ارائه الگویی جامع برای موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان: تبیین ابعاد موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از روش فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران؛

2 استاد مدیریت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران؛

3 دانش‌آموخته دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران؛

چکیده

با توجه به نام‌گذاری سال‌های 1397، 1398 و 1399 به نام حمایت از کالای ایرانی، رونق تولید و جهش تولید از سوی مقام معظم رهبری، تحریم‌های پی‌درپی کشور و آمار بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان جوان دانشگاهی، اهمیت و توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان دوچندان شده است. در بیان مقام معظم رهبری اساسی‌ترین پایه‌های محکم اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانش‌بنیان است. در این میان شرکت‌های دانش‌بنیان موتور محرکه و توسعه این اقتصادها هستند، بااین‌حال اثربخشی قابل‌ ملاحظه شرکت‌های دانش‌بنیان، آمارها نشان می‌دهد که بیشتر این شرکت‌ها در طول زمان یا از بین می‌روند یا کوچک باقی می‌مانند و تعداد اندکی از آنها به شرکت‌های بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند. با توجه به اهمیت شرکت‌های دانش‌بنیان در رشد اقتصادی کشور، لازم است پژوهشی جامع در مورد استخراج عوامل موفقیت این شرکت‌ها انجام شود. ازاین‌رو پژوهش حاضر که با روش کیفی (رویکرد فراترکیب) انجام شده، به دنبال شناسایی عوامل موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان و طبقه‌بندی آنهاست. بر این اساس ابتدا 479 مقاله بررسی شد که از میان آنها 99 مقاله برای تجزیه‌وتحلیل نهایی استفاده شدند. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش کدگذاری استفاده و 32 کد شناسایی و اعتبار کدها از طریق آزمون کاپای کوهن به کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 تأیید شد. پس از استخراج شاخص‌های مستخرج از روش کیفی فراترکیب، برای تعیین وزن شاخص‌ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که عوامل موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توان در سه مقوله سازمانی، محیطی و فردی تحلیل کرد. نتیجه پژوهش نشان داد که به ترتیب شاخص‌های برخورداری از نیروی انسانی دانش‌محور و خبره، سیاست‌های پشتیبان دولت و توانمندی بازاریابی و فروش به‌عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. در پایان براساس یافته‌ها و نتایج پژوهش پیشنهادهای لازم ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comprehensive Model for the Success of Knowledge-Based Companies: Explaining the Dimensions of the Success of Knowledge-Based Companies Using the Meta-Synthesis Method

نویسندگان [English]

  • Soheila Keshavarz 1
  • Noor Mohammad Yaghoubi 2
  • Adeleh. Deghati 3
1 Master of Entrepreneurship Management, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran;
2 Professor of Management, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran;
3 PhD student in Public Administration, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran;
چکیده [English]

In the name of supporting Iranian goods, the Supreme Leader allocated specific titles to the years 2019, 2020, 2021. This was done in order to help create a production boom and tackle the consistent sanctions and high unemployment rates of young university graduates. Therefore the importance of and interest in knowledge-based companies has doubled. According to the Supreme Leader, the most fundamental foundation of a resistance-based economy is a knowledge-based economy as knowledge-based companies are the driving force behind the development of these economies. However, despite the remarkable effectiveness of knowledge-based companies, statistics show that most of these companies either disappear or remain small over time, and only a small number of them become larger companies.
Given the important role knowledge-based companies play in the economic growth of the country, it is necessary to conduct a comprehensive study on extracting the success factors of these companies. Therefore, the present study, which was conducted using a qualitative method (meta-combined approach), seeks to identify the success factors of knowledge-based companies and their classifications. Therefore, initially 479 articles were reviewed, of which 99 articles were used for final analysis. For data analysis, the coding method was used and 32 codes for recognition and validation were verified via the Cohen Kappa test using SPSS software version 22.
After obtaining the extracted indices using the hyper-combined qualitative method, Shannon’s entropy method was employed to determine the weight of the indices. Findings showed, the success factors of knowledge-based companies can be divided into three general categories: organizational factors (organizational culture, organizational policy, organizational capability), environmental factors (supportive mechanism, environmental infrastructure) and individual factors (demographic characteristics, personality traits). The results of this study portray, the indices of knowledge-based and expert manpower, government support policies and marketing and sales capabilities, are the most important factors affecting the success of knowledge-based companies. Therefore, based on the findings and results of the research, the necessary suggestions were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge-Based Companies
  • Success Dimensions of Knowledge Companies
  • Meta-synthesis Method
  • Shannon’s Entropy Method

مراجع

  1. آذر، عادل، سید‌حیدر میرفخرالدینی و علی‌اصغر انواری رستمی (1387). «بررسی مقایسه‌ای تحلیل داده‌ها در شش سیگما، به کمک ابزارهای آماری و فنون تصمیم‌گیری چند‌شاخصه»، مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 12، ش 4.
  2. احمدی جشوقانی، عبداله و غلامرضا اسماعیلیان (1394). «ارزیابی اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود تدوین استراتژی شرکت‌های کوچک و متوسط دانش‌بنیان با استفاده از مدل ANP مورد مطالعه: شرکت‌های مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان»، نشریه مدیریت فردا، ش 43.
  3. اسدپور، مرتضی و مهناز کارگر (1394). «بررسی تأثیر نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریتی در موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان مورد مطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر درپارک علم و فناوری گیلان»، فصلنامه رشد فناوری، سال 11، ش 43.
  4. امینی، الهام، محمد بنی‌اسدی، مهرداد خاتمی و حسین وحیدی (1395). «بررسی عوامل مؤثر بر پیشرفت شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی، مطالعه موردی پارک تهران»، فصلنامه رشد فناوری، سال 12، ش 48.
  5. انتظاریان، ناهید (1394). «تأثیر کسب‌و‌کارهای دانش‌بنیان بر رشد اقتصادی کشور»، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، ش 180.
  6. بهادری، سروش و علیرضا معطوفی (1394). «بررسی تأثیر مدیریت دانش و بازار‌محوری بر عملکرد شرکت در بنگاه‌های کوچک استان مازندران»، تهران، همایش ملی پژوهش‌های مدیریت.
  7. تاری، مهدیه، محمود مرادی و مصطفی ابراهیم‌پور (1394). «بررسی عوامل مؤثر بر رشد و موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان»، فصلنامه رشد فناوری، دوره 12، ش 45.
  8. ترکیان‌تبار، منصور، صدیقه محمداسماعیل و فاطمه نوشین‌فرد (1395). «بررسی عوامل مؤثر بر تجاری‌سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت‌های دانش‌بنیان ایران»، نشریه تعامل انسان و اطلاعات، دوره 3، ش 3.
  9. جلال‌پور، سید‌ه‌صدیقه، کامبیز طالبی و سید‌جمال‌الدین طبیبی(1395).«ارتقای عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی: شناسایی عوامل اثرگذار در سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی»، توسعه کارآفرینی، دوره 9، ش 2.
  10. خیاطیان، محمدصادق، مهدی الیاسی و سید‌حبیب‌اله طباطبائیان (1395). «الگوی پایداری شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران»، فصلنامه علمی – پژوهشی سیاست علم و فناوری، سال 8، ش 2.
  11. رمضان‌پور نرگسی، قاسم، سمیه رمضان‌پور نرگسی و علی غفاری (1394). «عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه کارآفرینی فناورانه در شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری در ایران»، نشریه توسعه کارآفرینی، دوره 8، ش 4.
  12. رهبری، هادی، ناصر پورصادق و حمیدرضا یزدانی (1399). «شناسایی عوامل مؤثر بر درهم‌تنیدگی شغلی با رویکرد فراترکیب»، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، سال 10، ش 40.
  13. سلطانی، اکبر، یوسف ادیب، فیروز محمودی و شهرام واحدی (1397). «تحلیل محتوای کتاب‌های درسی فارسی دوره‌ ابتدایی بر‌اساس مؤلفه‌های هوش‌های چندگانه: روش آنتروپی شانون»، نشریه علمی – پژوهشی آموزش و ارزشیبابی، سال 11، ش 43.
  14. سهرابی اسمرود، فرامرز، کژال یعقوبی و فرخنده مفیدی (1390). «بررسی و مقایسه میزان پرخاشگری کودکان طلاق و عادی»، فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، دوره 7، ش 1.
  15. شفیعی، سلیمان و امین زارع (1397). «روش‌شناسی فراتحلیل در علم اطلاعات و دانش‌شناسی (چیستی، ویژگی‌ها و چالش‌ها)»، فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، سال 11، ش 1.
  16. شمسی، مجید و تورج صادقی (1395). «شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان جهت صادرات»، فصلنامه مدیریت اطلاعات و دانش‌شناسی، دوره 3، ش 1.
  17. شیری، اردشیر، مهدی دهقانی سلطانی، طاهره نثاری و حسین فارسی‌زاده (1395). «نقش اعتماد به نوآوری در ارتباط «تناسب فرد با شغل و سازمان» با «رفتار کاری نوآورانه» در شرکت‌های دانش‌بنیان (مورد مطالعه پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)»، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره 4، ش 1.
  18. عسگری گشت‌رود‌خانی، علیرضا و فرزانه هاشمی (1398). «ارزیابی تأثیر شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری در روند توسعه اقتصادی»، نشریه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، دوره 12، ش 3.
  19. فخاری، حسن، داوود سلمانی و محمدرضا دارایی (1392). «بررسی اثرات تحریم‌های اقتصادی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، سال 5، ش 3.
  20. مبینی دهکردی، علی و مهران کشتکار هرانکی (1395). «فراترکیب مدل‌های نوآوری اجتماعی»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 7، ش 26.
  21. محقر، علی، احمد جعفرنژاد، محمد مدرس یزدی و محمدرضا صادقی‌مقدم (1392). «ارائه الگوی جامع هماهنگی اطلاعاتی شبکه تأمین خودروسازی با استفاده از روش فراترکیب»، مجله مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 5، ش 4.
  22. محمدی، مهدی، مهدی حمیدی، بهروز محمودی و سپیده جوادی (1393). «شناسایی، تحلیل و دسته‌بندی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری شبکه‌های نوآوری در شرکت‌های دانش‌بنیان (مطالعه موردی: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)»، نشریه علمی - پژوهشی مدیریت نوآوری، دوره 3، ش 4.
  23. معمار‌نژاد، عباس (1384). «اقتصاد دانش‌بنیان الزامات، چالش‌ها و راهکارها»، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، ش 1.
  24. منصوری، سمیه (1395). «شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های اثرگذار در راستای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان استان کرمان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران.
  25. نمکیان، مجید و امیدعلی کهریزی (1399). «تأثیر قابلیت‌های ضروری بازاریابی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان»، فصلنامه رشد فناوری، سال 16، ش 63.
  26. Bellantuono, N., N. Carbonara and P. Pontrandolfo (2017). "The Organization of Eco-industrial Parks and Their Sustainable Practices", Journal of Cleaner Production, Vol. 161.
  27. Lamperti, F, R. Mavilia and S. Castellini (2017). "The Role of Science Parks: A Puzzle of Growth, Innovation and R&D Investments", The Journal of Technology Transfer, Vol. 42, No. 1.
  28. Lin, F. J and C.W. Ho (2018). "The Knowledge of Entry Mode Decision for Small and Medium Enterprises", Journal of Innovation and Knowledge, Vol. 4, No. 1.
  29. Muthoni, M. P., G. P. Omato and M. A. Kithinji (2013). "Analysis of Factors Influencing Transfer of Technology Among Micro and Small Enterprises in Kenya", International Journal of Business and Social Science, Vol. 4, No. 17.
  30. Rannikko, H. (2012). Early Development of New Technology-Based Firms, Longitudinal Analysis on New Technology- Based Firms’ Development from Population Level and Firm Level Perspectives, Hanken School of Economics.
  31. Sandelowski, M and J. Barroso (2007). "Using Qualitative Metasummary to Synthesize Qualitative and Quantitative Descriptive Findings", Research in Nursing and Health, Vol. 30, No. 1.
  32. Sihvonen, A, J. Luoma and T. Tomas (2021). "How Customer Knowledge Affects Exploration: Generating, Guiding and Gatekeeping", Industrial Marketing Management, Vol. 94.
  33. Zimmer, L. (2006). "Qualitative Meta-synthesis: A Question of Dialoguing with Texts", Journal of Advanced Nursing, Vol. 53, No. 3.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار