حمایت قانونی از آسیب‌دیدگان سایبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)، پژوهشگر حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات

2 کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، مؤسسه آموزش عالی شهید اشرفی اصفهانی، واحد اصفهان، پژوهشگر حقوق و فناوری اطلاعات و ارتباطات

چکیده

یکی از راهکارها و همچنین دستاوردهای برپایی و برقراری نظم در جامعه، جبران زیان‌های ناشی از بی‌نظمی‌هاست. با این کار جامعه نشان می‌دهد که آسیب‌دیدگان را در برابر ناهنجاری‌ها و هنجارشکنی‌ها تنها نگذاشته و از آنها، چه در هنگام پیشگیری از آسیب‌ها و چه برخورد با بزهکاران پشتیبانی می‌کند. این نیاز، به‌ویژه هنگامی احساس می‌شود که جامعه در برابر تهدیدها و آسیب‌های نوین و ناشناخته‌ای قرار می‌گیرد که نه می‌تواند از آنها مصون باشد و نه درصورت واکنش در برابر آنها امید دارد که از پشتیبانی شایسته‌ای برخوردار ‌شود. دنیای نوپدید سایبر چنین وضعیتی دارد و شاید بیش از هر فناوری نوین دیگری دستاوردها و البته پیامدهایش را به کام کاربرانش چشانیده است. مصون‌ماندن از آسیب‌ها و تهدیدهای روزافزون سایبری به پشتیبانی‌ همه‌جانبه و فراگیری نیاز دارد که سرآغاز آن در اختیار قانونگذار است. قانونگذار با وضع قواعد، سازوکارها و تمهیدات گوناگون و تقسیم حق‌ها و مسئولیت‌های مترتب بر این حوزه، به کاربران اطمینان می‌دهد که جامعه در برابر آسیب‌ها پاسخ‌گوست. برای ایفای این وظیفه ملی، قانونگذار باید حیطه کار خویش، تهدیدها و آسیب‌های پیش رو و تدبیرهای پیشگیرانه و واکنشی آنها را بشناسد، مجموعه احکام الزام‌آور قانونی را، پیش‌بینی و به مجریان ابلاغ کند و همواره روزآمد و آگاه باشد. در این صورت می‌توان امیدوار بود نه تنها از آسیب‌دیدگان سایبری حمایت شایسته‌ای به عمل می‌آید، بلکه اقدام‌های قانونی در برابر تهدیدهای سایبری، خود برهم‌زننده نظم و امنیت عمومی نخواهند بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal Protection of Cyber Victims

نویسندگان [English]

  • Amir Hossein Jalali Farahani 1
  • Mahboubeh Monfared 2
1
2
چکیده [English]

Providing reparation for harms resulting from disorders is one of the strategies and achievements of establishing and maintaining order. Through this, societies show that they do not leave alone the injured against abnormalities and norm-breakings and support them while preventing the harms as well as dealing with criminals. This is especially necessary when societies are faced with new and unknown threats and vulnerabilities to which they neither could be immune nor could hope to be properly supported in the case of reacting to them. The new-emerging cyber world has such a situation and has maybe made its users to experience and suffer its achievements and consequences more than any other new technology. Being immune to increasing cyber vulnerabilities and threats necessitates comprehensive and pervasive support, which its beginning is with the legislature. By enacting laws and provisions, providing diverse mechanisms and measures as well as determining rights and responsibilities related to this area, the legislature assures users in the cyber world that the society is accountable for their harms. To perform this national duty, the legislature must identify the scope of its work, threats and vulnerabilities facing with as well as the preventive and reactive measures against them, enact laws and provisions and notify them to law enforcement officials, and always be aware and updated. In this case, it can be hoped that not only cyber victims will be properly supported, but public order and security would not be violated by legal measures against cyber threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyber Vulnerability
  • Legal Support
  • Compensatory Measures
  • Preventive Measures
  • Reactive Measures
  1. 1. ابراهیمی، شهرام (١٣٩0). جرم‌شناسی پیشگیری، ج 1، چاپ اول، تهران، نشر میزان.

    2. انصاری، باقر (1386). حقوق حریم خصوصی، چاپ اول، تهران، نشر سمت.

    3. _____ (1390). حقوق رسانه، چاپ اول، تهران، نشر سمت.

    4. بولک، برنار (١٣٨٧). کیفرشناسی (ویراست پنجم)، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هشتم، تهران، نشر مجد.

    5. بهره‌مند بگ‌نظر، حمید و امیرحسین جلالی فراهانی (1391). «اطلاعات شخصی و پیشگیری از جنایات سازمان‌یافته فراملی»، همایش حقوق ثبت و احوال، دانشگاه تهران.

    6. جلالی فراهانی، امیرحسین (1384). «پیشگیری از جرائم رایانه‌ای»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشگاه امام صادق (ع).

    7. _____ (1389 الف). درآمدی بر آیین دادرسی کیفری جرائم سایبری، چاپ اول، تهران، نشر خرسندی.

    8. _____ (مترجم) (1389 ب). کنوانسیون جرائم سایبر و گزارش توجیهی آن، چاپ اول، تهران، نشر خرسندی.

    9. _____ (1390). «بایسته‌های حقوقی دفاع مشروع سایبری»، مجموعه مقالات همایش ملی دفاع سایبری، چاپ اول، تهران، نشر سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.

    1. _____ (1391). «بنیان‌های حقوقی زندگی دوم»، مجموعه مقالات همایش تخصصی بررسی ابعاد زندگی دوم، چاپ اول، تهران، نشر سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
    2. خانعلی‌پور واجارگاه، سکینه (1390). پیشگیری فنی از جرم، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
    3. ره‌پیک، حسن (1388). حقوق مسئولیت مدنی و جبران‌ها، چاپ پنجم، تهران، نشر خرسندی.
    4. زیبر، اولریش (١٣٨٨). «مهار پیچیدگی فضای جهانی سایبر: هماهنگ‌سازی حقوق کیفری مرتبط با رایانه»، مجموعه مقالات حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات (نکوداشت مرحوم استاد محمدحسن دزیانی)، ترجمه امیرحسین جلالی فراهانی، تهران، انتشارات روزنامه رسمی کشور.
    5. شمس، عبدالله (1389). ادله اثبات دعوی حقوق ماهوی و شکلی، چاپ هشتم، نشر دراک.
    6. صادقی، حسین (1386). «مسئولیت مدنی در ارتباطات الکترونیکی»، رساله دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه تهران.
    7. کاشیان، علیرضا و دیگران (مترجمان) (1384). راهبری اینترنت (مشارکت فراگیر)، چاپ اول، تهران، انتشارات دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی.
    8. کاتوزیان، ناصر (1387). دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)، چاپ بیست‌و‌سوم، تهران، نشر میزان.
    9. کلانتری، رضا و سیدهادی سجادی (1390). «بیمه سایبر و نقش آن در توسعه اعتماد به خدمات تجارت الکترونیکی»، همایش ملی اقتصاد و تجارت الکترونیکی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، اصفهان، نشر طوبی نصف جهان.
    10. کیسی، اوئن (1386). دلایل دیجیتالی و جرم رایانه‌ای (علم قانونی، رایانه‌ها و اینترنت)، ترجمه امیرحسین جلالی فراهانی و علی شایان، چاپ اول، تهران، معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضائیه، انتشارات سلسبیل.
    11. محمدی، قاسم (1390). جرم مطبوعاتی، چاپ اول، تهران، نشر سمت.
    12. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1391). «بررسی تکالیف اپراتورهای تلفن همراه»، شماره مسلسل 12773.
    13. معنوی، فیروزه (1383). «سواد رایانه‌ای: ضرورت یا هیاهو»، مجلهاطلاع‌شناسی، ش 3.
    14. منفرد، محبوبه. «بررسی جرم‌شناختی بزهکاری رایانه‌ای»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، نشریه پلیس پیشگیری نیروی انتظامی، در دست چاپ.
    15. _____ (1391). «پیشگیری از جرائم رایانه‌ای از گذر کدهای رفتاری»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشگاه غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی.
    16. مهدوی، محمود (1390). پیشگیری از جرم (پیشگیری رشدمدار)، چاپ اول، تهران، نشر سمت.
    17. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین و حمید هاشم‌بیکی (1390). دانشنامه جرم‌شناسی، چاپ دوم، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش.
    18. ویلیامز، ماتیو (1391). بزهکار مجازی: بزه، انحراف و مقررات‌گذاری برخط، ترجمه امیرحسین جلالی فراهانی و محبوبه منفرد، چاپ اول، تهران، نشر میزان.