واکاوی تأثیر‌پذیری صادرات صنعتی از نرخ ارز در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

چکیده

در این پژوهش مدل تقاضای صادرات صنعتی و نرخ ارز حقیقی در قالب الگوی هم‌انباشتگی جوهانسون جوسلیوس و با استفاده از آمار سری زمانی 1391-1352 برآورد شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که کشش‌پذیری صادرات صنعتی به نرخ ارز در اقتصاد ایران بسیار پایین و اندک بوده و در خوشبینانه‌ترین حالت به‌ازای هر 1 درصد افزایش در نرخ ارز، ارزش صادرات صنعتی کشور حدود 35/0 درصد تحریک می‌شود.
         درمجموع نتایج برآورد تابع تقاضا برای صادرات نشان می‌دهد که شرایط بازار جهانی اعم از چرخه‌های رکود و رونق و نیز قیمت‌های نسبی به میزان زیادی بر تقاضا برای صادرات صنعتی ایران تأثیرگذارند. در این شرایط، حفظ رقابت‌پذیری قیمتی محصولات صادراتی ایران بسیار اهمیت دارد. اگرچه ضریب نرخ ارز در این خصوص تأثیرگذار نیست، بااین‌حال، به آن معناست که سیاست‌های اصلاح ساختار از جمله توجه به بهره‌وری بنگاه‌ها و سیاست‌های توسعه نوآوری بنگاه‌ها برای افزایش صادرات اهمیت بیشتری دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis on Effects of Exchange Rate on Industrial Exports in Iranian Economy

نویسنده [English]

  • Ali Asghar Ajdari
چکیده [English]

This article estimates demand for the industrial exports and real exchange rate in the form of simultaneous equations and on the basis of the Generalized Method of Moments (GMM), using time series data for twenty years from 1373 to 1392. According to the findings of the study, the elasticity of industrial exports to exchange rate is desperately low in Iranian economy. on almost optimitic view, every one percent increase in the exchange rate would be stimulated about third a percent the industrial exports value.
       Finding in this article is that demand for Iranian industrial export has a positive relationship with the world revenue and the world export price indexin these circumstances.a continued price competitiveness for Iranian export products is of great importance. It means thatpolicies based on structural adjustment including attention to business productivity and innovation aimed at strengthening exports are essential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industrial Exports
  • Exchange Rate
  • Generalized Method Moments (GMM)

مراجع

1. اشرف‌زاده، سید‌حمیدرضا و منصور عسگری (1385). «آثار سیاست‌های تجاری و ارزی بر تجارت کالاهای صنعتی در ایران»، پژوهشنامه بازرگانی، دوره 10، ش 39.
2. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، آمار سری زمانی حساب‌های ملی ایران، قابل مشاهده در http://tsd.cbi.ir.
3. تقوی، مهدی (1376). «عوامل مؤثر بر نرخ ارز و بازار موازی در اقتصاد ایران»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال 21، ش 5 و 6.
4. رستمی، نسرین و مجید احمدلو (1389). «بررسی تأثیر تکانه‌های نرخ ارز واقعی بر میزان صادرات و واردات در ایران (87-1340)»، اقتصاد کاربردی، دوره 1، ش 2.
5. شهشهانی، احمد (1357). الگوی اقتصادسنجی ایران و کاربردهای آن، مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران.
6. عسلی، مهدی (1375). «برآورد یک مدل اقتصادسنجی با انتظارات عقلایی و کنترل سرمایه برای ایران»، مجله برنامه و بودجه، سال اول، ش 9.
7. صمصامی، حسین و سعید توتونچی ملکی (1389). «بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم تغییرات نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی»، اقتصاد، دوره 1، ش 1.
8. طاهری‌فرد، احسان (1383). «نقش نرخ ارز در توسعه صادرات غیر‌نفتی در اقتصاد ایران»، مجله برنامه و بودجه، دوره 9، ش 89.
9. طباطبایی، سعادت و علی‌اصغر اژدری (1387). سیاست‌های حمایت از صنایع کوچک در ایران (با رویکرد افزایش توان صادرات)، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
10. عباسی‌نژاد، حسین (1386). اقتصادسنجی پیشرفته، ج 1، دانشگاه تهران، نشر برادران.
11. فتحی، یحیی (1377). «بررسی کشش‌پذیری صادرات غیرنفتی نسبت به تغییرات نرخ ارز»، پژوهشنامه بازرگانی، ش 8.
12. گجراتی، دامودار (1387). مبانی اقتصادسنجی، ترجمه دکتر حمید ابریشمی، تهران، ج 2، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
13. گمرک جمهوری اسلامی ایران، www.irica.ir.
14. گودرزی، آتوسا و محمدحسن صبوری دیلمی (1393). «بررسی رابطه بلندمدت میان نرخ ارز و صادرات غیرنفتی در ایران»، فصلنامه مجلس و راهبرد، دوره 21، ش 77.
15. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1393). «ارزیابی تحلیل عملکرد بخش صنعت در سال1392‌«، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، ش 14154.
16. _____ (1393). «تحلیل ارزش واردات صنعتی ایران طی دوره 1393-1380»، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، ش 14158.
17. میلانی، عبداله و همکاران (1375). «بررسی رابطه نرخ ارز با برخی متغیرهای کلان اقتصادی در ایران»، مجله برنامه و بودجه، سال اول، ش 10.
18. ولدخانی، عباس (1376). «عوامل تعیین‌کننده صادرات غیرنفتی در ایران با استفاده از روش‌های همگرایی انگل ـ گرنجر و یوهانسن (1374-1338)»، مجله برنامه و بودجه، سال دوم، ش 22 و 23.
19. هادیان، ابراهیم و احسان طاهری‌فرد (1377). «سیاست‌های تعدیل نرخ ارز و تأثیر آن بر صادرات غیرنفتی»، پنجمین همایش صادرات غیرنفتی کشور، تبریز، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تبریز.
20. یاوری، کاظم، مهدیه رضاقلی و مجید آقایی (1390). «بررسی تأثیر سیاست‌های ارزی در توسعه صادرات غیر‌نفتی کشور (با تأکید بر سیاست پیمان ارزی و سیاست تک‌نرخی ارز)»، پژوهش‌های اقتصادی، دوره 11، ش 2.
21. Behar, Alberto and Edwards Lawrence )2004). "Estimating Elasticities of Demand and Supply for South African Manufactured Exports Using a Vector Error Correction Model", Center for the Study of African Economies Series WPS/2004-04, England: University of Oxford.
22. Bond, M. (1987). "An Econometrics Study of Primary Commodity Exports from Developing Country Regions of the World", IMF Staff Paper, Vol. 34, No. 2.
23. Edwards, S. (1988). "Real and Monetary Determinats of Real Exchange Rate Behavior: Theory and Evidence from Developing Countries", Journal of Development Economics, Vol. 29, Issue. 3.
24. Goldestein, Morris and Mohsin S. Khan (1978). "The Supply and Demand for Exports: A Simultaneous Approach", Review of Economics and Statistics,Vol. 60, Issue, 2.
25. _____ (1986). "Income and Price Effects in Foreign Trade", Chapter 20 of Handbook of International Economics, Ed. By Ronald W. J. Jones and Peter B. Kenen.
26. Giorgianni, L. and G. M. Milesi Ferretti (1997). "Determinats of Korean Trade Flows and Their Geographical Destination", IMF Working Paper, WP/95/54.
27. Khan, Mohsin S. (1974). "Import and Export Demand in Developing Countries", IMF Staff Papers, International Monetary Fund, Vol. 21.
28. Houthakker and Stephen P. Magee (1969). "Income and Price Elasticities in World Trade", The Review of Economics and Statistics, Vol. 11, No. 2.
29. Khan, Mohsin and Maclom D. Knight (1989). "Import Compression and Export Performance in Developing Countries", The Review of Economics and Statistics, Vol. 70.
30. Sekkat, K. and A. Varoudakis (2000). "Exchange Rate Management and Manufactured Exports in Sub-Saharan Africa", Journal of Development Economics, Vol. 61.
31. Singh, T. (2002). "India’s Trade Balance: The Role of Income and Exchange Rates", Journal of Policy Modeling, Vol. 24.
32. Su Zhou, S. (1995). "The Response of Real Exchange Rates to Various Economic Shocks", Southern Economic Journal, 61(4).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار