کانال‌های تأثیر بوروکراسی بر عملکرد اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی دکتری اقتصاد، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش‌ مدیریت و برنامه‌ریزی

چکیده

اجرای سیاست‌ها و اداره امور عمومی در جامعه و اقتصاد مدرن از طریق بوروکراسی صورت می‌پذیرد اما جریان اقتصاد متعارف تا مدت‌ها توجهی به تأثیر بوروکراسی نداشت. تحقیقات انجام شده در دو دهه اخیر نشان می‌دهد کیفیت بوروکراسی در کشورهای مختلف از کانال‌های متعددی بر عملکرد اقتصاد اثر می‌گذارد. در این راستا نظریه درب‌های چرخان یکی از جدیدترین مفاهیم مورد استفاده در مطالعات بین‌المللی است. مقاله به این پرسش می‌پردازد که بوروکراسی چگونه عملکرد اقتصادها را متأثر می‌سازد، مؤلفه‌های بوروکراسی ایران چیست و بوروکراسی موجود در کشور از چه مسیرهایی می‌تواند بر نتایج سیاست‌های اقتصادی اثرگذار باشد. نتایج نشان می‌دهد در هر چهار دسته محرک‌های رایج در سیاستگذاری اقتصادی، کیفیت ضعیف و ناسالم بوروکراسی در ایران، موجب پدیده بوروکراسی نارسانا شده و اثربخشی سیاست‌های اصلاحی را به حداقل کاهش داده است. در نتیجه تصویب و ابلاغ سیاست‌های اصلاح اقتصادی در دولت و مجلس را نباید نقطه پایانی سیاستگذاری دانست؛ زیرا کیفیت بوروکراسی می‌تواند مانع اصابت سیاست‌ها به فعالان اقتصادی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the impact of bureaucracy on Iranian economy

نویسندگان [English]

  • Seyed Ehsan Khandoozi 1
  • Zahra Kaviani 2
چکیده [English]

Policy making and public controlling in modern societies and Economics are undertaken through bureaucracy, But mainstream Economics has not shown enough concern on bureaucracy. Researches done during last two decades show that the quality of bureaucracy can effect economic performance through different channels. Revolving Doors Theory is one of the latest concepts in International Studies. This paper is trying to examine how bureaucracy effects economic performance, What are the components of bureaucracy in Iran and from which channels the current situation of bureaucracy in Iran can effect the economic performance. The results show that in all common triggers in the economic policy-making, inappropriate and poor quality of the bureaucracy in Iran leads to non-conductive bureaucracy and reduces the efficiency of reformative policies. Therefore, legislating a reformative law in parliament and applementing by the government is not an ending point, because the poor quality of bureaucracy can hinder its effectiveness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Quality of Bureaucracy
  • Iranian Economy
  • Policy-Making
  • Revolving Doors Theory
  • Economic Growth
  • corruption
  • Government

مراجع

  1. 1.استیگلیتز، جوزف (1394). بهای نابرابری، ترجمه محمدرضا فرزین و یکتا اشرفی، تهران، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

    2.الوانی، سید‌مهدی و همکاران (1389). «مؤلفه‌های تدوین استراتژی ملی مبارزه با فساد جمهوری اسلامی ایران»، نشریه مدیریت دولتی، ش 4.

    3.بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1394). «نماگرهای اقتصادی»، در تارنمای رسمی بانک مرکزی، www.cbi.ir.

    4._____ (سال‌های مختلف). «نماگرهای اقتصادی»، در تارنمای رسمی بانک مرکزی، www.cbi.ir.

    5.جوادی، شاهین و همکاران (1394). «پایش محیط کسب‌وکار ایران در زمستان 1393»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره گزارش 14473.

    6.دانایی‌فرد، حسن (1388). چالش‌های مدیریت دولتی در ایران، تهران، سمت.

    7.روحانی، سیدعلی (1394). «استقلال بانک مرکزی از شبکه بانکی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره گزارش 1480.

    8.روحانی، سیدعلی و سیداحسان خاندوزی (1393). «ارزیابی احکام قانونی مرتبط با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره گزارش 13722.

    9.ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز (1393). «گزارش بررسی آماری وضعیت قاچاق در کشور»، www.epe.ir.

    1. عظیمی، حسین (1384). کارکردهای نظام سیاسی در فرایند توسعه در ‌اندیشه‌های دکتر حسین عظیمی، تهران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
    2. فاضلی، محمد و محدثه جلیلی کناری (1391). «تبیین سطح فساد: بررسی تطبیقی اثر کیفیت حاکمیت و حکمرانی خوب»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، ش 5.
    3. قلی‌پور، رحمت ا... (1392). چالش‌های نظام اداری )مطالعه موردی ایران(، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    4. کرمی، قاسم و محمدقاسم لطفی (1387). «عدالت اجتماعی در برنامه‌ریزی فضای جغرافیایی»، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، ش 26.
    5. مرزبان، حسین و حمیدرضا حسین‌پور (1391). «فساد و بار مقرراتی بخش عمومی»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، ش 99.
      1. Acemoglu, D. and T. Verdier (1998). "Property Rights, Corruption and the Allocation of Talent: A General Equilibrium Approach", The Economic Journal, 108(450).
        1. Auerbach, J. U. and C. Azariadis (2015). "Property Rights, Governance, and Economic Development", Review of Development Economics, 19(2).
        2. Barro, R. J. (1991). A Cross-Country Study of Growth, Saving and Government, In National Saving and Economic Performance, University of Chicago Press.
    6. Breton, A. and R. Wintrobe, R. (1975). "The Equilibrium Size of a Budget-maximizing Bureau: A Note on Niskanen’s Theory of Bureaucracy", Journalof Political Economy, Vol. 83, No. 1.
      1. Carins, L. (2009). "The Economic Theory of Bureaucracy: Insight from the Niskanen Model and Misesian Approach", The Quarterly Journal of Austrian Economics, Vol. 12, No. 3.
    7. Dahlström, C., V. Lapuente and J. Teorell (2011a). "The Merit of Meritocratization: Politics", Bureaucracy and the Institutional Deterrents of Corruption, Political Research Quarterly, 1065912911408109.
    8. _____ (2011b). "Dimensions of Bureaucracy II: A Cross-national Dataset on the Structure and Behavior of Public Administration", QoG Working Paper Series, 6.
      1. Evans, P. and J. E. Rauch (1999). "Bureaucracy and Growth: A Cross National Analysis of the Effects of "Weberian" State Structures on Economic Growth", American Sociological Review.
    9. Hendersonm, Jeffrey, David Hulme, Hossein Jalilian and Richard Phillips (2007). "Bureaucratic Effects: Weberian' State Agencies and Poverty Reduction", Socialogy, Vol. 41, No. 3.
    10. http://www.transparency.org.
      1. Huntington, S. P. (2006). Political Order in Changing Societies, Yale University Press.
      2. Karl, T. L. (1997). The Paradox of Plenty: Oil Booms and Petro-states,University of California Press.
      3. Leff, N. H. (1964). "Economic Development Through Bureaucratic Corruption", American Behavioral Scientist, 8(3).
      4. Maskell, J. (2014). Post Employment, Revolving Door, Laws for Federal Personnel, USA, Congressional Research Services.
    11. Mauro, P. (1995). "Corruption and Growth", The Quarterly Journal of Economics.
    12. Mo, P. H. (2001). "Corruption and Economic Growth", Journal of Comparative Economics, 29(1).
    13. Mueller, D. C. (2004). "Public Choice: an Introduction", In The Encyclopedia of Public Choice, Springer US.
    14. Murphy, K. M., A. Shleifer and R. W. Vishny (1993). "Why is Rent-seeking so Costly to Growth?", The American EconomicReview, Vol. 83, No. 2.
    15. Niskanen, W. (1968). "Non Market Decision Making: The Peculiar Economics of Bureaucracy", The American Economic Review, Vol. 58, No. 2.
    16. _____ (1971). Bureaucracy and Representative Government, New York, Aldine-Atherton Inc.
    17. OECD (2010). Post Public Employment, France, OECD Publishing.
    18. Pfähler, W., U. Hofmann and W. Bönte (1996). Does Extra public Infrastructure Capital Matter? An Appraisal of Empirical Literature, Finanz Archiv/Public Finance Analysis, (H. 1).
    19. Rizvi, G. (2007). "Reinventing Government: Putting Democracy and Social Justice Back into the Discourse", 7th Global Forum on Reinventing Government Building Trust in Government 26-29 June 2007, Vienna, Austria.
    20. Roland, G. (2003). "Transition: An Evolutionary-Institutionalist Perspective", Paris, Institut du Développement Durable et des Relations Internationals.
    21. Stigler, G. J. (1971). "The Theory of Economic Regulation", The Bell Journal of Economics and Management Science, 2.
    22. Stiglitz, J. E., L. F. Vieira, F. Hatwich, V. Arévalo, M. Andino, J. Grijalva, ... and A. M. Piñeiro (2000). Economics of the Public Sector (No. 336.73 S855 2000). ISNAR, La Haya (Países Bajos), IICA, San José (Costa Rica).
    23. Tendler, J. (1997). Good Government in the Tropics, Johns Hopkins University Press.
    24. The Global Competitiveness Report (2014-2015). World Economic Forum.
    25. Troshani, Indrit, Cate Jerram and Rao Hill Sally (2011). "Exploring the Public Sector Adoption of HRIS", Industrial Management and Data Systems, Vol. 111, No. 3.
    26. Ungureanu, M. and D. Iancu (2012). "The Economic Analysis of Bureaucracy and Government Growth", Theoretical and Applied Economics, 11(11), 59.
    27. Vidal, J., M. Draca and C. Rosen (2010). "Revolving Door Lobbyists", Stanford Graduate School of Business, www.gsb.stanford.adu.
    28. Wade, R. (1990). Governing the Market: Economic Theory and the Role of Government in East Asian Industrialization, Princeton University Press.
    29. Weber, Max (2015). In Weber's Rationalism and Modern Society, Edited and Translated by Tony Waters and Dagmar Waters, New York: Palgrave MacMillan.
    30. White, H. and E. Anderson (2001). "Growth Versus Distribution: Does the Pattern of Growth Matter?", Development Policy Review, 19(3).
    31. _____ (2006). Where is the Wealth of Nations?, USA: Washington D.C.
    32. World Economic Forum (2015). The Human Capital Report, Switzerland, Geneva.

    49.               World Bank (1997). World Development Report 1997: The State in a Changing World, Washington D.C.

    Yeganeh, Hamid and Zhan Su (2008). "An Examination of Human Resource Management Practices in Iranian Public Sector", Personnel Review, Vol. 37, No. 2.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار