مجلس و راهبرد

مجلس و راهبرد

درآمدی بر اخلاق‌باور در نظام عدالت کیفری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان
محمد آشوری 1
محمد علی مهدوی ثابت 2
نسرین مهرا 3
امیر مرادی 4
1 استاد گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استادیار گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 دانش‌آموخته دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
10.22034/mr.2021.3893.3924
چکیده
در این مقاله با نظر به معنای عام اخلاق با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی، بهره‌گیری از ابزار کتابخانه‌ای و مطالعه میان‌رشته‌ای، ابتدا تبیین «اندیشه و باور» و ارتباط آن با اخلاق عدالت کیفری و نیز کاربرد آن در برخی ارکان نظام عدالت کیفری از نظر گذرانده می‌شود؛ سپس با تأکید بر قرائتی نوین از نظریه اخلاق باور ویلیام کینگدن کلیفورد و نیز برخی مفاهیم اخلاقی از قبیل مسئولیت عقلانی و خودفریبی؛ به نقد مبانی فکری، معرفتی و باورهای برخی ارکان نظام عدالت کیفری و همچنین توسعه و پیشرفت منطق اخلاقی ایشان در کاربرد این مهم در مسائل مرتبط پرداخته می‌شود. با این توضیح که نگارندگان در نهادهای تصمیم‌گیرنده و به‌خصوص حرفه‌های مهمی مانند قانونگذاری و دادرسی قائل بر این نظر هستیم که صاحب‌منصبان این حرفه‌ها، از نظر اخلاقی مسئول‌اند که احتیاط و نقادی، در مقام باور مبتنی‌بر دلیل قابل توجیه و به تبع تصمیم‌گیری را رعایت کنند و با توجه به واقعیت‌ها در پی حقیقت و اتخاذ تصمیم مناسب و درست باشند؛ زیرا مسئول‌اند ادله حداکثری و واقعی‌تری بیابند و تصمیم‌گیری‌ها و قضاوت‌های آگاهانه‌تری داشته باشند تا به باور درست نائل شوند و همچنین باید بین باور و دلیل مدنظرشان نسبتی منطقی و عقلانی برقرار باشد. معیار و منطق مدنظر نگارندگان در ارزیابی اخلاق باور، منطق فازی است.
کلیدواژه‌ها
نظام عدالت کیفری
مسئولیت عقیدتی
خودفریبی
اخلاق باور
منطق فازی

موضوعات

عنوان مقاله English

An Introduction to the Ethics of Belief in the Criminal Justice System

نویسندگان English

Mohammad Ashouri 1
Mohammadali Mahdavi Sabet 2
Nasrin Mehra 3
Amir Moradi 4
1 Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 Graduated from PhD in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده English

In this article, by adopting a descriptive-analytical method, using library tools, carrying out an interdisciplinary study and taking the general meaning of ethics into consideration, the terms "thought and belief", their relationship with the ethics of criminal justice and their application in some pillars, are first explained. Then, with an emphasis on a new reading of William Kingdon Clifford's theory of morality, as well as some moral concepts such as, rational responsibility and self-deception, the intellectual, epistemological foundations and beliefs of some elements of the criminal justice system is critiqued. Furthermore, the development and advancement of his moral logic in the application of this important matter in related issues is addressed.
The explanation provided is, we believe that in decision-making bodies, and especially in important professions which deal with legislation and litigation, the holders of these rights are morally responsible to be prudent and criticize a belief based on a justifiable reason, and consequently observe the decision, seek the truth and make the right decision based on the facts. This is because they are morally responsible to think more carefully, find more realistic evidence, and to make more informed decisions and judgments in order to achieve a correct and right belief. Furthermore, they must ensure that there is a logical and rational relationship between their belief and reason. Fuzzy Logic was the criterion and logic employed in order to evaluate the ethics of belief.

کلیدواژه‌ها English

Criminal Justice System
Rational Responsibility
Self-deception
Ethics of Belief
Fuzzy Logic
1. آخوندی، محمود (1392). شناسایی آیین دادرسی کیفری، اثبات بزهکاری و راهنماهای آن، ج 7، چاپ اول، تهران، سازمان چاپ و انتشارات.
2. التاویلا، انریکو (1389). روان‌شناسی قضایی، چاپ سوم، تهران، انتشارات مجد.
3. الدر، لیندا و پل ریچارد (1397). آشنایی با مبانی استدلال اخلاقی براساس اصول و مبانی تفکر انتقادی، ترجمه پیام یزدانی، چاپ اول، تهران، نشر اختران.
4. اسفندیاری، محمد (1393). همه ما برادریم؛ سیمای انسانی و اخلاقی اسلام، چاپ اول، نشر نگاه معاصر.
5. الشریف، مهدی (1393). منطق حقوق، چاپ سوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
6. الفیومی، احمد‌بن‌محمد‌بن‌علی (1414). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم، مؤسسه دارالهجره، الطبعه الثانی.
7. انصاری، باقر (1392). نقش قاضی در تحول نظام حقوقی، چاپ دوم، تهران، نشر میزان.
8. ای وارد، استفان جی (1398). اخلاق رسانه‌ای، ترجمه تهمتن برومند، چاپ اول، تهران، اندیشه احسان.
9. بشیریه، حسین (1398). از اینجا تا ناکجا، دیباچه‌ای بر آسیب‌شناسی سیاسی، چاپ اول، تهران، نشر نی.
10. بونگه، ماریو (1395). فرهنگ‌نامه فلسفی، چاپ اول، تهران، نشر اختران.
11. پوپر، کارل (1398). در جست‌و‌جوی جهان بهتر، ترجمه حسن تیموری، تهران، نشر شب‌خیز.
12. پورحسن، قاسم و افسانه پندجو (1396). «اخلاقِ‌باور کلیفورد و دلیل‌گرایی افراطی حداکثری»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س 17، ش 5.
13. پوگام، سرژ (1397). جامعه‌شناسی رابطه اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیک‌گوهر، چاپ دوم، تهران، نشر هرمس.
14. پیم، آنتونی (1396). اصول اخلاقی مترجم، ترجمه زهرا فلاح شاهرودی و فرزانه معمار، تهران، نشر مرکز.
15. تورن، آلن (1399). برابری و تفاوت، آیا می‌توانیم با هم زندگی کنیم؟ ترجمه سامان صادقی‌زاده، تهران، نشر ثالث.
16. جعفری‌تبار، حسن (1388). فلسفه تفسیری حقوق، تهران، انتشارات سهامی انتشار.
17. جوادپور، غلامحسین و علیرضا قائمی‌نیا (1390). «تبیین و نقد اخلاقِ‌باور از منظر کلیفورد»، پژوهش‌های اخلاقی، س 2، ش 2.
18. رستمی، هادی (1399). حقوق کیفری و لیبرالیسم؛ بررسی کیفر در سنت فلسفی لیبرال، چاپ اول، تهران، نشر نگاه معاصر.
19. شرف‌الدین، حسین (1396). ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
20. شرفی، محمدرضا (1391). تفکر برتر، رویکردی فلسفی، دینی و روان‌شناختی به تفکر و کارکردهای آن در زندگی، چاپ دوم، تهران، انتشارات سروش.
21. عالم‌زاده نوری، محمد (1396). استنباط حکم اخلاقی از متون دینی و ادله لفظی، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
22. علیا، مسعود (1391). فرهنگ توصیفی فلسفه اخلاق، چاپ اول، تهران، انتشارات هرمس با همکاری مؤسسه حکمت و فرهنگ اسلامی.
23. فرامرز قراملکی، احد (1381). پرده پندار، تحلیلی از غفلت در پرتو خطبه 174 نهج‌البلاغه، چاپ اول، تهران، مرکز مطالعات و انتشارات آفتاب توسعه.
24. فنایی، ابوالقاسم (1384). دین در ترازوی اخلاق، چاپ اول، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط.
25. کاپلستون، فردریک (1368). تاریخ فلسفه، ج 1 ایران و روم، ترجمه جلال‌الدین مجتبوی، تهران، انتشارات علمی فرهنگی و سروش.
26. کرجی، علی (1396). اصطلاحات فلسفی، چاپ پنجم، تهران، مؤسسه بوستان کتاب.
27. کلایی، مرضیه (1395). خودفریبی در فلسفه غرب و مکتوبات اخلاقی مسلمانان، چاپ اول، تهران، ناشر کتاب طه.
28. کلی، تامس (1396). شواهد، مدخل شواهد از دانشنامه فلسفه استنفورد، ترجمه امیرحسین خداپرست، چاپ اول، تهران، نشر ققنوس.
29. کمپانی زارع، مهدی (1396). مهاجر راه اصلاح، سیری در زندگی امام حسین (ع) و فرهنگ‌واره پیرامون وی، چاپ اول، تهران، نشر نگاه معاصر.
30. کوشا، جعفر و علی پورحسن سنگری (1398). «فرضیه حقوق کیفری منطقی»، مجله تحقیقات حقوقی، ش 87.
31. محمدی منفرد، بهروز (1397). توجیه باور اخلاقی، چاپ اول، تهران، پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی.
32. محقق داماد، مصطفی (1388). «پیشینه فلسفه حقوق در اندیشه اسلامی»، در بر منهج عدل (مقالات اهدایی به استاد ناصر کاتوزیان)، به کوشش حسن جعفری‌تبار، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
33. محمودی جانکی، فیروز و مهرانگیز روستایی (1392). «توجیه مداخله کیفری، اصول و ضرورت‌ها»، پژوهش حقوق کیفری، س 2، ش 3.
34. مرادی، امیر (1397). اخلاق حرفه‌ای در گستره کنشگران حقوق کیفری، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
35. مطهری، مرتضی (1390). مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا.
36. ملایوسفی، مجید، احمد اله‌یاری و مریم اسکندری (1391). «مطهری و اخلاقِ‌باور»، حکمت معاصر، دوره 3، ش 1.
37. ملکیان، مصطفی (1395). در رهگذار باد و نگهبان لاله، ج 2، چاپ دوم، تهران، نشر نگاه معاصر.
38. مورن، ادگار (1393). اخلاق، چاپ اول، تهران، نشر نگاه معاصر.
39. نجارزادگان، فتح‌الله، محسن شکوه‌بخش، محمد عالم‌زاده نوری، محمدکاظم رحمان‌ستایش (1397). «تحلیل گونه‌های تزاحم در دانش فقه و اخلاق با تأکید بر تزاحم اهتمامی (اشتغالی) در حوزه اخلاق»، فصلنامه اخلاق وحیانی، س 7، ش 1، پیاپی 15.
40. نجفی ابرند‌آبادی، علی‌حسین (1392). «درآمدی بر پژوهش در نظام عدالت کیفری: فرصت‌ها و چالش‌ها»، بایسته‌های پژوهش در نظام عدالت کیفری، مقالات همایش ملی پژوهش در نظام عدالت کیفری، فرصت‌ها و چالش‌ها، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
41. نیوبور، دیوید دبلیو (1389). نظام عدالت کیفری و ساختار محاکم در آمریکا (آیین دادسی کیفری)، ویرایش 9، 2008، ترجمه حمیدرضا قراگزلو، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.
42. Clifford, W. K. (1879). Lectures and Essays, Vol. 2, London, Macmillan and Co.
43. Michael P. Lynch (Ed), (2001). The Nature of Truth, Classic and Contemporary Perspective, London, Cambridge.
44. Rachels, J. (2003). The Element of Moral Philosophy (4th ed.), New York, The MacGraw-Hill Companies.