ارائه مدل برای اجرای استراتژی مبتنی‌بر دیدگاه منبع‌محور در شرکت‌های دانش‌بنیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)؛

2 دانش‌آموخته دکتری مدیریت استراتژیک دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران؛

3 استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران؛

4 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران؛

چکیده

دستیابی به اقتصاد مبتنی‌بر دانش را می‌توان مؤلفه‌‌ای مهم و اساسی در رشد و توسعه‎ کشور‌ها دانست، به‌طوری‌که در ایران مسئولان اهمیت و ضرورت این موضوع را به‌وضوح بیان کرده‌اند. در این راستا می‌توان به قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد که در سال 1389 به تصویب رسید. ازاین‌رو اهمیت توجه به این نوع سازمان‌ها را بیش از گذشته می‌طلبد.
هدف از این پژوهش ارائه مدلی برای اجرای استراتژی مبتنی‌بر رویکرد منبع‌محور در شرکت‌های دانش‌بنیان است که به روش کیفی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد انجام شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات کیفی، مصاحبه عمیق و جامعه آماری این تحقیق، مدیران و استراتژیست‌های شرکت‌های دانش‌بنیان پارک فناوری پردیس است. روش نمونه‌گیری این تحقیق هدفمند با تکنیک گلوله برفی بوده و داده‌های گردآوری شده حاصل 15 مصاحبه عمیق، براساس مدل استراوس و کوربین (1998) تجزیه و تحلیل و با مدل کیفی استخراج شده است.
در نهایت براساس تحلیل داده‌های به‌دست آمده، مقوله‌محوری که اجرای استراتژی در شرکت‌های دانش‌بنیان است شامل مقوله‌های فرعی «تناسب استراتژیک، ترجمه استراتژیک و اطمینان از تصمیم‌گیری صحیح و به‌موقع» است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Providing a Model for the Implementation of Strategies based on a Resource-based View (RBV) in Knowledge-based Companies

نویسندگان [English]

  • Mahdi Haqiqi Kaffash 1
  • Ladan Sayyaf 2
  • Shahram Khalilnejad 3
  • Vahid Khashei 4
1 Associate Professor, School of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran;(corresponding author);
2 Doctoral student of strategic management, School of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran;
3 Assistant Professor, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran;
4 Associate Professor, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran;
چکیده [English]

knowledge-based economics plays an important role in the progress of any country and has the potential to bring about an increase in employment and economic development. Thus it is necessary to conduct a research in order to deal with all the affairs in knowledge-based companies.
the goal of this research is to present a model in knowledge-based companies for strategies based on grounded theory.
the grounded theory method was combined with a qualitative-quantitative method and employed in this study. The tools used to gather data in the qualitative section were in-depth interviews and in the quantitative section was the questioner.
the gathered data form about 15 in-depth interviews was evaluated based on the method by Ashteras and Courbin (1998) and the qualitative model was extracted. In this research the effect of content-based factors and the process of strategical execution was evaluated based on the performance of knowledge-based companies using the structural equations (SPSS 18, SmartPLS).
the theory of strategic execution by knowledge-based companies, is problematic due to minor issues such as “strategic fit”, “strategic translation” and “lack of confidence in the best and most timely decisions”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy Implementation Model
  • Resource-based Approach
  • Knowledge-based Companies

مراجع

  1. ۱. آذر، عادل، فرزانه خسروانی، سیدحمید خدادادحسینی و علی رجب‌زاده (1395). «ساختاردهی مسئله تدوین استراتژی با استفاده از رویکرد استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه و تئوری درام»، فصلنامه پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، دوره 1، ش 1.

    ۲. اکبرزاده، نجمه و احسان شفیع‌زاده (1391). «بررسی نقش دولت در بهبود روند ایجاد و توسعه کسب‌و‌کارهای دانش‌بنیان»، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال نهم، ش 33.

    ۳. اکبری امامی، شهناز، اصغر مشبکی، سیدحمید خداداد حسینی و اسداله کردنائیج (1395). «طراحی مدل رفتاری اجرای استراتژی»، پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره بیستم، ش 1.

    ۴. الهیاری‌فر، نجفی و رسول عباسی (1390). «بررسى الگوى مناسب ساختار سازمانى شرکت‌هاى دانش‌بنیان»، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال هشتم، ش 29.

    ۵. امینی آلاشتی، احمدعلی و سیدمحمد اعرابی (1395). «ارائه مدل اجرای استراتژی در شرکت آب و فاضلاب استان تهران»، فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، ش 9.

    ۶. انتظاری، یعقوب و حسن محجوب (1392). «تحلیل توسعه اقتصاد دانش ایران براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، دوره 6، ش 24.

    ۷. انواری رستمی، علی‌اصغر، داوود خسروان جم، علی رجب‌زاده و علی شایان (1390). «بررسی ارتباط میان قابلیت‌های سیستم‌های اطلاعاتی با استفاده از تکنیک فازی AHP بر‌اساس دیدگاه منبع‌محور»، فصلنامه پژوهش‌های منابع انسانی، ش 1.

    ۸. ایران‌نژاد پاریزی، مهدی (1395). اصول پایان‌نامه‌نویسی (از انتخاب موضوع تا دفاع نهایی)، چاپ سوم، نشر مدیران.

    ۹. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1399). «تشریح اقدامات بانک مرکزی». https://www.cbi.ir                                                

    ۱‍۰. پیرس، جان و ریچارد رابینسون (1380). برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک، ترجمه سهراب خلیلی شورینی، چاپ دوم، تهران، انتشارات یادواره کتاب.

    ۱۱. جلالی، رستم (1391). «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی»، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال اول، ش 1.

    ۱۲. جلالی، محسن و مهدی حقیقی کفاش (1397). «تبیین مدل کنترل استراتژیک بانکداری ایران به همراه تحلیل کمی و کیفی آن»، مجموعه مقالات بیست‌وهشتمین همایش سیاست‌های پولی و ارزی، بانک مرکزی.

    ۱۳. جمشیدی، علیرضا، صمد عالی و علیرضا بافنده زنده (1398). «راهکارهای توسعه اشتغال دانش‌بنیان در کشور بر‌اساس روش داده‌بنیاد»، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، دوره ششم، ش 4.

    ۱۴. جواهری، سیده‌فروزان (1398). «ارائه الگوی هم‌راستایی تدوین و کنترل استراتژیک (صنعت پتروشیمی)»، پردیس البرز، دانشگاه تهران.

    ۱۵. حاجی‌پور، بهمن و مصطفی مومنی (1387). «بازشناسی رویکرد منبع‌محور نسبت به منابع سازمان و مزیت رقابتی پایدار (مورد مطالعه: شرکت تولیدی ساران)»، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، دوره 3، ش 77.

    ۱‍۶. حافظ‌نیا، محمدرضا (1381). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، انتشارات سمت.

    1. حبیبی، سعید، سیدابوالقاسم میرا (1397). «طراحی و تبیین مدل جهت‌گیری استراتژیک در شرکت‌های دانش‌بنیان ایران»، فصلنامه مدیریت بازرگانی، دوره 10، ش ۳.

    ۱8. خیاطان، محمدصادق، سیدحبیب‌اله طباطبائیان، مقصود امیری و مهدی الیاسی (1393). «تحلیلی بر عوامل مؤثر بر رشد و پایداری شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران»، فصلنامه نوآوری و ارزش‌آفرینی، سال سوم، ش 6.

    1. دانایی‌فرد، حسن و مجتبی امامی (1390). استراتژی نظریه داده‌بنیاد در مطالعات سازمان و مدیریت، چاپ دوم، تهران، انتشارات صفار.

    ۲0. دیوید، فردآر (1384). مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، چاپ هفتم، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

    ۲1. رحمان‌سرشت، حسین و رحیم زارع (1387). «استراتژی فناوری با استفاده از رویکرد منبع‌محور»، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک.

    ۲2. روزنامه دنیای اقتصاد (17/5/1400). «سه فاز غلبه صنعت بر کرونا براساس تجربه OECD».

    ۲3. سرداری، محمد (1386). «موانع اجرای استراتژی در صنعت قطعه‌سازی خودرو»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد‌، دانشگاه علامه طباطبائی.  

    ۲4. سروری اشلیکی، زهرا (1391). «ارائه مدل مفهومی از شرکت‌های دانش‌بنیان»، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، مازندران.

    ۲5. طالبی، کامبیز و محمدرضا زارع یکتا (1387). «آموزش کارآفرینی دانشگاهی و نقش آن در ایجاد و توسعه‌ شرکت‌های کوچک و متوسط SMEs)) دانش‌بنیان»، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، ش ۱.

    ۲6. فالح‌زاده، هادی (1332). مبانی و روش‌های آمار زیستی، چاپ دوم، تهران، انتشارات سبحان.

    ۲7. قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان.       https://rc.majlis.ir 

    ۲8. قلی‌پور، مجتبی، محمد‌علی وحدت‌زاد، محمد صالح اولیا و حسن خادمی زارع (1394). «شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: شرکت‌های دانش‌بنیان یزد)»، فصلنامه رشد و فناوری، سال دوازدهم، ش 45.

    1. کنعانی، مهدی (1382). مؤسسات فناوری کوچک و متوسط، تهران، مؤسسه توسعه فردا.

    ۳0. مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری. https://www.css.ir    

    ۳1. مک لنان، اندرو (1396). پیاده‌سازی استراتژی، ترجمه محمد اعرابی و علیرضا هاشمی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

    ۳2. مکسول، جان سی (1400). رهبری در موقعیت‌های دشوار، ترجمه الهه علوی، تهران، انتشارات ذهن‌آویز.

    ۳3. میرغفوری، سیدحبیب‌اله، علی مروتی شریف‌آبادی و امیراحسان زاهدی (1397). «طراحی مدل یکپارچه توسعه سطح نوآوری و تجاری‌سازی شرکت‌های دانش‌بنیان ایران»، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره هفتم، ش 4.

    ۳4. نصیرزاده، عبدالمهدی، محمود گودرزی و ابوالفضل فراهانی (1391). «طراحی و تبیین مدل اجرایی استراتژی فدراسیون کشتی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد BSC»، مجله پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، سال اول، ش 4.

    1. Agrawal, S., R. Singh and Q. Murtaza (2016). "Prioritizing Critical Success Factors for Reverse Logistics Implementation Using Fuzzy-TOPSIS Methodology", Journal of Industrial Engineering International, Vol. 12 (1), https://doi.org/10.1007/s40092-015-0124-8.
    2. Alexander, C. and U. Frank (2020)."Conjoint Analysis and Design of Business and IT: The Case for Multi-perspective Enterprise Modeling", DOI: 10.4018/978-1-7998-0108-5.ch002, In Book: Advanced Digital Architectures for Model-driven Adaptive Enterprises.
    3. Alfaro, A., M. Vargas and S. Gutierrez (2020). "Conceptual Framework for the Strategic Management: Literature Review Descriptive", Journal of Engineering, Article ID 6253013.
    4. Alvarez, SH.A. and L.W. Busenitz (2001). "The Entrepreneurship of Resource-based Theory", Journal of Management, Vol. 27.
    5. Anvar, J. (2017). "Strategy-performance Relationships", Journal of Advances in Management Research, 14940.
    6. Barney, J.B. (1991). "Firm Resources and Sustained Competitive Advantage", Journal of Management, Vol. 17, No. 1.
    7. Bergek, A. and C. Norrman (2008). "Incubator best Practice: A Framework", Technovation, 28 (1–2), https://doi.org/10.1016/j.technovation.2007.07.008.
    8. Bromiley, Ph. and D. Rau (2016). "Operations Management and the Resource Based View: Another View", Journal of Operations Management, Vol. 41.
    9. Brulhart, F., M. Maris and Gh. Sandrine (2018). "Are Environmental Strategies Profitable for Companies? The Key Role of Natural Competences from a Resource-based View", Journal Humanities and Social Sciences, 55 (10).
    10. Cabrera, D. and G.E. Reyws (2018)."Resource-based View (RBV) Review, Conceptual Model and Application Methodology for the Integrated Public Transport System (IPTS) of Bogotá-Colombia", Gerencia Gestao Management, Vol. 39 (22).
    11. Campbell, J.M. and J. Park (2017). "Xtending the Resource-based View: Effects of Strategic Orientation Toward Community on Small Business Performance", Journal of Retailing and Consumer Service, Vol. 34 (C).
    12. Carayannis, E.G., Y. Goletsis and E. Grigoroudis (2018). "Composite Innovation Metrics: MCDA and the Quadruple Innovation Helix Framework", Technological Forecasting and Social Change, Vol. 131.
    13. Davis, Jason, M. Eisenhardt and B. Bingham Christopher (2009). "Optimal Structure, Market Dynamism, and the Strategy of Simple Rules", Administrative Science Quarterly, 54.
    14. Etikan, I., S. Abubakar and R. Alkassim (2016). "Comparison of Convenience Sampling and Purposive Sampling", American Journal of Theoretical and Applied Statistics, Vol. 5, No. 1. doi: 10.11648/j.ajtas.20160501.11.
    15. Furr, N.R. and J.P. Eggers (2021). "Behavioral Innovation and Corporate Renewal", Journal of Management, Vol. 2, Issue 2.
    16. Grant R.M. (1991). "The Resource-based View of Competitive Advantage: Implications for Strategy Formulation", California Management Journal, Vol. 33(3).
    17. Hannah, D.P. and K.M. Eisenhardt (2018). "How Firms Navigate Cooperation and Competition in Nascent Ecosystems", Strategic Management Journal, 39.
    18. Hitt, M.A. and D.G. Sirmon (2003). "Managing Resources: Linking Unique Resources, Management, and Wealth Creation in Family Firms", Entrepreneurship Theory and Practice, https://doi.org/10.1111/1540-8520.t01-1-00013.
    19. Idris, W. and M. Al-Rubaie (2013). "Examining the Impact of Strategic Learning on Strategic Agility", Journal of Management and Strategy, 4 (2).
    20. Kangangi, G. and B. Kamure (2014). "The Role of Performance Management on Strategy Implementation in the Insurance Industry in Kenya", Journal of Business and Change Management, Vol. 2 (8).
    21. Kaplan, R.S. and D.P. Norton (2001). "The Strategy-focused Organization", Strategy and Leadership, Vol. 29, No. 3. https://doi.org/10.1108/sl.2001.26129cab.002
    22. Kenny, J. (2003). "Effective Project Management for Strategic Innovation and Change in an Organizational Context", Project Management Journal, 34 (1).
    23. Kunc, M.H. and J.D.W. Morecroft (2010). "Managerial Decision-making and Company Performance Under a Resource-based Paradigm", Strategic Management Journal, Vol. 31, Lssue 11.
    24. Mackay, D. and M. Zundel (2016). "Recovering the Divide: A Review of Strategy and Tactics in Business and Management", International Journal of Management Reviews, Vol. 19, No. 2.
    25. Maiti, M., V. Krakovich, S.M.R. Shams and D.B. Vukovic (2020). "Resource-based Model for Small Innovative Enterprises", Management Decision, Vol. 58, No. 8, https://doi.org/10.1108/MD-06-2019-0725.
    26. Martins, I. and O. Belo (2017). "A Balanced Scorecard Approach for Evaluating the Utility of a Data Warehousing System in Proceedings of the European", Mediterranean and Middle Eastern Conference on Information Systems (EMCIS).
    27. Martello, M., J.G. Watson and M.J. Fischer (2016). "Implementing a Balanced Scorecard in a Not-for-profit Organization", Journal of Business and Economics Research (JBER), 14 (3), https://doi.org/10.19030/jber.v14i3.9746.
    28. Nathan, R.F. and M.E. Kathleen (2021)."Strategy and Uncertainty: Resource-Based View, Strategy-creation View, and the Hybrid Between Them", Journal of Management, Vol. 47 (7).
    29. Nayeemunnisa, A. and S. Gomathi (2020). "Understanding Organizational Capabilities: Review Literature", Journal of Critical Reviewes, 2021, Vol. 8, Issue: 1, http://www.jcreview.com/img/19.
    30. Nazari, F., A. Rahimipour Anaraki, S.S. Taghavi and B. Ghasemi (2020). "The Relationship Among Knowledge-based Dynamic Process Capabilities, Innovation Processes and Innovation Performance: An Empirical Study of Knowledge-based High-tech Companies in Iran", Journal of Knowledge Management, https://doi.org/10.1108/K-03-2020-0147.
    31. Oakey, R.P. (2003). "Technical Entreprenenurship in High Technology Small Firms: Some Observations on the Implications for Management" , Technovation, Vol. 23 (8).
    32. Roger, G. Schroeder (2020). "A Resource-based View of Manufacturing Strategy and the Relationship to Manufacturing Performance", Strategic Management Journal 23 (2).
    33. Sanchez, R. (2008). "A Scientific Critique of the Resource-base View (RBV) in Strategy Theory, With Competence-based Remedies for the RBV's Conceptual Deficiencies and Logic Problems", Copenhagen Business School.
    34. Savino, M.M. and M. Shafiq (2018). "An Extensive Study to Assess the Sustainability Drivers of Production Performances Using a Resource-based View and Contingency Analysis", Journal of Cleaner Production, 204.
    35. Seung, H.O. and G. Yong (2011). "Perspectives on Technology Transfer Strategies of Korean Companies in Point of Resource and Capability Based View", Journal of Technology Management and Innovation, Vol. 6, No. 1.
    36. Singh, A. and Ch. Samue (2020). "Positioning Strategy Implementation Barriers: A Decision Making Approach Based on Resource-based Theory", International Journal of Management and Decision Making, Inderscience Enterprises Ltd, Vol. 19 (4).
    37. Thomas, J., S. Sussman and J. Henderson (2001)."Understanding “Strategic Learning”: Linking Organizational Learning, Knowledge Management and Sensemaking", Organizational Science, Vol. 12 (3).
    38. Wheelen, T.L. and J.D. Hunger (2018). Strategic Management and Business Policy: Globalization, Innovation and Sustainability, Publisher Pearson; 15th Edition (February 14, 2017).
    39. Young, F.Y.F. (2009). "The Impact of Human Resource Management on Small and Medium Enterprise Success in Hong Kong", The Open Area Studies Journal, 2.
    40. Zack, M. (2003). "What is a Knowledge Based Organization?", Northeastern University of US, 5 th International Conference of Organizational Learning and Knowledge.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار