ارزیابی کارایی مراکز درمانی سازمان تأمین اجتماعی طی سال‌های 1393-1391 با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد سلامت، پژوهشکده مطالعات اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

سازمان تأمین اجتماعی با مالکیت بیش از 10 درصد تخت‌های بیمارستانی کشور، در سال 1393 با افزایش 52/2 درصدی هزینه‌های درمانی روبه‌رو شده است. از سویی مراکز درمانی به عنوان بزرگ‌ترین واحدهای مصرف‌کننده منابع در نظام سلامت عملکرد یکسان و کارایی ندارند. مشخص کردن مراکز ناکارا و تشخیص نقاط ضعف در فرایند عملکرد جهت استفاده مؤثر از منابع و بهبود خدمت‌رسانی حیاتی است. بنابراین هدف، مطالعه ارزیابی کارایی مراکز درمانی سازمان در مقیاس استانی و توصیفی ـ تحلیلی به صورت مقطعی برای دوره زمانی 1391 تا 1393 است که از روش تحلیل پوششی داده‌ها[1] و نرم‌افزار MaxDEA استفاده شده است. متوسط کارایی فنی مراکز درمانی تأمین اجتماعی در دوره مورد مطالعه به ترتیب 0/944، 0/945 و 0/92 است و امکان کاهش در منابع اولیه بدون تغییر در سطح ستانده‌های به‌دست آمده به میزان 5/6، 5/5 و 8 درصد وجود دارد. به‌رغم کارایی بالای مراکز درمانی، وجود انباره‌های نامطلوب مخصوصاً در نیروی انسانی، نشان از ناکارایی تخصیصی دارد که باعث افزایش هزینه‌های پرسنلی و درمانی سازمان می‌شود. سازمان باید بر‌اساس شاخص‌های استاندارد در حوزه نیروی انسانی همانند پرستار و پزشک به تخت فعال، نیرو جذب کند. استفاده ناکارآمد از تخت فعال نیز باعث کاهش درآمد مراکز و افزایش هزینه‌ها می‌شود.



[1]. Data Envelopment Analysis (DEA)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Appraisal on Efficiency of SSO’s Health Centers During the Years 2012-2014 Based on DEA Approach

نویسندگان [English]

  • Sattar Mehraban 1
  • Hossein Raghfar 2
1 R
2 U
چکیده [English]

Owning more than 10 percent of hospital beds in Iran, Social Security Organization has faced a %52/2 increase in health care costs in 2014. health centers, as the largest consumer of resources within the health system, are not same in performance and efficiency. It is critical to distinguish inefficient health centers and to identify weaknesses in the performance process in order to use resources effectively and improve services. In doing so, This study aims to evaluate the efficiency of SSO’s health centers in the provincial scale. This paper is a cross-sectional and descriptive-analytical study covering years 2012-2014.
       In order to assess the efficiency, data envelopment analysisas well as MaxDEA software have been used. The average technical efficiency of SSO-related health centers during years 2012-2014 was 0.944, 0.945 and 0.92 respectively and the possibility of decrease in the primary sources without any change in the obtained outputs level were 5.6, 5.5 and 8 percent.
       Despite the health centers’ high efficiency scores, there were unfavorable slacks, not least in human resources, indicating that there is an inefficient allocation, that in turn increases the staff and medical costs. The SSO should employ human resources such as nurses and physicians to bed in terms of accepted standards.. Inefficient use of beds in health centers may lead to an increase in costs and a decrease in earnings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health Centers
  • Technical Efficiency
  • Data Envelopment Analysis (DEA)
  • Social Security Organization

مراجع

1. آصف‌زاده، سعید (1376). آموزش پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
2. امامی‌میبدی، علی (1384). اصول اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری (علمی وکاربردی)، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
3. پوررضا، ابوالقاسم، غلامرضا گودرزی و هرمز آزادی (1388). «تعیین کارایی فنی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‌ها (DEA) ۱۳۷۵-۱۳85»، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره ٧، ش ٤.
4. حاتم، ناهید، کیمیا پورمحمدی، پیوند باستانی و مهدی جوانبخت (1392). «تأثیر اندازه بیمارستان بر کارایی فنی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی کشور»، مجله علوم پزشکی رازی، دوره 20، ش 108.
5. حق‌پرست، حسن (1382). «تخمین تابع تولید بیمارستان‌های عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران طی سال‌های ۱۳۸۱- ۱۳۷۱»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی.
6. سالنامه‌های آماری سازمان تأمین اجتماعی سال‌های 1394 -1391، معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی، دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی.
7. سپهردوست، حمید و الهام رجبی (الف 1391). «عوامل مؤثر بر کارایی فنی و رتبه‌بندی واحدهای کارا در بیمارستان‌های تأمین اجتماعی»، مجله مدیریت اطلاعات سلامت، دوره نهم، ش 6.
8. _____ (ب 1391). «شاخص توسعه انسانی و سطح کارایی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی»، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، دوره نوزدهم، ش 1، شماره مسلسل 63.
9. صفی آریان، رضا و رضا شاه‌حسینی (1391). «ارزیابی کارایی فنی بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی استان همدان براساس شاخص‌های عملکردی و مدل ریاضی تحلیل فراگیر اطلاعات 1389»، مجله علمی پژوهان، 11(2).
10. عالم تبریزی، اکبر و مهدیه ایمانی‌پور (1388). «اندازه‌گیری کارایی نسبی خدمات درمانی بیمارستان‌ها با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)»، چشم‌انداز مدیریت، ش 31.
11. عبادی‌فرد آذر، فربد و عزیز رضاپور (1390). اقتصاد مراقبت سلامت، تهران، نشر عبادی‌فر.
12. علی‌محمدی اردکانی، مجید و همکاران (1388). «ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان‌های دولتی استان یزد با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها»، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، دوره هفدهم، ش 2.
13. فروتن، سارا، محمد عرب، مصطفی حسینی و بهمن خسروی (1394). «تعیین کارایی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی شهر تهران براساس مدل پابون لاسو»، فصلنامه مدیریت سلامت، ج 18، ش 59.
14. فضائلی، امیرعباس (1394). «اهمیت خدمات بیمه سلامت در برنامه‌های رفاهی»، ماهنامه قلمرو رفاه، سال اول، ش 2.
15. قادری، حسین، غلامرضا گودرزی و محمودرضا گوهری (1385). «تعیین کارایی فنی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‌ها»، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سلامت، دوره نهم، ش 26.
16. کاظمی، زهره، علی‌اصغر احمدکیا دلیری و حسن حق‌پرست (1388). «سنجش کارایی و تخمین مصرف بهینه منابع در بیمارستان‌های منتخب با استفاده از مدل تحلیل فراگیر داده‌ها»، تهران، مجموعه مقالات سومین کنفرانس بین‌المللی بودجه‌ریزی عملیاتی.
17. ماهر، علی (1395). «چالش‌های تأمین اعتبار طرح‌های عمرانی در راه‌اندازی مراکز درمانی و توسعه تخت‌های بیمارستانی»، http://tahavol.behdasht.gov.ir.
18. مهربان، ستار (1390). تخمین کارایی بیمارستان‌های صندوق تأمین اجتماعی با استفاده از روش‌های تحلیل فراگیر داده‌ها، تحلیل مرزی تصادفی و تابع تولید مطلوبیت مرزی، معاونت اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان تأمین اجتماعی، دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی.
19. Blank J. L., Vivian Valdmanis (2008). Productivity in Hospital Industry, Evaluating Hospital Polivy and Performance Contributions from Hospital Policy and Productivity Research, Chapter 1.
20. Blank, J. L. and Vivian Valdmanis (Eds). (2007). Evaluating Hospital Policy and Performance: Contributions from Hospital Policy and Productivity, Research Emerald Group Publishing Limited.
21. Boussofiane, A., R. G. Dyson and E. Thanassoulis (1991). "Applied Data Envelopment Analysis", European Journal of Operational Research 52.
22. Bowlin, W. F. (1998). "Measuring Performance: An Introduction to Data Envelopment Analysis (DEA)", Journal of Cost Analysis 7.
23. Bwana, Kembo and M. Raphael Gwahula (2015). "Technical Efficiency of Tanzania Teaching Hospitals, The Case of Private not for-profit Hospitals", Business Management and Strategy, Vol. 6, No. 1.
24. Chernew, M., A. Fend Rick and R. Hirth (1996). Managed Care and Medical Technology; Implication for Cost Growth, Health Affairs, 16 (2).
25. Coelli, T. J., D. S. P. Rao, C. J. O’Donnell and G. E. Battese (2005). "An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis", Springer Science & Business Media.
26. Cooper, W. W., L. M. Seiford and K. Tone (2007). Data Envelopment Analysis, a Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, Second Edition. USA: Springer.
27. Dyson, R. G., R. Allen, A. S. Camanho, V. V. Podinovski, C. S. Sarrico and E. A. Shale (2001). "Pitfalls and Protocols in DEA", European Journal of Operational Research, 132.
28. Evans, D. B., A. Tandon, C. J. Murray and J. A. Lauer (2000). The Comparative Efficiency of National Health System in Producing Health: An Analysis of 191 Countries, Geneva, World Health Organization.
29. Gannon, B. (2005). "Testing for Variation in Technical Efficiency of Hospitals in Ireland", The Economic and Social Review, Vol. 36, No.3.
30. Golany, B. and Y. Roll (1989). "An Application Procedure for DEA", Omega 17(3).
31. Jehu-Appiah and et al. (2014). "Ownership and Technical Efficiency of Hospitals: Evidence from Ghana Using Data Envelopment Analysis", Cost Effectiveness and Resource Allocation, 12(1), 9.
32. Magnussen, J. (1996). "Efficiency Measurement and the Operationalization of Hospital Production", Health Services Research, 31(1), 21.
33. Mortimer, D. and S. Peacock (2002). "Hospital Efficiency Measurement: Simple Ratio Frontier VS. Frontier Methods", Working Paper 135, Center for Health Program Evaluation, Monash University and the University of Melbourne.
34. Rezapour, A., F. EbadifardAzar, N. Yousefzadeh, Y. Roumiani, S. Bagheri Faradonbeh (2015). "Technical Efficiency and Resourcesallocation in University Hospitals in Tehran, 2009-2012", Med J. Islam RepubIran (21 September), Vol. 29, No. 266.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار