مفهوم و اوصاف قرارداد مدیریت جمعی حق اختراع و تمییز آن از مفاهیم مشابه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

با پیشرفت فناوری، استفاده از اختراع و روابط بین مخترعان گسترده شده است. در کنار قراردادهای «انتقال» و «لیسانس» اختراع، نوع جدیدی از قراردادها مطرح‌ شده است که «قرارداد مدیریت جمعی حق اختراع» یا «توافق ائتلافی حق اختراع» نام دارد. ائتلاف، توافقی است که دارندگان اختراع در یک حوزه فناوری ضمن واگذاری جزئی یا کلی حقوق انحصاری که قوانین مالکیت فکری برای آنها به رسمیت شناخته (ماده (۱۵) قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶)، اقدام به اداره و یا تجاری‌سازی اختراع‌های انبوه خود می‌کنند. ازجمله مزایای حقوقی اقتصادی که سبب توجه به این قراردادها می‌شود آن است که باعث افزایش فعالیت‌های تحقیقی، کاهش دعاوی احتمالی نقض اختراع، کاهش هزینه‌های معاملاتی، دسترسی به اختراعات دارویی در حوزه حقوق بشر و ... می‌شود. با توجه به اینکه کشور ایران در مسیر پیشرفت، با این قراردادها مواجه است، این مقاله درصدد است به تبیین این موضوع بپردازد. سؤال اصلی این است که مفهوم و اوصاف این توافقات چیست؟ و با مفاهیم ظاهراً مشابه چه ارتباطی دارد؟ به‌طورکلی می‌توان آن را تابع آزادی قراردادی و ماده (۱۰) قانون مدنی دانست. ازاین‌رو، برخلاف سایر قراردادهای انتقال فناوری که نویسندگان به بیان ابعاد آنها پرداخته‌اند، بحث ائتلاف اختراع در ادبیات حقوقی ما چندان به آن پرداخته نشده و بیان ویژگی و اوصاف آن و تمایز آن از مفاهیم مشابه می‌تواند به فعالان حوزه مالکیت فکری در جهت ارتقای سیستم اختراع و استفاده از این قراردادها کمک کند. به همین جهت این مقاله در دو بخش به بررسی مفهوم‌شناسی و تفکیک مفاهیم می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Concept and the Distinguishing Features of Contract on Patent Pools

نویسنده [English]

  • Mahmood Jafari Chaleshtari
چکیده [English]

Following the expansion of technology, the patent and relationships between inventors have increasingly been widespread. Along with the contracts related to "transfer" and "license" of the invention, a new type of contract is put forward which is called patent pools. Pool is a means to manage and commercialize patent. Pool is a collective management of inventions which Legal-economic circumstances have led to them; patent thicket which is essential component of globalization,has brought about collaboration between inventors, increased research activities, attempt to avoid the Possible patent infringement, and reduced transaction costs. since Iran inevitably will be faced with such contracts in a foreseen future, this article tries to explain legal literature on this issue. The real question is what the nature of these contracts as well as their distinguishing features are. Therefore it is necessary to define the pool, its relationship to other concepts, and differentiate the same concepts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Patent Pools
  • Cross License
  • Intellectual Property Rights
  • Patent Thicket
  • Collective Management of Invention

