چالش‌ها و تنش‌های تقنینی مجلس شورای اسلامی در بستر گفتمان‌های کنترل اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور

2 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور

3 استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

در این مقاله چالش‌ها و تنش‌های تقنینی کنترل اجتماعی و ریشه‌های آن در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این چالش‌ها و تنش‌ها در بستر گفتمان کنترل اجتماعی مجلس قابل تبیین است. این گفتمان‌ها را بر اساس شیوه‌های کنترل جرائم در قالب قانونگذاری به سه گفتمان مجازات، ترمیم و رجعت ارزشی می‌توان متمایز کرد. این گفتمان‌ها شیوه‌های متفاوتی را برای مقابله با چالش‌ها و تنش‌های پیش‌رو در پیش می‌گیرند اما رشد جرائم نشان می‌دهد موفقیت چندانی در این کار کسب نشده است. درک کاستی‌ها و ناکارآمدی‌های نظام کنترل اجتماعی، به‌کارگیری مواضع سنجیده و مقابله آگاهانه و فعال در برابر جرائم نیازمند شناخت عمیق ابعاد گوناگون و پیچیده کنترل اجتماعی است. براساس چنین رویکردی در این مقاله الگوی راهبردی کنترل اجتماعی پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Islamic Consultative Assembly’s Legislative Challenges and Tensions in the Light of Discourses on Social Control

نویسندگان [English]

  • Ali Mirza Mohammadi 1
  • Mohammad Javad Zahedi 2
  • Amir Maleki 2
  • Parvaneh Danesh 3
1
2
3
چکیده [English]

This article studies control on legislative tensions and conflicts and its origins at Islamic Consultative Assembly. These tensions and challenges can be explained in terms of Discourses on Social Control. Depending on crime prevention policy shaping legislation, These discourses can be distinguished as “discourse of punishment”, “discourse of reparation”, and “discourse of value return”. These discourses apply different methods to meeting legislative challenges and tensions, but increase in crimes shows that they have not successful. Understanding weaknesses and inefficiencies implicit in system of social control, making an appropriate decision and containing crimes require a deep knowledge on different and complex dimensions of social control. From this perspective, this article will introduce a strategic Model of social control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Control
  • Discourse
  • Islamic Consultative Assembly
  • Law
  • Social Changes
  • Legislative Challenges
1. قرآن کریم.
2. باندز، مایکل (1390). نظریه اجتماعی شهری (شهر، خود و جامعه)، ترجمه رحمت‌اله صدیق سروستانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
3. پورعزت، علی‌اصغر (1387). «گذر از حصارهای شیشه‌های معرفت‌شناسی با تأکید بر الزامات زبان‌شناختی علوم میان‌رشته‌ای»، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، ش 1.
4. تاجیک، محمدرضا (1384). گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران، مؤسسه توسعه علوم انسانی.
5. پوربافرانی، حسن (1392). «باید‌ها و نباید‌های جرم‌انگاری در حقوق کیفری ایران»، مجلس و راهبرد، دوره 20، ش 75.
6. حسینی‌زاده، سیدمحمدعلی (1391). «از نهادگرایی تا گفتمان: درآمدی بر کاربرد نظریه‌های نهادگرایی در علوم سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال پانزدهم، ش 60.
7. _____ (1383). «نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی، ش 28.
8. حکمت‌نیا، محمود (1384). «بومی‌سازی نهادهای حقوقی با رویکرد اسلامی»، فصلنامه فقه و حقوق، ش 7.
9. خاقانی اصفهانی، مهدی و محمدعلی حاجی‌ ده‌آبادی (1392). «بومی‌سازی سیاست جنایی با تأکید بر نقد اهم مدل‌های غربی و گفتمان‌های فقهی سیاست جنایی»، مجله حقوقی دادگستری، ش 82.
10. دین، ‌هارتلی (1388). سیاستگذاری اجتماعی، ترجمه عبدا... بیچرانلو، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
11. دیوید، فرد آر (1379). مدیریت راهبردی، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
12. ذوعلم، علی (1384). «تأملی در مفهوم چالش»، ماهنامه اندیشه سیاسی ایران معاصر، سال چهارم، ش 36.
13. راسخ، محمد (1386). «مدرنیته و حقوق دینی»، فصلنامه مفید، ش 64.
14. سالار کسرایی، محمد (1388). «نظریه گفتمان لاکلا و موف ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی»، مجله سیاست، دوره 39، ش 3.
15. ستوده، هدایت‌ا... (1380). آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران، آوای نور.
16. سعادت، رحمان (1387). «برآورد روند سرمایه اجتماعی در ایران (با استفاده از روش فازی)»، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 43، ش 83.
17. سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1383). «تحلیل گفتمان به‌مثابه نظریه و روش»، فصلنامه علوم سیاسی، سال هشتم، ش 28.
18. سلیمی، علی و محمد داوری (1386). جامعه‌شناسی کجروی، چاپ سوم، ویراست دوم، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،.
19. شهابی، مهدی (1388). «از حقوق سنتی تا حقوق مدرن؛ تأملی در مبانی تحول نظام حقوقی»، فصلنامه نامه مفید، ش 76.
20. شیلتون، پاول و کریستینا شفنو (1377). «گفتمان و سیاست»، ترجمه مصطفی یونسی، فصلنامه گفتمان، ش 2.
21. صدیق سروستانی، رحمت‌ا... (1388). آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران، سمت.
22. عصاریان‌نژاد، حسین (1389). «الگوی راهبردی ـ فرهنگی انتظار برای دولت زمینه‌ساز»، مجله راهبرد بومی، سال یازدهم، ش 105.
23. فرکلاف، نورمن ( 1379). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه گروه مترجمان، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
24. فیرحی، داود (1389). دین و دولت در عصر مدرن، تهران، رخ داد نو.
25. قانون مجازات اسلامی، ماده (2).
26. کاتوزیان، ناصر (1384). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار.
27. گسن، ریموند (1376). «روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری»، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق شهید بهشتی، ش 30-29.
28. گودرزی، محمدرضا (1380). «تورم قوانین کیفری در ایران و لزوم جرم‌زدایی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
29. گولد، جولیوس و ویلیام ل. کولب (1384). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه گروه مترجمان به‌کوشش محمد جواد زاهدی، تهران، مازیار.
30. لوی برول، ‌هانری (1384). جامعه‌شناسی حقوق، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه سیدابوالفضل قاضی شریعت‌پناهی، تهران، میزان.
31. مک دانل، دایان (1380). مقدمه‌ای بر نظریه گفتمان، ترجمه حسین‌علی نوذری، فرهنگ گفتمان، تهران.
32. ملک‌پور، علی (1381). تعارض فرهنگی دولت و مردم در ایران، تهران، مؤسسه انتشاراتی آزاداندیشان.
33. نش، کنت (1390). جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمه محمدتقی دل‌فروز، تهران، کویر.
34. وایت، راب و ‌هاینس فیونا‌هاینس (هینز) (1382). درآمدی بر جرم و جرم‌شناسی، ترجمه روح‌ا... صدیق بطحایی اصل، تهران، دادگستر.
35. یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه‌ هادی جلیلی، تهران، نشر نی.
36. Doob, C. B. (1988). Sociology: An Introduction, New York, Longman, 2ed.
37. Downes, D. and P. Rock (1998). Understanding Problem, Englewood Cliffs, N. J., Prentice-Hall.
38. Garland, D. (2001). The Culture of Control, Oxford: Oxford University Press.
39. Laclau, E. and Chantal Mouffe (1985). Hegemony and Socials Strategy: Toward a Radical Democratic, London, Verso.
40. Lavis, J. (2003). "How Can Reserch Organizations More Effectively Transfer Research Knowledge to Decision Makers?", The Milbank Quarterly, No. 81.
41. Neilson, S. (2001). "IDRC- supported Reserch and Its Influnce on Publice Policy", In Knowledge Utilization and Public Policy Processes: A Literature Review, Evaluation Unit IDRC.
42. North, Douglass C. (1994). "Economic Performance Through Time", The American Economice Review, Vol. 84, No. 3.
43. Reckless, Walter (1973). The Crime Problem, 4th ed, New York, Appleton.
44. Schiffrin, D. (1994). Approaches to Discourse, Oxford and Cambridge, Blackwell.
45. Schmidt, Vivien A. (2006). Give Peace a Change, Reconciling Four (Not Three) New Institutionalisms, Paper Prepared for Presentation for the Annual Meetings of American Political Science Association, Philadelphia, PA.
46. Schur, E. (1965). Crimes Without Victims: Deviant Behavior and Public Policy, Englewood.
47. _____ (1973). Radical Non-Intervention: Rethinking the Delinquncy, Cliffs, N. J., Prentice–Hall.
48. Scull, A. (1977). Decarceration: Commuinity Treatment and the Deviant (A Radical View), Englewood Cliffs, N. J.
49. Steinmo, Sven (2008). "Historical Institutionalism", In Apptoaches and Methodologies in the Social Sciences, Edited by Donatella Della Porta Michael Keating, Cambridge University Press.
50. Thio, Alex (2001). Deviant Behavior, 6ed, Boston, Allyn and Bacon.
51. www.shora-gc.ir