تأملی در دکترین بیع به‌عنوان آموزه قرآنی دکترین ملی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد/دانشگاه تهران

2 پژوهشگر آزاد

چکیده

برای ادراک جایگاه مدل مشخص اقتصادی، در اداره یک سیستم ملی، عنایت و توجه به مبانی اندیشه استراتژیک اقتصادی الزامی است. از این منظر تبیین «پارادایم» به‌عنوان پیش‌شرطی اساسی در تفلسف اقتصادی و سیر تفکر استراتژیک گام نخست و اصلی تلقی می‌شود. از میان چهار پارادایم کلی موجود در چهار حوزه تفکری اکانومی لاتینی، کدآمایی فارسی، اقتصاد عربی و بیع قرآنی؛ در این مقاله شمولیت بیع بر اقتصاد ایران اسلامی، ملاک عمل قرار گرفت و بر این اساس، ارائه دکترین اقتصاد ملی جمهوری اسلامی ایران با یک انتقال پارادایمی از پارادایم‌های رایج اقتصادی به اقتصاد قرآنی مواجهه داده شد. بر این اساس در تبیین خط‌مشی بیع به‌عنوان دروازه خروج به سمت مقصد دکترین بیع، چهار گزینه مبایعه‌محوری، خُلَت‌محوری، انفاق‌محوری و برکت‌محوری متصور شد. سپس از آنجا که برای طرح‌ریزی خط‌مشی، سه رویکرد کلی محصول‌محور، فرایندمحور و کارکردمحور مطمع‌نظر بود پس از تشخیص و تعیین هر خط‌مشی نسبت به یکی از دروازه‌های چهارگانه، آن خط‌مشی با یک، دو یا سه رویکرد مزبور طرح‌ریزی شد. طرح‌ریزی خط‌مشی، مبتنی‌بر این سه رویکرد، زمینه‌ساز ایجاد «کرسی» طرح استراتژیک بیع در طرح جامع تطبیقی بیع و اکانومی، برای طرح‌ریزی استراتژیک می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of Bai' Doctrine as the Quranic Doctrine of National Economy of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Hassan Sobhani 1
  • Halleh Esmaeel nejad shomali 2
1 Prof/Tehran University
2 -
چکیده [English]

To Perceived economic position in the model,in running a national system, it is necessary toconsider the foundations of strategic and economic thought. From this perspective, explainingthe “paradigm” as an essential precondition for economic philosophy and strategic thinkingcourse is a first and major step.Through four general available paradigms of thinking in four areas of thoughts including:“Economy” in Latin thought, “Kad’amay” in Persian thought, “Eghtesad” in Arabic thought and“Bai” in Quran thought; inclusion criteria were Bai on the Iranian economy, and accordingly, thepresentation of the National Doctrine of Economy of the Islamic Republic of Iran on theperspective 2035 were confronted with a paradigm shift from the current global economicparadigms to the Quran economy.
Therefore, four options including: “Mobaye’e Basis”, “Khollat basis”, “Enfagh basis” and“Barakat basis” were expected in explaining the gateway of Bai as an exitgate to the considereddestination. And since for planning the gateway, three general approaches including: “productbasis approach” , “process basis approach” and “function basis approach” were assumed, afterthe recognition and determining each gateway according to one of the four exitgates was plannedusig one, two or three mentioned approaches.Based on these three approaches, paves the way for making the foundation of Bai Strategicplan for strategic planning, and then the gateway and the entrance of this thesis is selectedeccording to one of the exp

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bai'
  • National Doctrine of Economy
  • Bai' Paradigm
  • Strategic Thinking
 قرآن کریم.
ابن‌منظور محمدبن مکرم (1414). لسان العرب، ‌انتشارات دارصار، چاپ سوم.
 اسماعیل‌نژاد شمالی، هاله (1390). «درآمدی بر دکترین ملی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در افق 1414». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
دلاوری، رضا (1378). فرهنگ لغات و اصطلاحات علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، چاپ اول، تهران، انتشارات دلاوری.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1375). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ ترجمه سیدغلامرضا خسروی حسینی، نشر مرتضوی.
صحراگرد، مجید (1386). «مطالعه طرح‌ریزی استراتژی ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه عباسپور.
صلصالی، مهوش و همکاران (1386). تحقیق گراندد تئوری (فلسفه و اصول کاربردی)، چاپ اول، تهران، انتشارات بشری.
صلیبا، جمیل (1366). فرهنگ فلسفی، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت.
طریحی، فخرالدین‌بن‌محمد (1387). مجمع البحرین، تهیه و تنظیم محمود عادل، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
کالینز، جان (1383). استراتژی بزرگ، ترجمه کوروش بایندر،  چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
کلینی، شیخ محمد، (1365). الکافی، دارالکتب الاسلامیه.
لطفیان، سعیده (1384). استراتژی و روش‌های برنامه‌ریزی استراتژیک، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
مجلسى (1368). بحارالأنوارالجامعة لدررأخبار الأئمة الأطهار، تهران، اسلامیه.
مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی الکلمات القرآن الحکیم، تهران، اسلامیه.
معین، محمد (1383). فرهنگ فارسی معین، چاپ بیست و یکم، تهران، امیرکبیر.
مهرابی بهار، علی (1389). «دکترین سلامت جمهوری اسلامی‌ایران در افق 1414، پایان‌نامه جهت اخذ دکترای حرفه‌ای، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
An Etymological Dictionary of Modern English, 5th Ed, New York, Routledge Publication, 2006.
Kuhn, Thomas S., The Structure of Scientific Revolutions Third Edition ,The University of Chicago press 1996.
www.andishkadeh.ir.