجش محرومیت نسبی در نظریه تدگور»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، ش 22.
    8. سحابی، بهرام (1369). «بررسی رفتار مصرف و تخمین تابع مصرف در ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
    9. سلطانی، ابراهیم (1374). «تجزیه و تحلیل علل عمده گرایش مصرف‌کنندگان تهرانی به کالاهای خارجی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه تربیت مدرس.
    10. سولومون، مایکل آر. (1393). رفتار مصرف‌کننده (خریدن، داشتن و بودن)، ترجمه کامبیز حیدرزاده، چاپ دوم، تهران، انتشارات بازاریابی.
    11. فاضلی، محمد (1382). مصرفوسبکزندگی، قم، انتشارات صبح صادق.
    12. فصیحی، امان‌اله (1389). اسلام و سرمایه اجتماعی، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
    13. قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (1393). چاپ دوم، تهران، انتشارات روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
    14. کوزر، لوئیس (1385). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات علمی.
    15. گور، تد رابرت (1377). چراانسان‌هاشورشمی‏کنند، ترجمه علی مرشدی‌زاده، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    16. گرونو، یوکا (1392). جامعه‌شناسی سلیقه، ترجمه مسعود کیان‌پور، چاپ اول، تهران، نشر مرکز.
    17. گیدنز، آنتونی (1378). تجددوتشخص، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، نشر نی.
    18. لیک، لورا ای. (1393). رفتار مصرف‌کننده به زبان آدمیزاد، ترجمه آتنا فقیه‌نیا‌، چاپ اول، تهران، انتشارات هیرمند.
    19. مارکوزه، هربرت (1362). انسان تک‌ساحتی، ترجمه محسن مؤیدی، چاپ سوم، تهران‌، انتشارات امیرکبیر.
    20. مایلز، استیون و مالکوم مایلز (‌1392). شهر‌های مصرفی، ترجمه مرتضی قلیچ و محمدحسن خطیبی بایگی، چاپ اول، تهران، انتشارات تیسا.
    21. محسنی، منوچهر (1379). بررسی آگاهی‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی ـ فرهنگی در ایران، تهران، نشر دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور.
    22. محمدپور، احمد (1389). فراروش، چاپ سوم، تهران، انتشارات جامعه‌شناسان.
    23. نعلچی کاشی‌، علیرضا، محسن رسو‌لیان و حسین بوجاری (1391‌). «بررسی رفتار خرید مصرف‌کنندگان نسبت به برندهای خارجی در مقابل برندهای داخلی»، فصلنامه مدیریتتوسعهوتحول، دوره 4، ش 8.
    24. نقابی، اعظم، ناصر یزدانی و محسن ناظم بکائی (1395). «بررسی تأثیر هویت ملی مصرف‌کنندگان بر خرید کالاهای خارجی»، فصلنامه تحقیقاتبازاریابینوین، سال ششم، دوره 6، ش 2.
      1. De Certeau (1998). The Practice of Everyday Life. In John Storey, Cultural Theory and Popular Culture, London, Prentice Hall.
      2. Duglas, M. and B. Isherwood (1979). The Worldof Goods, Towards an Athropology of Consumption, London, Routledge.
      3. Fisk, John (1998). Undestanding Popular Culture, London, Routledge.
      4. Kumar. A., H. J. Lee and Y. K. Kim (2009). "Indian Consumers’ Purchase, Intention Toward a United States Versus Local Brand", Journal of Business Research,62.
      5. Simel, Goerge (1971). Fashion in Individuality and Social Form, Chicago, University of Chicago Press.
      6. Storey John (1996). Cultural Studies and the Study of Popular Culture, Theories and Methods by Edinburgh University Press.
      7. Storey John (1999). Cultural Consumption and Everyday Life, Edward Arnold Publishers, London.

    Yoo. B., N. Donthu and S. Lee (2000). "An Examination of Selected Marketing Mix Elements and Brand Equity", Journal of the Academy of Marketing Science 28(2).