مراجع

1. انصاری، رضا و جواد سلطان‌زاده (1391). «ارائه چارچوب برای پیاده‌سازی مدیریت فناوری در بنگاه‌های فناوری‌محور»، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال هشتم، ش ۳۲.
2. باقری، محمود و محمود جعفری چالشتری (1392). «تحلیل اقتصادی رهن اموال فکری»، تحقیقات حقوقی، ش ۶۲.
3. حاجی‌زاده، سارا (1392). «احتکار اختراع»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری، دانشگاه شهید بهشتی.
4. حبیبا، سعید و محمدهادی میر‌شمسی (1388). «جایگاه حقوق رقابت در قراردادهای انتقال و اجازه بهره‌برداری از حقوق مالکیت صنعتی»، حقوق خصوصی، سال ششم، ش ۱۴.
5. جعفری چالشتری، محمود (1394). «بررسی رژیم حقوقی حاکم بر توافقات ائتلافی در حق اختراع»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق تجاری اقتصادی بین‌المللی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
6. رهبری، ابراهیم (1392). حقوق انتقال فناوری، تهران، سمت.
7. زند وکیلی، علی و محسن صادقی (1392). «نام تجاری و تمییز آن از مفاهیم مشابه»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، ش ۶۸.
8. شهبازی‌نیا، مرتضی و ابوالفضل رضایی (1389). «موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) و حق دسترسی به دارو»، فصلنامه تجارت نوین، سال پنجم، ش ۱۸ و ۱۹.
9. صادقی، محسن (1388). «نقد قانون سیاست‌های کلی اصل (۴۴) قانون اساسی ایران ازمنظر رابطه مالکیت فکری و حقوق رقابت»، فصلنامه پژوهش‌های حقوق و سیاست، سال سیزدهم، ش ۳۳.
10. صادقی، محسن و محمود جعفری چالشتری (1395). «تحلیل اقتصادی توافق ائتلافی اختراع»، پژوهش‌های حقوق خصوصی، ش 14.
11. عاملی کرکی، علی ابن حسین (بی‌تا). جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج 8، چاپ دوم، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام.
12. عادل، مرتضی و محمود جعفری چالشتری (در دست چاپ). «قرارداد ائتلاف اختراع»، مجله دیدگاه‌های حقوق قضایی.
13. عریضی، عباس (1391). «ائتلاف فناوری و حقوق رقابت»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
14. کاتوزیان، ناصر (1363). مشارکت‌ها، صلح و عطایا، تهران، اقبال.
15. محمدی، رافونه (1392). نظام حقوقی حاکم بر مدیریت جمعی مالکیت فکری، تهران، جنگل.
16. میرحسینی، سید‌حسن (1391). فرهنگ حقوق مالکیت معنوی (حقوق مالکیت صنعتی)، ج 1، چاپ دوم، تهران، میزان.
17. نوروزی شمس، مشیت‌ا... (1386). «رابطه حقوق مالکیت فکری و حقوق رقابت (با تأکید بر حقوق اتحادیه اروپا و ایران)»، پایان‌نامه دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی.
18. Andewelt, Roger B. (1985). "Analysis of Patent Pools Under the Antitrust Laws", Antitrust Law Journal, 53.
19. Azetsu, Kenji and Yamada Seiji (2011). "Licenses In Patent Pools", Kobe University Economic Review, 57.
20. Dequiedt, Dequiedt and Bruno Versaevel (2012). "Patent Pools and Dynamic R & DIncentives", Available at: http://ssrn.com/abstract=988303.
21. Fiscor, Mihaly (2003). "Collective Management of Copyright and Related Rights", Journal of Industirial Economics, No. 62.
22. Goter, Phillip and W. Princo (2011). "Patent Pools, and the Risk of Foreclosure: A Framework for Assessing Misuse", Iowa Lawreview, Vol. 96.
23. Hovenkamp, Herbert (2007). "IP and Antitrust: An Analysis of Antitrust Principles Applied to Intellectual Property Law", No. 34.
24. Janis, Mark D. (2005). "Aggregation and Dissemination Issues in Patent Pools, College of Law", University of Iowa, Number 05-14.
25. Jeanne, Clark, Joe Piccolo, Brian Stanton and Karin Tyson (2000). "Patent Pools: A Solution to the Problem of Access in Biotechnology Patents?", United States Patent and Trademark Office.
26. Kim, Hwan Sung (2004). "Vertical Structure and Patent Pools", Review of Industrial Organization, No. 25.
27. Lampe, Ryan L. and Petra Moser (2012). Do Patent Pools Encourage Innovation? Evidence from 20 U.S. Industries Under the New Deal, National Bureau of Economic Research, Cambridge, MA.
28. Lavine, Michael A. (2008). "Ripple In the Patent Pools: The Impact and Implications of The Evolving Essentiality Analisis", Nyu Journal Law and Bussines, Vol. 4.
29. Lerner, Josh and Jean Tirole (2007). "Public Policy Toward Patent Pools, Innovation Policy and the Economy", The University of Chicago Pressp, Vol. 8.
30. Lerner, Josh, Marcin Strojwas and Jean Tirole (2003). "Cooperative Marketing Agreements Between Competitors: Evidence from Patent Pools", Harvard NOM Research Paper No. 03-25.
31. Lerner, Josh, Marcin Strojwas and Jean Tirole (2007). "The Design of Patent Pools: the Determinants of Licensing Rules", The Rand Journal of Economics, Vol. 38, No. 3.
32. Levy, ED, Emily Marden and Ben Warren (2010). "Patent Pools and Genomics: Navigating a Course to Open Science?", B. U. J. Science and Technology Law, Vol. 16.
33. Overwalle, Geertrui Van (2009). Gene Patents and Collaborative Licensing Models: Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge University Press, First published.
34. Nelson, Philip B. (2007). "Patent Pools: an Economic Assessment of Current Law and Policy", Rutgers Law Journal, Vol. 38.
35. Shapiro, Carl (2001). Navigating The Patent Thicket: Cross Licenses, Patent Pools, and Standard Setting, Innivation Policy and the Economy, National Bureau Economic Research, Cambridge: MIT Press.
36. Thomson, Ross (1987). "Learning by Selling and Invention: the Case of the Sewing Machine", The Journal of Economic History, Vol. 47, No. 2.
37. Versaevel, B. (2006). "Dequiedt, ‘Patent Pools and the Dynamic Incentives to R & D’ Cahiersde Recherche", Working Papers.
38. William, B. Miller (1987). Giving the Patent Owner his due, Recent Developments in the Antitrust/ Patent Misuse Interface, DEL. J. CORP. Law.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار