جایگاه حکمروایی مطلوب شهری در اسناد قانونی فرادست و پایین‌دست توسعه ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

حکمروایی مطلوب شهری را روابط تفاهم‌آمیز حمایتی و اشتراکی بین دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی تعریف کرده‌اند که شاخص‌های مهم توسعه پایدار شهری و گامی اساسی برای مردمی کردن اداره شهرهاست.با توجه به اینکه نیاز به شناخت وضعیت حکمروایی مطلوب در قوانین وجود دارد تا اجرای حکمروایی آسان شود، هدف پژوهش حاضر این است که اسناد قانونی بالادست (قانون اساسی)، میان‌دست (برنامه‌های پنج‌ساله چهارم و پنجم) و پایین‌دست (قانون شهرداری‌ها) را برای یافتن جایگاه حکمروایی مطلوب شهری در این قوانین، مورد بررسی و تحلیل محتوا قرار دهد. در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلخیصی استفاده شده است که بر محتوای پنهان متن تأکید می‌کند. نتایج تحلیل در اسناد قانونی بالادست و پایین‌دست حاکی از آن بود که هرچه از سطح فرادست اسناد قانونی توسعه شهری یعنی قانون اساسی به سطح پایین اسناد قانونی یعنی قانون شهرداری‌ها می‌رسیم، از تعداد مواد و اصول دارای معیارهای حکمروایی مطلوب شهری کاسته می‌شود. همچنین بررسی زمانی دو برنامه توسعه چهارم و پنجم نشان می‌دهد که در برنامه پنجم که چند سال بعد از برنامه چهارم تدوین ‌شده است با افزایش موادی روبه‌رو هستیم که معیارهای حکمروایی مطلوب را در خود جای‌ داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Status of Good Urban Governance in the Upstream and Downstream Legal Documents of Iranian Development

نویسندگان [English]

  • hossein nazmfar 1
  • Hossein Sadlounia 2
  • farokh Tahmasebi 2
1 Professor, Faculty of Humanities, Mohaghegh Ardabili University
2 PhD student of Geography & Urban planning University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

Desirable urban governance is one of the most important indicators of sustainable urban development and is essential for the popularization of urban governance. The purpose of this study was to examine the upstream (constitutional) documents, the intermediate documents (the fourth and fifth five-year plans) and the downstream documents (municipal law) in order to find a desirable city-governed position in these laws. The method employed in this research was a qualitative Content Analysis Method which uses the tabular approach. In regards to desirable governance indicators in upstream and downstream legal documents, the results showed that, the more the fundamental laws of urban development, such as the Constitution, decrease to laws of lesser levels of importance, such Municipal Laws, the more the number of principles representing the criteria for good governance decrease. Also, analyzing the the timing of the fourth and fifth development plans shows that in the fifth plan, which was developed several years after the fourth plan, we were faced with an increase in the number of criteria that were viewed as the desired standard of good governance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • good urban governance
  • Constitution
  • development plan
  • Municipal Law
  • Qualitative Content Analysis

مراجع

 
1. اطهاری، کمال، ناصر برک‌پور، غلامرضا کاظمیان و جواد مهدیزاده (1386) .«حکمروایی شهری مبانی نظری و ضرورت شکل‌گیری آن در ایران )گفتگو(»، جستارهایشهرسازی، سال ششم، ش 19 و 20.
2. ایمان، محمدتقی (1392). ارزیابی پارادایمی برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3. برک‌پور، ناصر و ایرج اسدی (1388). مدیریت حکمروایی شهری، تهران، دانشگاه هنر.
4. برک‌پور، ناصر (1385). «حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران»، همایش برنامه‌ریزی و مدیریت شهری.
5. بعلی، فؤاد (1382). جامعه، دولت و شهرنشینی: تفکر جامعه‌شناختی ابن‌خلدون، ترجمه غلامرضا جمشیدیها، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
6. پیری، عیسی (1390). «تبیین علمی حکمروایی مطلوب و کارایی ارتباطی شهر (نمونه موردی شهرهای استان آذربایجان شرقی)»، رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز.
7. تقوایی، علی‌اکبر و رسول تاجدار (1388). «درآمدی بر حکمروایی مطلوب شهری در رویکردی تحلیلی»، مدیریت شهری، ش 23.
8. توسلی نائینی، منوچهر (1385). «جایگاه و نقش قانون اساسی در مردم‌سالاری دینی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، ش 13.
9. چلبی، مسعود (1375). جامعه‌شناسی نظم؛ تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران، انتشارات نی.
10. رادمنش، عزت‌الله (بی‌تا). کلیات عقاید ابن‌خلدون: درباره‌ فلسفه، تاریخ و تمدن، تهران، انتشارات قلم.
11. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا، جلال عظیمی آملی، مهدی پورطاهری و زهرا احمدی‌پور (1391). «ارائه الگوی مناسب حکمروایی خوب روستایی در ایران»، ژئوپولوتیک، ش 28.
12. رهنمایی، محمدتقی و مهناز کشاورز (1389). «بررسی الگوی حکمروایی مطلوب و نقش دولت در مدیریت و اداره امور شهرها در ایران»، جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال اول، ش 1.
13. سن، آمارتیا کومار (1385). توسعه یعنی آزادی، ترجمه محمد‌سعید نوری نائینی، ‌تهران، نشر نی.
14. سیاهکوهی، مصطفی (1377). امنیت و سرمایه اجتماعی، تهران، نشر اندیشه نو.
15. شفیعی، حسن (1381). «دستور کار 21، منشور مدیریت شهر مشارکتی»، شهرداری‌ها، سال سوم، ش 35.
16. صرافی، مظفر (1377). مبانی برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای، چاپ اول، تهران، سازمان برنامه‌وبودجه.
17. عثمان، اکرم (1381). «قانون و قانون اساسی در پرتو جامعه‌شناسی تاریخی»، خط سوم، ش 2.
18. علوی‌تبار، علی‌رضا (1379). «وابستگی به گروه‌ها و حقوق شهروندی»، صبح امروز.
19. کاتوزیان، ناصر (1388). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چاپ هفتادودوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
20. کامیار، غلامرضا (1385). حقوق شهری و شهرسازی، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.
21. لاله‌پور، منیژه (1386). «حکمروایی شهری و مدیریت شهری در کشورهای درحال‌توسعه»، جستارهایشهرسازی، سال ششم، ش 19 و 20.
22. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1395).        http://rc.majles.ir
23. موسی‌زاده، رضا (1388). حقوقاداری1 و 2، تهران، نشر میزان.
24. مویدی، محمد و همکاران (1392). «بررسی نقش مؤلفه‌های منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونه مورد مطالعه، محله اوین تهران)»، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، ش 35.
25. میدری، احمد (1383). حکمرانی خوب: بنیان توسعه، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
26. میرموسوی، سیدعلی و سیدصادق حقیقت (1388). مبانی حقوق بشر، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
27. هال، پیتر و اولریخ فایفر (1389). آینده شهری قرن بیست‌و‌یکم: دستور کار جهانی برای قرن بیست‌و‌یکم، ترجمه رحیم سرور و علیرضا استعلاجی، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار