راهبرد سیاستگذاری زیست‌محیطی کشور در بستر نظریات متعارف تصمیم‌گیری عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت وحسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مدیریت دولتی با توجه به نتایج و منابع، از یک طرف و کنترل فرایندهای سازمانِ عمومی از طرف دیگر به دنبال یافتن ترکیبی میان تعقل‌گرایی مدیریت و منافع عمومی است. از بارزترین مصادیق «منفعت عمومی» توجه به ملاحظات زیست‌محیطی در ارائه خدمات عمومی می‌باشد. تاکنون مدل‌های گوناگون و متنوعی برای خط‌مشی‌گذاری عمومی ارائه شده که اغلب آنها فارغ از محتوای مسائل خط‌مشی عمومی به تبیین چگونگی شکل‌گیری خط‌مشی پرداخته‌اند اما مدلی که صرفاً موضوع خط‌مشی‌های زیست‌محیطی کشور را مدنظر قرار داده باشد، تبیین نشده است. علاوه‌بر این، موضوع محیط زیست یکی از ارکان توسعه پایدار محسوب می‌شود که اهمیت توجه به آن را بیش از پیش کرده است. تحقیق حاضر بر آن است تا با مقایسه مدل‌های گوناگون خط‌مشی‌گذاری عمومی، راهبرد سیاستگذاری زیست‌محیطی کشور در بستر نظریات متعارف تصمیم‌گیری عمومی را ارائه کند. سؤال اصلی مقاله حاضر آن است که الزامات نظری سیاستگذاری زیست‌محیطی کشور با توجه به مدل‌های موجود تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری عمومی چیست؟ نتایج با به‌کارگیری روش تحقیق «نظریه داده‌بنیاد» حاکی از آن است که شرایط موجود سیاستگذاری زیست‌محیطی کشور تحت تأثیر دوگانگی‌های «حفاظت ـ بهره‌برداری»، «ساختار ـ کارکرد» و «دانش ـ کنش» بوده و کارآمدی برخی مدل‌ها و رویکردهای خط‌مشی‌گذاری عمومی به‌دلیل ماهیت و اقتضائات اقلیمی و سیاسی حوزه محیط زیست کشور در مقایسه با سایر الگوهای طرح شده بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Environmental Policy Making Strategy in the Context of Public Decision Making Conventional Theories

نویسندگان [English]

  • Hosein Aslipour 1
  • Fattah Sharifzadeh 2
1
2
چکیده [English]

From one side, governmental management regarding results and resources and from the other side, the control of public organization’s processes look for a combination of management rationality and public interest. The most evident example of “public interest” is environmental consideration in delivery of public service. Several different models have been proposed for public policy making until now. These models, regardless of the content of public policy issues, often concentrate on estate of policy formation. However, the model that considers environmental policies of Iran specifically has not been presented yet. In addition, the subject of environment is one of the main dimensions of sustainable development that makes it more urgent to be regarded.
This research, tries to present the environmental policy making strategy of Iran in the context of public decision making conventional theories by comparing different models of public policy making. The main question is: what are the theoretical requirements of environmental policy making of the country regarding available models of public policy making. Results, which are conducted by use of “Grounded Theory” research method, suggest that existing situation of environmental policy making of Iran is affected by three dichotomies: “protection-exploitation”, “structure-function”, “knowledge-action” and some of public policy making models and approaches are more efficient than others due to climatic and political character of the context of environment of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • environmental policy making
  • environment
  • Sustainable Development
  • Policy making
  • protection-exploitation
  • structure-function
  • knowledge-action

مراجع

قرآن کریم.
الوانی، سیدمهدی و فتاح شریف‌زاده (1387). «فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی»، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
بهرامی احمدی، حمید (1388). «سیاستگذاری سیاسی ـ حقوقی جمهوری اسلامی ایران در حفاظت از محیط زیست»، فصلنامه دانش سیاسی، سال پنجم، ش اول.
شفریتز، جی ام و کریستوفر پی بریک (1390). «سیاستگذاری عمومی در ایالات متحده آمریکا»، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
دفت، ریچارد ال (1377). تئوری و طراحی سازمان، جلد اول و دوم، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رائو، کریشنا (1385). توسعه پایدار، اقتصاد و ساز‌و‌کارها، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رضائیان، علی (1381). مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات سمت.
زاهدی، شمس‌السادات (1389). توسعه پایدار، تهران، انتشارات سمت.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1358).
قلی‌پور، رحمت‌اله (1387). تصمیم‌گیری سازمانی و خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران، انتشارات سمت.
معمارزاده، غلامرضا و نرجس شکری (1385). «ارائه مدل پویا برای اجرای خط‌مشی‌های عمومی»، فصلنامه علمی- ترویجی مدیریت، سال سوم، ش 8.
هیوز، آون (1384). مدیریت دولتی نوین، ترجمه سیدمهدی الوانی، سهراب خلیلی و غلامرضا معمارزاده، تهران، نشر مروارید.
یوسف‌وند، محمد (1384). «تعریف محیط زیست و اقسام آن»، مجموعه مقالات اولین همایش فقه و محیط زیست، قم، سازمان محیط زیست و مرکز جهانی علوم اسلامی.
Calabrese, D. (2008). "Environmental Policies and Strategic Communication in Iran; The Value of Public Opinion Research in Decisionmaking"; World Bank Publication, Washington, D.C.
Deleon, P. and E. Overman (2008). "A History of Policy Science", University of Calaroda at Denver.
Etzioni, Amitai (1967). "Mixed Scanning, A Third Approach to Decision-making", Public Administration Review, Vol.27, No. 5.
Farazmand, A. (2009). "Bureaucracy and Administration", CRC Press.
Firsova, A. and R. Taplin (2009). "Australi and Russia: How do their Environmental Policy Processes Difer?" Environ Dev Sustain.
Freeney, B. (2003). "The Social Construction of Environmental Policy: from Oppositional Ideology to Social Learning Through Conflict Using A Case Study at Aberdeen Proving Ground", Ph. D Dissertation, Temple University.
Fullerton, D. (2001). "A Framework to Compare Environmentl Policy", Southern Economic Journl, No. 68.
Gamman, J. (1990). "Environmental Policy Implementation in Developing Countries", Ph. D Dissertation, Massachussets Institute of Technology.
Greenspan Bell, R. (2002). "Environmentِal Policy for Developing Countries"; Issues in Science and Technology, 18, No. 3.
Heggelund, G. and B. Bruzelius (2007). "China and UN Environmental Policy: Institutional Growth, Learning and Implementation", Springer Science+Business Media; Published online.
Howlett, Michael and M. Ramesh (2009). "Studying Public Policy"; Oxford New York University Press, Third Edition.
OECD Report (2008). "An OECD Framework for Effective and Efficient Environmental Policies", Meeting of the Environmental Policy Committee (EPOC) at Ministerial Level.
Rabe, G. and et al. (1999). "Comparative Analyses of Canadian and American Environmental Policy; An Introduction to the Samposium", Policy Studies Journal, 27, No.2.
Shafritz, J. and Christopher P. Borick (2008). Introducing Public Policy, Longman, New York.
Strauss, A. and J. Corbin (1998). "Basics of Qualitative Research", Newbury Park, Sage Publications.
Torres, F. (2003). "How Efficient is Decision-making in the EU, Environmental Policies and the co-decision Procedure", Intereconomics Journal.
Van Ness, P. (2007). "Environmental Policy In Japan", Pacific Affairs, Vol. 80.
Weaver, A. (2007). The Impact of Public Opinion on Environmental Policy; A Cross National Investigation, Ph. D. Dissertation, The Ohaio State University.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار