مطالعه تطبیقی مشارکت الکترونیک مردم در فرایند قانونگذاری در کشورهای منتخب و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی

2 دانشیار گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

3 استادیار گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 استادیار، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهران، ایران

چکیده

مشارکت مردم در قانونگذاری به اشکال مختلف صورت می‌پذیرد. در دو دهه اخیر ظرفیت بالای فناوری اطلاعات و ارتباطات برای حمایت از مشارکت شهروندان در فرایندهای دمکراتیک پدید آمده است که در کشورهای مختلف به اشکال گوناگون از آن بهره می‌برند. ابزارهای دیجیتالی، پارلمان‌ها را تغییر می‌دهند. رسانه‌های جدید و داده‌های باز به مجالس کمک می‌کنند تا با مخاطبان ارتباط بهتری برقرار کنند.
تحقیق حاضر مطالعه‌ای تطبیقی است و محیط پژوهش آن مجالس قانونگذاری کشورهای منتخب مشتمل بر فنلاند، ترکیه، آفریقای جنوبی، ایالات متحده آمریکا، انگلستان، مالزی، برزیل، فرانسه، آلمان و ایران است که با معیارهای نظام‌ حقوقی، رژیم‌ اجرایی، کارآمدی و موفقیت در امر قانونگذاری از طریق جستجوی هدفمند، انتخاب شدند و به‌صورت دقیق مورد بررسی قرار گرفتند. همه کشورهای مورد مطالعه در این تحقیق، به اشکال مختلف اختیار قانونگذاری را مجالس برعهده دارند و از مشارکت مردم در امر قانونگذاری به‌صورت سنتی یا الکترونیک بهره می‌بردند. مشارکت الکترونیک در این کشورها از سطح اطلاع‌رسانی آن‌لاین تا مشارکت الکترونیکی مردم در تصمیم‌گیری‌ها متفاوت است. در کشور ما، ظرفیت‌های زیرساختی فناوری و همچنین قوانین مناسب برای مشارکت مردم در قانونگذاری وجود دارد و نمایندگان مجلس می‌توانند به‌راحتی با ذی‌نفعان و ذی‌ربطان در تعامل باشند. این شرایط موقعیت بسیار مناسبی را برای مشارکت کارشناسی و تخصصی در حوزه قانونگذاری فراهم می‌سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of E-Participation in the Legislative Processes by People from Iran and other Selected Countries

نویسندگان [English]

  • Ali Akhavan Behbahani 1
  • Iravan Masoudi Asl 2
  • Somayeh Hessam 3
  • Mohsen Najafikhah 4
1 Member of the faculty of parliament Research Center
2 Associate Professor, Department of Health Services Management, School of Management and Medical Information, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
3 Assistant professor, Department of Health Services Administration, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Ministry of Health, Treatment and Medical Education Tehran, Iran
چکیده [English]

The participation of people in legislative processes takes place via different methods. In the last two decades, Information and Communication Technology has vastly progressed and provided a greater capacity to support the participation of citizens in democratic processes. This technology is employed in various ways in different countries. Digital tools can transform parliaments, and so new media platforms and more transparent data help parliaments to communicate better with their citizens.
The present study is a comparative study and the research environment included legislative meetings in a number of selected countries, such as Finland, Turkey and Iran. These were then compared and carefully analyzed based on the criteria of the legal systems of America, England, Malaysia, Brazil, France, Germany and South Africa, and the efficiencies of these countries and the successes in their legislation. These countries were selected by carrying out targeted searches.
Based on the findings, in all the countries studied, parliaments had legislative power in various forms and benefited from traditional or electronic participation of their citizens. As a result, the information collected varied.
In Iran, there is a great deal of potential for people to participate in legislation and parliamentarians can easily interact with the relevant stakeholders. These circumstances provide a suitable platform for professional and expert participation in the field of legislation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative Study
  • Legislation
  • E-participation
  • Participation in legislation
1. آقایی طوق، مسلم (1397). «فرایندهای مشورت عمومی و نظرخواهی در مورد مقررات بررسی تطبیقی و وضعیت ایران»، حقوق اداری، ۵ (۱۴).
2. اولسن، دیوید (1382). نهادهای مردم‌سالار قانونگذار: دیدگاهی مقایسه‌ای (خلاصه کتاب)، ترجمه علیرضا طیب، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
3. بغیری، علی، فاطمه حاج ‌اسمعیلیان و محبوبه سهرابی (1394). «مطالعه تطبیقی مراکز پژوهشی پارلمان‌های دنیا»، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 14283.
4. بیتام، دیوید (1390). «مشارکت شهروندان در روند قانونگذاری»، ترجمه حامد کرمی،تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 11059.
5. تورمودین (۱۳۸۴). «نگرشی بر قانون اساسی فنلاند»، ترجمه بیژن عباسی، فصلنامه حقوق اساسی (۵).
6. رجبی، ابوالقاسم، محمدامین فصیحی و فاطمه علوی (1396). «گزارش پارلمان الکترونیکی سال ۲۰۱۶: 1. شاخص‌های پارلمان الکترونیکی»،تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 15712.
7. رستمی، ولی (1387). «مشارکت مردم در قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی ، 38 (۱).
8. رنجبر، احمد (1385). «نقش لابیگری در فرایند قانونگذاری و امکان قانونمند کردن آن»، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 7761.
9. رنجبر، احمد و سارا قاسمی نراقی (1383). «آشنایی با پارلمان‌های جهان 1. (پارلمان ترکیه)»، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 6967.
10. زارعی، محمدحسین (1384). مطالعه تطبیقی مجالس قانونگذاری، چاپ اول، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
11. سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (۱۳۹۸). «آمار حوزه فناوری اطلاعات»،
https://opendata.cra.ir/Dashboard/96954f32-1b4c-4cb2-a18b-e8c986288bb6?e=false&vo=viewonly
12. سایت رسمی مجلس مالزی ( 2019).
https://www.parlimen.gov.my/e-penyertaan-bancian.html?uweb=web&
13. سهرابی، محبوبه و ریحانه آقاعبداللهی (1394). «دیپلماسی پارلمانی آمریکا در قبال ایران (2) فرایند قانونگذاری در کنگره آمریکا با تأکید بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 14378.
14. صانعی، پرویز (۱۳۸۱). حقوق و اجتماع، جلد اول، چاپ اول، تهران، طرح نو.
15. ظفرقهرمانی‌نژاد، علی (1394). تئاتر شورایی: تئاتر و شهروندی، تهران، نشر شهر.
16. عباسی، بیژن (1387). «بررسی روش‌های اعمال مردم‌سالاری مستقیم و نیمه‌مستقیم»، مطالعات حقوق خصوصی، (۲) ۳۸.
17. قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1368). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، جلد اول، چاپ اول، تهران، مؤسسه انتشارات‌ و چاپ دانشگاه تهران.
18. قانون اساسی ترکیه ( 2019).
https://global.tbmm.gov.tr/docs/constitution_en_2019.pdf
19. قانون اساسی فرانسه.
:https://www.shora-gc.ir/fa/news/1878/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8F-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8F-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87
20. مسائلی، محمود (1372). «مالزی»، وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
21. موثق، آناهیتا، شاهین ‌اسماعیل ‌پورفداکار و هوشیار ‌ویسی (1383). «مطالعه تطبیقی مجالس قانونگذاری ایران و برخی کشورهای جهان»، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 7024.
 22. Agora, Brief (2015). Citizen Engagement Through Ict, Avaiable at: https://agora-parl.org/resources/library/agora-brief-citizen-engagement-through-ict
23. Alder, John (1994). Constitutional and Administrative Law, Macmillan, Second edn.
24. Alonso, Ángel I. (2009). " E-participation and Local Governance: A Case Study", Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 3 (12).
25. Barotanyi, B. (2008). E-Recht – "Law Making in a Contemporary Way", Journal of Law and Technology, 1 (2).
26. Beetham, D. (2006). "Parliament and Democracy in The Twenty-first Century", Inter- parliamentary Union, Available at: http://archive.ipu.org/dem-e/guide/guide-4.htm
27. Bershadskaya, Lyudmila, Andrei Chugunov and Dmitrii Trutnev (2013). "E-participation Development: A Comparative Study of the Russian, USA and UK E-petition Initiatives", ACM International Conference Proceeding Series. 10.1145/2591888.2591900.
28. Carman, C. (2010). "The Process is the Reality: Perceptions of Procedural Participatory Democracy", Political Studies, 58 (4).
29. Demirhan, Kamil and M. Öktem (2011). "Electronic Participation in the Policy Making Process: A Case Study", International Journal of eBusiness and eGovernment Studies, 3.
30. Elliott, C., F. Quinn, E. Allbon and D. S. Kaur (2018). English Legal System, Harlow, United Kingdom, Pearson,
31. Faria, C. F. (2013). "The Open Parliament in the Age of the Internet: Can the People now Collaborate with Legislatures in Lawmaking?", Documentation and Information Center Edições Câmara Brasília.
32. Faria, Cristiano and Malena Rehbein (2016). "Open Parliament Policy Applied to the Brazilian Chamber of Deputies", The Journal of Legislative Studies, 22.
33. Hyeon, Su Seo and Raunio Tapio (2017). "Reaching out to the People? Assessing the Relationship between Parliament and Citizens in Finland", The Journal of Legislative Studies, 23:4, DOI: 10.1080/13572334.2017.1396694
34. Hyeon, Su Seo (2016). "Parliament and Direct forms of Citizen Participation: The Political Impact of Citizens’ Initiative in Finland Paper for the ECPR General Conference 2016" (7-10, Sep. 2016/ Prague), Available at : https://ecpr.eu/Filestore/PaperProposal/ae95ec0f-0ddf-4074-96e6-16d300071812.pdf
35. Inter-parliamentary Union (2016). "World e-Parliament Report 2016", Geneva – Switzerland.
36.  ــــــــ(2018). "World e-Parliament Report 2018", Geneva – Switzerland.
37. Issa, Batool A. (2009). “eParticipation”, eTransformation in Public Administration: From eGovernment to eGovernance – The Proceedings of International Conference on eGovernment Sharing Experiences, ed. Turksel Kaya Bensghir, Ankara: TODAİE. 
38. Komito, Lee (2005). "e-Participation and Governance: Widening the Net", The Electronic Journal of e-Government, 3 (1), Available Online at www.ejeg.com
39. Legislative Sector South Africa (2013). "Public Participation Framework for the South African Legislative Sector", Available at:http://www.sals.gov.za/docs/pubs/ppf.pdf
40. Lindner, R. and U. Riehm (2011). "Broadening Participation Through E-Petitions? An Empirical Study of Petitions to the German Parliament", Policy and Internet, 3 (1).
41. Lippa, Barbara, Steffen Albrecht and Niels Kohlrausch (2008). "eParticipation - Electronic Participation of Citizens and the Business Community in eGovernment", Study on Behalf of the Federal Ministry of the Interior, Division IT 1.
42. Lombardi, Patrizia, Pekka Huovila and Minna Sunikka-Blank (2010). "The Potential of e-Participation in Sustainable Development Evaluation: Evidence from Case Studies", Politics, Democracy, and e-Government: Participation and Service Delivery, ed. Christopher G. Reddick, USA: IGI Global.
43. Loukis, E. and Alexandros Xenakis (2008). Evaluating Parliamentary e-participation, 3rd International Conference on Digital Information, Management, ICDIM 2008. 806 - 812. 10.1109/ICDIM.2008.4746839
44. Malyshev, Nick (2005). The Evolution of Regulatory Policy in OECD Countries, Paris, OECD.
45. Maria, Eleonora Di and Luca Simone Rizzo (2005). "E-Democracy: The Participation of Citizens and New Forms of the Decision-making Process", On Line Citizenship Emerging Technologies for European Cities, ed. Eleonora Di Maria and Stefano Micelli, USA: Springer
46. Moreno, Eduardo A. and Diego B. Traverso (2010). "E-Government and Citizen Participation in Chile: The Case of the Ministries Websites", Politics, Democracy and E-Government: Participation and Service Delivery, ed. Christopher G. Reddick, USA: IGI Global. 
47. Norton, P. (2007). "Four Models of Political Representation: British MPs and ICT", The Journal of Legislative Studies, 13 (3).
48.  ــــــــ(2013). Parliament in British Politics, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
49. OECD (Organization for Economic Co-operation  and Development) (2003). "Engaging Citizens Online for Better Policy-making", Policy Brief, Paris: OECD.
50.  ــــــــ (2004). "Promise and Problems of e-Democracy: Challenges of Online Citizen Engagement", Paris: OECD.
51. Panizza, R. (2016). "Potential and Challenges of e-participation in the European Union", Policy Department C: Citizens' Rights and Constitutional Affairs European Parliament, Available at: http://www.europarl.europa.eu/supporting-analyses
52. Sanford, C. and J. Rose (2007). "Characterizing eParticipation", International Journal of Information Management, 27.
53. Timmers, P. (2007). "Agenda for eDemocracy – an EU perspective", European Commission.
54. Tyumre, M.G. (2012). "e-Parliament to e-democracy : Creating a Model for Effective Management of Public Content", Political Science, Corpus ID: 154359913.
55. United Nations (2018). "UN e-Government Surveys", Available at: https://publicadministration.un.org/en/research/un-e-government-surveys
56.  ــــــــ (2010). "United Nations E-Government Survey 2010", New York, United Nations.
57. Zobel, Rosalie (2005). "e-Government: European Commission Policies and Activities", On Line Citizenship Emerging Technologies for European Cities, ed. Eleonora Di Maria and Stefano Micelli, USA: Springer.