ارائه الگوی ترکیبی برای خط‌مشی‌گذاری در عرصه دانشگاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان

2 دانشیار مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

خط‌مشی‌گذاری از وظایف حاکمیتی به‌شمار می‌رود و دانش آن ما را به فعالیت‌های خرد و کلان دولت در عرصه‌های مختلف رهنمون می‌سازد. دانشگاه یکی از این عرصه‌هاست که به‌منظور انسان‌سازی و ترویج فرهنگ، علوم و فنون دارای اهمیت است و باید از جهت شیوه و تعیین الگوی خط‌مشی به آن توجه شود. چه‌بسا کاربست الگوی نامناسب در خط‌مشی‌گذاری نظام دانشگاهی آن را از اهداف خود دور سازد و حتی مشکلات بیشتری را بر جامعه تحمیل کند. در این میان استفاده از مدل‌ها یا مدل‌سازی از جمله تدابیری است که برای شناخت بهتر عوامل و متغیرهای خط‌مشی‌گذاری در عرصه دانشگاه ارائه می‌شود اما میزان موفقیت و کارایی آنها با توجه به وضعیت امروزی مورد تردید است. ازاین‌رو این مقاله در تلاش است به بررسی خط‌مشی‌های وضع موجود بپردازد تا بتواند میزان بهره‌مندی آنها از مدل‌های جاری را تعیین کند و سرانجام به الگوی مناسبی دست یابد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد شورای عالی انقلاب فرهنگی که مرجع خط‌مشی‌گذاری آموزش عالی است در مجموعه مصوبات خود کم‌و‌بیش از همه الگوها استفاده کرده است اما الگوی پیشنهادی این تحقیق (تلفیقی با رویکردی اقتضایی) حاصل ترکیب پنج الگوی سیستمی، فرایندی، عقلایی‌، جزئی ـ تدریجی و نهادی است که به‌نظر می‌رسد بتواند در مقابل نارسایی‌ها و محدودیت‌های کاربست مجزای الگوها پاسخ‌گو و کارگشا باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Integrative Model for Policymaking in Universities

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Bagheri 1
  • Aliasghar Pourezat 2
1
2
چکیده [English]

Policymaking is a sovereignty function of the government. Scientific findings of policymaking as a field of study lead us to the micro and macro activities of the government in various areas. Universities are among the areas which are important for their roles in human development and promotion of culture, sciences and technologies and must be considered in determining patterns of policymaking. Using improper patterns in policymaking in universities may divert them from achieving their goals and impose even more difficulties on the society. Using models and modeling is among the measures presented for better understanding of factors and variables of policymaking in universities. But their success and efficiency are questionable in the present situation. The article tries to examine present policies of universities for determining amount of their enjoying benefits of the existing models and presenting a proper model for them. The findings show that the Iranian Supreme Council of Cultural Revolution, as the legal authority of policymaking for high education, has used almost all models. But the article suggests an integrative model (a contingency approach) based on combination of five models, i.e., systemic, process, rational, incremental and institutional models. Regarding the inadequacies and limitations of using the models separately, it seems that the integrative model could be efficient.

کلیدواژه‌ها [English]

  • University
  • Models of Policymaking
  • High Education Engineering

مراجع

  1. 1. آلموند، گابریل ا.، جی. بینگهام، پاول جونیور و رابرت جی. مونت (1381). چهار‌چوبی نظری برای بررسی سیاست تطبیقی، ترجمه علیرضا طیب، چاپ سوم، مرکز آموزش مدیریت دولتی.

    2. الوانی، سیدمهدی (1387). تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی، تهران، سمت.

    3. الوانی، سیدمهدی و فتاح شریف‌زاده (1379). فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

    4. الوانی، سیدمهدی، سیدبهزاد پورسید و مهربان ‌هادی پیکانی (1388). «مروری بر مدل‌های خط‌مشی‌گذاری در نظام آموزش عالی»، فصلنامه مجلس و پژوهش، سال پانزدهم، ش 59.

    5. باقری، محمد‌رضا (1381). «بررسی سیاست‏گذاری در مدیریت کلان فرهنگی کشور (شورای عالی انقلاب فرهنگی)»، پایان‏نامه کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

    6. _____ (1391). «تدوین الزامات طراحی سیستم خط‌مشی‌گذاری فرهنگی برای ساخت آگاهانه واقعیت آینده»، رساله دکتری مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان.

    7. بدیعی، نعیم (1374). تحلیل محتوای مطبوعات، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

    8. پورعزت، علی‌اصغر (1387). مبانی دانش اداره دولت و حکومت، تهران، سمت.

    9._____(1382). «تصویر‌پردازی از آینده: استراتژی اقدام در سیستم‌های اجتماعی»، سخن سمت، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، ش 10.

    1. دانش‌فرد،کرم‌الله (1389).  فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
    2. رستگار خالد، امیر (1380). ارزشیابی عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
    3. رضائیان، علی (1390). تجزیه‌وتحلیل و طراحی سیستم، چاپ چهاردهم، تهران، سمت.
    4. صادقی، ایرج (1385). تجزیه‌وتحلیل و طراحی سیستم‌ها، تهران، نشر دات.
    5. فریدون، عبدالحسین (1386). «آموزش عالی و توسعه ملی»، مجموعه مقالات همایش آموزش عالی و توسعه پایدار، وزارت علوم و تحقیقات فناوری.
    6. قلی‌پور، رحمت‌الله (1387). تصمیم‌گیری سازمانی و فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران، سمت.
    7. گیوریان، حسن و محمد‌رضا ربیعی مندجین (1384). تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی، چاپ دوم، تهران، یکان.
    8. مولر، پیر (1378). سیاستگذاری عمومی، ترجمه حمید‌رضا ملک‌محمدی، تهران، دادگستر.
    9. وحید، مجید (1385). «دموکراسی در آیینه سیاستگذاری عمومی»، فصلنامه فرهنگ اندیشه، ش 18.
    10. وحید، مجید و حسین قلجی (1386). «روش‌های سیاستگذاری عمومی»، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 1.
      1. Angello M. F. (2001). A Postmodern Literacy Police Analysis, Publisher, Peter Lang Pub Inc.
      2. Bache, I. and A. Taylor (2003). "The Politics of policy Resistance: Reconstructing Higher Education", Journal of Public Policy, Vol. 23, No. 3.
      3. Brooks, A. C. and G. B. Lewis (2002). "Enhancing policy Models with Exploratory Analysis", Journal of Public Policy, Vol. 12, No. 3.
      4. Dye, T. (2002). Understanding Public Policy, New Jersey, Prentic Hall.
      5. Fenge, R. (2008). "The Provision of Higher Education in a Global World-Analysis and Policy Implications", Journal of CESifo Economic Studies, Vol. 54, No. 2.
      6. Fischer, F. Miller and M. S. Sidney (2006). Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics and Methods, Publisher CRC, 1 Edition.
      7. Gupta, D. K. (2001). Analyzing Public Policy: Concepts, Tools and Techniques, Publisher CQ Press.
      8. Guseh, J. and M. Clayton (2004). "Quality and Complexity-lessons from Enlish Higher Education", International Journal of Quality and Reliability Management, Vol. 16, No. 9.
      9. Jones, B. D. and F. R. Baumgartner (2005). "A Model of Choice for Public Policy", Journal of Public Administration Research and Theory, Vol. 15, No. 3.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار