بیمه مصرف و ضرورت شناسایی آن در لایحه بیمه تجاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق، دانشکده الهیات دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

قانون حاکم بر روابط بیمه‌ای ایران قانون بیمه مصوب 1316 است. برای رفع کاستی‌ها و ابهام‌های این قانون در سال 1384 لایحه‏‌ای با عنوان «لایحه بیمه تجاری» از سوی دولت برای تصویب و جایگزینی قانون بیمه به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. اما در این لایحه و نظرات کارشناسی شده در مجلس شورای اسلامی اشاره‌ای به «بیمه‌های مصرف» نشده است و در حقیقت تفکیکی بین بیمه‌های مصرف و بیمه‌های غیرمصرف مشاهده نمی‌شود. از‌این‌رو بیمه‌گذار بیمه مصرف دارای تعهداتی یکسان با بیمه‌گذار بیمه‌های غیرمصرف بوده و ضمانت اجرای آن نیز واحد خواهد بود. امری که امروزه مورد پذیرش جامعه حقوقی نبوده و متناسب با اقتضائات اقتصادی و بیمه‌ای دنیا نیست. در این نوشتار ضمن توجیه لزوم شناسایی و تفکیک بیمه‌های مصرف از بیمه‌های غیرمصرف، با مطالعه تطبیقی به ارائه این نظر پرداخته شده است که در بیمه‌های مصرف باید تعهدی متفاوت از تعهد به افشای مقرر در بیمه‌های غیرمصرف مورد شناسایی قرار گیرد و ضمانت اجراهای آن نیز متناسب با ماهیت آن در نظر گرفته شود. در پایان نیز پیشنهادهایی برای اصلاح لایحه بیمه تجاری ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Consumer Insurance and the Necessity to Define it Within the Trade Insurance Bill

نویسنده [English]

  • Abdolazim Khoroushi
Hakim Sabzevari University, Iran
چکیده [English]

The governing laws on insurance relations in Iran are based on the 1316 Insurance Bill. In order to overcome the problems and ambiguities within this law, in 2005 the Iranian government presented a bill, labeled the ‘Trade Insurance Bill’, to the Iranian parliament; this was to be taken as a replacement for the Insurance Bill. However this bill does not address consumer insurance and there seems to be no difference between trade insurance and consumer insurance within the bill. Thus insurers offering consumer insurance are not required to undertake the same obligations as the insurers of non-consumer insurance. As a result, they are not equally protected by sanctions. This matter is unacceptable in the current legal society and is not in sync with financial and insurance policies around the world.
In this study, the Adaptive Study Method is employed to illustrate the necessity of distinguishing between consumer insurance and non-consumer insurance. In consumer insurance, clauses, which differ from permitted disclosure clauses in non-consumer insurance policies and which offer suitable legal sanctions, must be put in place. This study offers several suggestions to help reform the Trade Consumer Bill.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumer Insurance
  • Non-Consumer Insurance
  • Confidentiality Clauses
  • Reasonable Care Obligation
1. اسکینی، ربیعا (1380). حقوق تجارت؛ کلیات، معاملات تجاری، تجار و سازماندهی فعالیت تجاری، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت.
2. امینی، منصور (1384). «لایحه بیمه تجاری تلاش برای رفع ابهامات موجود در قانون بیمه»، مجله پژوهش‌های حقوقی، ش 8.
3. خروشی، عبدالعظیم (1390). حقوق بیمه؛ تعهدات در بیمه‏های غرامت، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.
4. خروشی، عبدالعظیم و همکاران (1398). «معرفی منصفانه جایگزین تعهد به افشا در بیمه‏های تجاری»، پژوهش‌نامه بیمه، ش 2.
5. صفایی، حسین و حبیب‌الله رحیمی (1389). مسئولیت مدنی، الزامات خارج از قرارداد، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
6. طالب احمدی، حبیب (1388). «تقصیر در گفتگوهای مقدماتی»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره اول، ش 3.
7. عابدیان، میرحسین و عبدالعظیم خروشی (1388). «تعهدات پیش‌قراردادی بیمه‏گر و جای خالی آن در لایحه بیمه تجاری»، مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، ش 50.
8. کله اُلوا، ژان (1377). «معرفی حقوق مصرف با مقدمه‌ای از مترجم»، ترجمه دکتر عباس قاسمی حامد، مجله حقوقی بین‌المللی، ش 23.
9. کوتس، هاین (1385). حقوق قراردادها در اروپا، مترجمان ولی‌الله احمدوند و دیگران، چاپ اول، تهران، انتشارات جهان جام‌جم.
10. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1385). گزارش «اظهارنظر کارشناسی درباره لایحه بیمه تجاری»، شماره مسلسل 7871.
11. Adrian Keane and Paul McKeown (2012). The Modern Law of Evidence, Ninth Edition, Oxford University Press.
12. Baris¸ Soyer (2014). Marine Insurance Fraud, First Edition, Oxon, Informa Law From Routledge.
13. Bennett, Howard (1998). "Statements of Fact and Statements of Belief in Insurance Contract Law and General Contract Law", The Modern Law Review, Vol. 61.
14. --- (2006). Law of Marine Insurance, Second Edition, Oxford University Press.
15. Bryan A. Garner (1999). Black’s Law Dictionary, Seventh Edition, Eagan, Minnesota, West Publishing Co.
16. Cadogan, Ian and Lewis Richard (1992). "Do Insurers Know Best - An Empirical Examination of the Extent that Insurers Comply with Their Statements of Practice and Whether They Are a Satisfactory Substitute for Reform of the Law", Anglo-American Law Review, Vol. 21.
17. Chen, Christopher (2013). "Following English Footsteps? An Empirical Study of Singapore's Reported Insurance Judgments and Disputes between 1965 and 2012", (Research Paper 19/2013). 1-27, Research Collection School of Law.
18. D’Agostino, Elena (2015). Contracts of Adhesion Between Law and Economics, Rethinking the Unconscionability Doctrine, University of Messina.
19. Ewing, Fergus MSP, Minister for Community (2016). "Letter to The Hon Lord Drummond Chairman Scottish Law Commission", 21 March 2010, Available at:
www.scotlawcom.gov.uk/index.php/download_file/view/200/107/.
20. Giliker, Paula (2003). "A Role for Tort in Pre-contractual Negotiations? An Examination of English, French and Canadian Law", International and Comparative Law Quarterly, Vol. 52.
21. Hasson, R. A (1969). "The Doctrine of Uberrima Fides in Insurance Law-ACritical Evaluation", The Modern Law Review, Vol. 32, Issue 6.
22. HIH Casualty and General Insurance v Chase Manhattan Bank (2001). 2 Lloyd’s Rep 483 at 494, available at: Also Available at:
http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200203/ldjudgmt/jd030220/hih-2.htm (Last Visited on 31/03/2016).
23. Hodges, Susan (1996). Law of Marine Insurance, First Edition, London, Cavendish Publishing Limited.
24. Hwee Ying, Yeo (2014). "Call for Consumer Reform of Insurance Law in Singapore", Singapore Academy of Law Journal, Vol. 26, No. 1.
25. Insurance Ombudsman Bureau (1989). "Annual Report, 1989", Insurance Ombudsman Bureau, Annual Report, 1999-2000, available at: http://www.financial-ombudsman.org.uk/publications/annual-reviews.htm.
26. Judith Tillson (2011). Consumer and Commercial Law, First Edition, Dorset, Pearson Education Limited.
27. Law Reform Commission (2011). Insurance Contracts, Consultation Paper, First Published.
28. --- (2015). Report Consumer Insurance Contract, Dublin, Law Reform Commission, First Published.
29. Lewis, Richard (1985). "Insurer's Agreement not to Enforce Strict Legal Rights: Bargaining with Government and in the Shadow of the Law", The Modern Law Review, Vol. 48.
30. Lowry John et al. (2011). Insurance Law: Doctrines and Principles, 3th Edition, Oxford, Hart Publishing.
31. Malcolm, Clarke (1997) The Law of Insurance contracts, 3th ed, London, L.L.P.
32. Peter, Cartwright (2004). Consumer Protection and the Criminal Law: Law, Theory, and Policy in the UK, Cambridge, Cambridge University Press.
33. Peter J, Tyldesley (2011). "Consumer Insurance and the Duty of Disclosure", Journal of the British Insurance Lawyers Association, No. 123.
34. Smith, J.C. and J.A. Thomas (1992). Smith and Thomas: A Casebook on Contract, London, Sweet and Maxwell.
35. The Law Commission and the Scottish Law Commission (2009). (Law Com No 319), (Scot Law Com No 219), Consumer Insurance Law: Pre-contract Disclosure and Misrepresentation, London, UK Government Publication.
36. The Law Commission and the Scottish Law Commission, (2009). (LAW COM No 319), (Scot Law Com No 219), Consumer Insurance Law: Pre-contract Disclosure and Misrepresentation, London, UK Government Publication.
37. Vaughan Emmett J. and Therese M. Vaughan (1999). Fundamental of Risk and Insurance, 8th ed, John Wiley and Son's Inc.