آسیب‌شناسی ماهیت دوگانه نهادهای انقلابی در امور استخدامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول)؛

2 دانش‌آموخته حقوق عمومی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان؛

چکیده

در نظام حقوق اداری ایران، دعاوی استخدامی کارکنان نهادهای انقلابی و رسیدگی مراجع مذکور به ماهیت دوگانه آنها (نهادهای انقلابی - نهادهای غیردولتی) از مهمترین مسائل حقوقی بوده است. بر این اساس بررسی و نقد ساختار دوگانه نهادهای مزبور و صلاحیت مراجع رسیدگی به شکایات استخدامی کارکنان این نهادها موضوعی است که در پژوهش حاضر به آن پرداخته شده است. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که در رسیدگی و پذیرش صلاحیت دیوان عدالت اداری به شکایات استخدامی کارکنان نهادهای انقلابی، ساختار دوگانه این نهادها (انقلابی - غیردولتی) چه آسیب‌هایی در فرایند رسیدگی به دعاوی مطرح شده ایجاد می‌کند؟ در این مقاله با روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای تلاش کردیم تا ضمن ترسیم صلاحیت دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع رسیدگی به شکایات استخدامی کارکنان نهادهای انقلابی، پاسخ حقوقی برای سؤال مذکور بیابیم. یافته‌ها حاکی از آن است که فقدان قواعد دادرسی اداری جامع و همچنین قواعد پراکنده در تعریف نهادهای مورد بررسی در فرایند رسیدگی به دعاوی استخدامی کارکنان آنها به ایجاد ابهاماتی در رسیدگی و یا عدم رسیدگی به دعاوی کارکنان نهادهای مورد بحث از سوی دیوان عدالت اداری منجر شده است. هرچند تشکیل دادگاه‌های اداری ضرورتی گریزناپذیر برای تأمین حقوق مستخدمین نهادهای مورد بحث است؛ اما ایده نگارندگان در کنار سازوکارهایی که در راستای کاهش حجم دعاوی استخدامی در مراجع غیرتخصصی اندیشیده شده این است که اصلاح ساختار دوگانه نهادهای اداره‌کننده امور عمومی به منظور نظارت بر اجرای صحیح اصول دادرسی منصفانه از سوی مراجع اختصاصی اداری ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathology of the Dual Nature of Revolutionary Institutions in Affairs Regarding Employment

نویسندگان [English]

  • Ayat Mulaee 1
  • Behrouz Sa’adati Rad 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, Tabriz University (corresponding author);
2 Studied Public Law, Bu Ali Sina University, Hamadan;
چکیده [English]

In the Iranian law system, employment lawsuits belonging to the employees of revolutionary institutions and how these institutions deal with their own dual nature (revolutionary/ non-governmental) have always been one of the main issues of Iran's administrative law. Accordingly, reviewing and analyzing the dual structure of these institutions and the competence of the authorities when handling the employment complaints of employees belonging to these institutions, is a topic that we will address in this study. However, the damage which comes about in the litigation process when dealing with and accepting the jurisdiction of the Administrative Court of Justice regarding the employment complaints of employees of revolutionary institutions, and the dual structure of these institutions (revolutionary/non-governmental), must first be determined. In this study, by employing a descriptive-analytical research method and using the resources of libraries, and also while laying out the level of competence of the Administrative Court of Justice as a reference for handling employment complaints of employees of revolutionary institutions, the level of damage was legally established. The findings of this study indicate, the lack of comprehensive administrative procedure rules and the existence of scattered rules regarding the definition of institutions under review during their process of handling their employee employment claims, has lead to ambiguities in the processing or non-processing of employee claims by the institutions in question. The Court of Administrative Justice has been established, however the establishment of administrative courts is an inevitable necessity for securing the rights of the employees of the institutions in question. The results of the present study portray that, in addition to the mechanisms designed to reduce the volume of employment claims found in non-specialist institutions, it is necessary to reform the dual structure of public administration institutions in order to monitor the proper implementation of the principles of fair trial by specialized administrative authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revolutionary Institutions
  • Employees of Revolutionary Institutions
  • Employment Complaints
  • Dual Structure (Revolutionary Institutions - Public Non-governmental Institutions)
  • Law
  1. آقایی طوق، مسلم و حسن لطفی (1400). حقوق اداری 1، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  2. ابوالحمد، عبدالحمید (1370). حقوق اداری ایران، چاپ چهارم، تهران، انتشارات توس.
  3. اصغری، سمیرا و ولی رستمی (1394). «مراجع صالح جهت رسیدگی به شکایات استخدامی در نظام حقوقی ایران (ابهامات و راهکارها)»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال 17، ش 48.
  4. امامی، محمد و کوروش استوار سنگری (1393). حقوق اداری، جلد اول، چاپ دوم، تهران، نشر میزان.
  5. پوراردکانی، سیدمجتبی و ولی رستمی (1389). نظام حقوقی حاکم بر مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل.
  6. دلاوری، محمدرضا (1395). قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در نظم حقوق کنونی، چاپ دوم، تهران، انتشارات جنگل.
  7. رستمی، ولی (1389). «نقد و بررسی ورود به خدمت و استخدام در قانون مدیریت خدمات کشوری»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، سال 10، ش 2.
  8. رستمی، ولی و میلاد قطبی (1393). «تحلیلی بر مفهوم نهادهای زیر نظر رهبری در نظام تقنینی ایران»، مجله دانش حقوق عمومی (بررسی‌های حقوق عمومی سابق)، سال 3، ش 9.
  9. شریعت باقری، محمدجواد (1388). «یک دیوان عدالت اداری دیگر»، پژوهشنامه معاونت حقوقی و بررسی‌های فقهی مرکز تحقیقات استراتژیک، سال اول، ش 1.
  10. صدرالحفاظی، نصرالله (1372). نظارت قضایی بر اعمال دولت در دیوان عدالت اداری، چاپ اول، تهران، نشر شهریار.
  11. طباطبایی موتمنی، منوچهر (1379). حقوق اداری، چاپ ششم، تهران، انتشارات‌ سمت.
  12. عراقی، عزت‌الله (1387). حقوق کار، جلد اول، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سمت.
  13. مرادخانی، فردین و بهروزسعادتی راد (1398). «جایگاه حقوقی نهادهای انقلابی در حقوق اداری ایران»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره 24، ش 88.
  14. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1384). «اظهار نظر کارشناسی درباره لایحه مدیریت خدمات کشوری»، دفتر مطالعات اجتماعی، شماره مسلسل 795.
  15. موسی‌زاده، رضا (1393). حقوق اداری، چاپ 16، تهران، نشر میزان.
  16. مولابیگی، غلام‌رضا (1393). صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، چاپ سوم، تهران، انتشارات جنگل.
  17. مولائی، آیت (1398). «جزوه حقوق اداری ایران»، مقطع کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه بوعلی سینا.
  18. مولائی، آیت و بهروز سعادتی راد (1398). «مشکلات نظارت قضایی بر نهادهای انقلابی با تأکید بر سازمان تبلیغات اسلامی»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 83، ش 107.
  19. نجابت‌خواه، مرتضی (1390). قانون دیوان عدالت اداری در نظم حقوق کنونی، تهران، انتشارات جنگل.
  20. نعیمی، عمران (1388). «صلاحیت دیوان عدالت اداری نسبت به نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی»، مجموعه مقالات همایش دیوان عدالت اداری، صلاحیت قضایی و دادرسی، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
  21. وطنی، محمدحسن (1358). درباره مقررات استخدامی، چاپ دوم، تهران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  22. ویسی، هوشیار (1382). «موانع تحقق حاکمیت قانون»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
  23. هاشمی، سیدمحمد (1384). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ حاکمیت و نهادهای سیاسی، تهران، نشر میزان.
  24. هداوند، مهدی و مسلم آقایی طوق (1389). دادگاه‌های اختصاصی اداری، تهران، نشر خرسندی.