بررسی و رتبه‌بندی شاخص‌های استاندارد شفافیت و انتشار عمومی اطلاعات صورت‌های مالی در نظام بانکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ؛

2 کارشناس ارشد بانکداری اسلامی، دانشگاه مفید؛

چکیده

اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه یکی از ارکان اصلی پاسخگویی مدیران اجرایی و از نیازهای اساسی تصمیم‌گیران اقتصادی و از ملزومات بی‌بدیل توسعه و رشد اقتصادی در بخش دولتی و خصوصی است. نظارت بر شفافیت به ثبات و گسترش نظام بانکداری ملی منجر می‌شود و درگیری بین بانکداران و سپرده‌گذاران را کاهش می‌دهد.
با گسترش روزافزون تعاملات اقتصادی در سطح بین‌الملل و لزوم توجه به جریان سرمایه، معرفی استانداردهای مناسب برای شفافیت در نظام‌های مالی، گامی مهم برای تجهیز و تخصیص مناسب منابع، ارتقای سلامت و شفافیت بانکی و کاهش هزینه‌های مربوط به گردش اطلاعات مالی محسوب می‌‌شود. ازاین‌رو در مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای؛ فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و قوت نظام بانکی در پیاده‌سازی استاندارد شفافیت ابلاغی هیئت خدمات مالی اسلامی بررسی شده و به روش میدانی - پیمایشی و توزیع پرسشنامه با به‌کارگیری رویکرد مدل‌سازی تصمیم‌گیری چندمعیاره، شاخص‌های استاندارد شفافیت و انتشارعمومی اطلاعات صورت‌های مالی از نظر «اهمیت و تأثیر اجرای شاخص بر میزان شفافیت» رتبه‌بندی شده است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد شاخص‌های افشای اطلاعات صورت‌های مالی، افشای اطلاعات حاکمیت شرکتی و کنترل‌های داخلی و افشای اطلاعات شناسایی و مدیریت ریسک بیشترین میزان اهمیت و شاخص‌های افشای اطلاعات صورت‌های مالی، افشای اطلاعات رویدادهای بااهمیت و افشای اطلاعات حاکمیت شرعی بیشترین تأثیر در اجرا را برخوردارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Evaluation and Rating of Standard Indicators of Transparency and the Public Disclosure of Financial Statements within the Banking System

نویسندگان [English]

  • Ruhollah Ebadi 1
  • Zahra Sarkarrah 2
1 PhD Student in Economics, Research Institute and University;
2 Master of Islamic Banking, Mofid University;
چکیده [English]

The existence of transparent and comparable financial information is one of the main pillars of executive managers' response to the basic needs of economic decision makers and one of the irreplaceable requirements for economic development and growth in the public and private sectors. Transparency oversight leads to the stabilization and expansion of the national banking system and reduces the conflict between bankers and depositors.
With the increasing expansion of economic interactions at the international level and the need to pay attention to capital flows, the introduction of appropriate standards for transparency in financial systems, is an important step to equip and appropriate allocation of resources, promote health and banking transparency and reduce costs related to financial information circulation. . Therefore, descriptive-analytical method using library resources, opportunities, threats, weaknesses and strengths of the banking system in the implementation of the standard of transparency of the Islamic Financial Services Board have been examined and field-survey method and distribution of questionnaires using modeling approach. Multi-criteria decision-making, standard indicators of transparency and public disclosure of financial statement information are ranked in terms of "importance and impact of the implementation of the index on the degree of transparency."
The research results show; Indicators of financial disclosure information, disclosure of corporate governance information and internal controls and disclosure of risk identification and management information are the most important and indicators of disclosure of financial statement information, disclosure of important event information, disclosure of legal authority information have the greatest impact on performance .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transparency and Disclosure of Information
  • Banking System
  • Islamic Financial Services Board
  • Analytical Hierarchy Process
  1. احمدیان، اعظم (1396). «نقش افشای اطلاعات در بهبود سلامت مالی بانک‌ها»، دوماهنامه تازه‌های اقتصاد، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی، ش 151.
  2. اسدی‌پور، نوشین (1388). نظارت بر بانک‌ها و شیوه‌های اجرا، چاپ اول، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی.
  3. انواری رستمی، علی‌اصغر و همکاران (1393). «مقایسه تطبیقی جامعیت شاخص‌های اندازه‌گیری شفافیت اطلاعاتی و سطح افشای اطلاعات در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته»، مجله پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال 4، ش14.
  4. آذر، عادل و علی رجب‌زاده (1387). تصمیم‌گیری کاربردی (رویکرد MADM)، چاپ سوم، تهران، انتشارات نگاه دانش.
  5. بیدآباد، بیژن (1390). «مقررات پیشنهادی برای شفافیت مالی، حکمرانی و افشای اطلاعات بانک در بانکداری راستین»، مجله بانک و اقتصاد، ش 17.
  6. توحیدی، محمد (1394). «مروری بر استانداردهای هیئت خدمات مالی اسلامی»، مدیریت پژوهش و توسعه و مطالعات اسلامی، سازمان بورس و اوراق بهادار.
  7. حساس یگانه، یحیی و مرشید خیراللهی (1387). «حاکمیت شرکتی و شفافیت»، ماهنامه حسابدار، سال 23، ش 203.
  8. حقیقت، حمید و سیدمصطفی علوی (1392). «بررسی رابطه بین شفافیت سود حسابداری و بازده غیرعادی سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، نشریه پژوهش‌های حسابداری مالی، دوره 5 ، ش 1(15).
  9. خوشکار، فرزین، مهدی نصرتی و علی کاظمی (1396). «تحلیلی بر اجرای استانداردهای گزارشگری مالی بین الملی (IFRS)در کشورهای در حال توسعه»، مجله مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، دوره سوم، ش 4.
  10. رحمانی، علی و سمیه حسینی (1391). «بررسی شفافیت صورت‌های مالی بانک‌ها؛ ضرورت نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات مالی»، فصلنامه تازه‌های اقتصاد، ش 135.
  11. صمدی لرگانی، محمود (1389). بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های سنتی و نوین سنجش عملکرد، سال 22، ش 194.
  12. قدسی‌پور، سیدحسن (1381). مباحثی در تصمیم‌گیری چندمعیاره: فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP، چاپ سوم، تهران،‌ انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
  13. قلیچ، وهاب (1396). «برقراری تعامل کارا با ذی‌نفعان؛ نقش بانک مرکزی در پیشبرد اقتصاد مردمی»، دوماهنامه تازه‌های اقتصاد، ش 151.
  14. کمیته بال (1385). «بهبود شفافیت در بانک - سپتامبر 1998»، ترجمه عبدالمهدی ارجمندنژاد، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  15. کمیته نظارتی بال (1394). «اصول چهارده‌گانه برای بهبود حاکمیت شرکتی»، مترجم نرگس احمدی، بانک مرکزی ج.ا.ا، مدیریت کل نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری.
  16. مشیری، اسماعیل (1380). «مدل تعدیل ‌شده AHP برای نظرسنجی و تصمیم‌گیری‌های گروهی»، مجله دانش مدیریت، ش 52.
  17. معماریانی، عزیزالله و عادل آذر (1373). «AHP تکنیکی نوین برای تصمیم‌گیری گروهی»، مجله دانش مدیریت، ش 27 و 28.
  18. موسویان، سیدعباس (1393). مقدمه‌ای بر بانکداری بدون ربا در ایران، چاپ اول، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
  19. نجفی ‌علمی، محمدمهدی (1394). «درآمدی بر شفافیت بانکی: مطالعه موردی بخشنامه «ضوابط ناظر بر حداقل استانداردهای شفافیت و انتشار عمومی اطلاعات توسط مؤسسات اعتباری» (ویرایش اول)»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، کد موضوعی 220، شماره مسلسل 14759.
  20. نظرپور، محمدنقی و سیدعباس موسویان (1393). «بانکداری بدون ربا از نظریه تا تجربه»، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه مفید، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  21. نظری، علیرضا، ایمان فدایی و سعید تقی ملایی (1392). «نکاتی درخصوص اهمیت استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی و مزایا و معایب آن»، مجله اقتصادی، ش 12 و13.
  22. یوسفی‌اصل، فرزانه و همکاران (1393). «تبیین مدل شفافیت گزارشگری مالی»، مجله پژوهش‌های تجربی حسابداری، س 4، ش 14.
  23. Alsaeed, K. (2005). "The Association Between Firm-specific Characteristics and Disclosure: The Case of Saudi Arabia", Journal of American Academy of Business, Vol. 7, No. 1.
  24. Amira, Agag (2013). "Corporate Governance for SME's, International Finance Corporation", World Bank Group.
  25. Barth, M. E. and K. Schipper (2008). "Financial Reporting Transparency", Journal of Accounting, Auditing and Finance, 23.
  26. Barth, M., E. Y. Konchitchki and W. R. Landsman (2013). "Cost of Capital and Earnings Transparency", Journal of Accounting and Economics, 55(2-3).
  27. Basel Committee on Banking Supervision (Basel BCBS) (2015).
  28. Bushman, R and A. Smith (2001). "Financial Accounting Information and Corporate Governance", Journal of Accounting and Economics, 32, No. 1-3.
  29. Bushman, R. M., J. Piotroski, A.J. Smith (2004). "What Determines Corporate Transparency", Journal of Accounting Research, 42(2).
  30. 30. Bushman, Robert M., Qi Chen, Ellen Engel, Abbie J. Smith (2004). "Financial Accounting Information, Organizational Complexity and Corporate Governance Systems", Journal of Accounting and Economics, 37.
  31. Cooke, T. E. and K. Cofferman (2002). "An Analysis in the Annual Reports of UK and Dutch Companies", Journal of International Accounting Research, Vol. 1.
  32. Dincer, N. and B. Eichengreen (2014). "Central Bank Transparency and Independence: Updates and New Measures", International Journal of Central Banking.
  33. Ernest and Young (2009). Good Bank (International) Limited.
  34. Francis, J, R. LaFond, P. Olsson and K. Schipper (2004). Costs of Equity and Earnings Attributes, The Accounting Review, 79.
  35. Hajian, Najmeh and Aliasghar Anvari Rostami (2014). "Transparency and Disclosure Indices in Emerging Markets", The Macrotheme Review, Vol. 3, No. 3.
  36. http://www.ifsb.org/published.php.
  37. http://www.ifsb.org/standard/ifsb3.
  38. James, R, Barth Gerard Caprio and Ross Levin (2010). The Regulation and Supervision of Banks Around the World, Washington D.C: World bank.
  39. Lang, M. H. and R. Lundholm (1993). "Cross-sectional Determinants of Analyst Ratings of Corporate Disclosures", Journal ofAccounting Research, Vol. 31, No. 2.
  40. Lang, M., K. Lins and M. Maffet (2011). Transparency, Liquidity and Valuation: International Evidence, Working Paper, Journal of Accounting Research, Vol. 50, Issue. 3.
  41. Madhani, P. (2009). Role of Disclosure and Transparency in Financial Reporting, The Accounting World.
  42. Nuno Fernandes and Miguel A. Ferreria (2007). "What Drives Corporate Transparency Around the World?", http://ssrn.com/ abstract=965636.
  43. Organization for Economic Co-operation and Development (2004). "OECD Principles of Corporates Governance", Head of Publications Service.
  44. Ursel, Baumann and Nier Erlend (2000). "Disclosure, Volatility and Transparency: An Empirical Investigatoin into the Value of Bank Disclosure", www.newyorkfed.org.
  45. Vishwanath, T.and D. Kaufmann, (2001). "Toward Transparency: New Approaches and Their Application to Financial Markets", The World Bank Research Observer, 16(1).
  46. Young, B. (2003). "Corporate Governance and Firm Performance: Is There a Relationship"? Ivy Business Journal Online, Sep/Oct.