مدل لایحه حمایت از انتشارات و کتابخانه‌ها با استفاده از تنقیح قوانین: رویکرد نظریه داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، تهران، ایران

3 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، قم، ایران

چکیده

پژوهش حاضر در نظر دارد از طریق راهکار تنقیح قوانین و مقرراتو پایش در حوزه کتاب، انتشارات و اطلاع‌رسانی، الگو و مفاد لایحه قانونی حمایت از انتشارات و کتابخانه‌ها را ارائه کند. این پژوهش برمبنای نظریه داده‌بنیاد و با هدف توسعه‌ای ـ کاربردی انجام شده است.
 روش پژوهش ترکیبی از روش‌ سندی، دلفی و نظریه داده‌بنیاد است. تعداد 75 عنوان با موضوع انتشارات و 185عنوان با موضوع کتابخانه‌ها (به تفکیک کتابخانه‌ها) شناسایی و وضعیت تنقیحی هریک مشخص شد. با تجزیه و تحلیل داده‌های پرسشنامه، 15 خلأ قانونی احصا شد که موضوع ایجاد و تقویت کتابخانه‌های آموزشگاهی در مدارس از مهم‌ترین آنها بود. با استفاده از روش داده‌بنیاد پس از پیاده‌سازی مصاحبه‌ها و بررسی سطر به سطر، از 86 مفهومباز و کلیدی، 52 مفهوم محوری ساخته شد، سپس در 12 مقوله انتخابی ناشران، نشر، مؤلفان، راهبردهای کلان، ساختار و تشکیلات، کتابداران، کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه‌های آموزشگاهی و دانشگاهی، منابع و اعتبارات، مجموعه‌سازی و امور قضایی و جزایی دسته‌بندی شد. الگوی کدگذاری محوری لایحه شامل شرایط علی، شرایط مداخله‌گر، شرایط زمینه‌ای، راهبردها و پیامدها ترسیم و درنهایت با شناسایی کامل خلأها و نیازهای قانونی، لایحه پیشنهادی حمایت از انتشارات و کتابخانه‌ها تهیه شد که در این لایحه، متناظر با هریک از خلأهای احصا شده، ماده قانونی مرتبط پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Model Legal Bill for Publications and Libraries Supplemented by Incorporation of Laws and the Grounded Theory Approach

نویسندگان [English]

  • nasser kalhori 1
  • zohreh mihosseini 2
  • zahra abazari 2
  • saeed ghafari 3
1 PhD Student, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, North Tehran
2 Associate Professor, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of North Tehran
3 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge, Payam-e-Noor University, Qom
چکیده [English]

The present study intends to introduce the model of the ‘Publications and Libraries Bill’ by monitoring and compiling the laws and regulations in this field. This research is conducted using the Grounded Theory Approach and aims to further develop its application. Developmental-Applied Data and a Combination Method that integrates Documentary, Delphi and Grounded methods was used. 75 studies based on the subject of publication and 185 studies based on the subject of libraries (various kinds of libraries) were found and identified. Then, each subset status was determined. By analyzing the data of the questionnaire, 15 legal vacuums were found and identified.  The most important, was the requirement to establish and strengthen school libraries in schools. After obtaining interviews and reviewing them word by word and using the Content-Analysis Method, 52 concepts were extracted from 86 key concepts. They were then grouped into 12 categories; these were: publishers, publishing, authors, macro strategies, structure and organization, librarians, public and academic libraries, resources and credits, collection and judicial affairs and penalties. Using the methods of Grounded Theory, conceptualization and categorization, conceptual relationships and isolating common features between open identifiers, concepts and categories were identified based on the similarities found among them. As a result, the final model was based on three categories: conceptual, qualitative, and component components. The pivotal coding model of the bill included the causal conditions, intervening conditions, ground conditions and strategies and outcomes, and then finally, with full identification of the gaps and legal requirements, a proposed bill of support for publications and libraries was prepared.

کلیدواژه‌ها [English]

  • legislative system
  • incorporation of laws
  • codification
  • publications
  • libraries
  • legislative studies

مراجع

 1. آقایی طوق، مسلم (1396). «نگاهی مفهوم‌شناختی به تدوین قوانین و تمییز آن از تنقیح»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 47، ش 1.
2. استراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1385). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3. اسلامی‌پناه، علی (بی‌تا). اصول و ضوابط تنقیح قوانین، تهران، معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی.
4. الموتیان، ابوالفضل (1389). مقدمه‌ای بر اصول و قواعد تنقیح قوانین (مصاحبه با اساتید و صاحب‌نظران)، تهران، مرکز پژوهش‌‌های مجلس شورای اسلامی.
5. امامی، سیدحسن (1376). حقوق مدنی، جلد دوم، تهران، انتشارات اسلامی.
6. انصاری، باقر (1386). «تنقیح قوانین و مقررات: تدبیری برای مبارزه با ابهام حقوقی»، فصلنامه اطلاع‌رسانی حقوقی، ش 2.
7. بازرگان، عباس (1388). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران، انتشارات دیدار.
8. بنی‌عامریان، زهره (1394). «اصول و قواعد حاکم بر تنقیح قوانین و مقررات در نظام حقوقی ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
9. بیگ‌زاده، صفر (1382). «تدوین و گردآوری علمی قوانین»، فصلنامه مجلس و پژوهش، ش 38.
10. پایگاه برخط روزنامه رسمی کشور.       www.rrk.ir
11. پایگاه برخط قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری.       www.dotic.ir
12. پایگاه قوانین و مقررات برخط مرکز پژوهش‌های مجلس www.rcmajlis.ir      .
13. تقدیسیان، سعید (1386). «روش‌‌ها و آثار تنقیح قوانین و مقررات»، همایش علمی تنقیح قوانین و مقررات، انتشارات ریاست جمهوری.
14. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1374). ترمینولوژی حقوقی، تهران، انتشارات گنج دانش.
15. جلالی، رضا (1387). راهنمای تحلیل نیاز قانونگذاری، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
16. جهانشاهی، میثم (1389). «بی‌تفاوتی سازمانی: بررسی نشانه‌‌ها، علل و پیامدها به روش گراندد تئوری»، هشتمین کنفرانس ‌‌بین‌‌المللی مدیریت، تهران، گروه پژوهشی آریانا.
17. خامنه‌‌ای، سیدعلی (1398). «سیاست‌‌های کلی نظام قانونگذاری»، ابلاغ شده در تاریخ 6/7/1398. http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=43578
18. خسروآبادی، امه لیلی (1394). «بررسی تدوین و تنقیح قوانین در صنعت نفت و گاز»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
19. دانایی‌فرد، حسن (1384). «تئوری‌پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم‌سازی تئوری بنیاد»، فصلنامه دانشور رفتار، ش 11.
20. دانایی‌فرد، حسن و سیدمجتبی امامی (1386). «تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد: استراتژی‌های پژوهش کیفی»، فصلنامه اندیشه مدیریت، ش 2.
21. رخشنده‌رو، علیرضا (1386). «تاریخچه تصویب قوانین، لزوم تنقیح آنها، مشکلات و راهکارها»، همایش یک‌صدمین سال قانونگذاری (مجموعه مقالات)، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
22. سلطانی، سیدناصر (1387). آیا می‌توان تدوین و تنقیح قوانین را تعریف کرد؟، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
23. ــــــ (1393). «علل نافرجامی تدوین و تنقیح قوانین در ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال شانزدهم، ش 45.
24. شفیعی، حمیدرضا (1386). «تأملی بر تنقیح و تدوین قوانین و مقررات در ایران؛ گذشته، حال و آینده»، فصلنامه اطلاع‌رسانی حقوقی، ش 11.
25. صفایی، سیدحسین (1386). مبانی نظری، ضرورت و اهداف تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، انتشارات ریاست جمهوری.
26. عباس‌پور، عباس، محمد مجتبی‌زاده، حسن ملکی و مقصود فراستخواه (1395). «نظریه‌پردازی راجع به الگوی مطلوب اعتبارسنجی نظام آموزش عالی ایران به شیوه‌ نظریه‌ زمینه‌ای»، پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، ش 9.
27. عمیدزنجانی، عباسعلی (1386). «تدوین شناسنامه‌‌ قوانین به‌منظور رشد کیفی قانونگذاری»، فصلنامه‌‌ حقوقی گواه، ش 10.
28. فتاحی، رحمت‌الله، رضا رجبعلی بگلو و سمیه‌سادات آخشیک (1393). گذری و نظری بر گذشته، حال و آینده کتابداری و اطلاع‌رسانی در ایران: نگاهی به شکل‌گیری، دستاوردها و چالش‌های توسعه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، شیراز، نامه‌‌ پارسی.
29. فراهانی، محمدصادق (1396). آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی: بررسی مفهوم تنقیح، تهران، پژوهشکده شورای نگهبان.
30. قربانی، موسی (1386). «سخنرانی در همایش یک‌صدمین سال قانونگذاری»، مجموعه مقالات یک‌صدمین سال قانونگذاری، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
31. قره‌باغی، محسن و حبیب‌الله شاملو (1386). «تنقیح قوانین و راهکار اجرایی آن»، مجموعه مقالات همایش یک‌صدمین سال قانونگذاری، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
32. کاتوزیان، ناصر (1392). مقدمه‌‌ علم حقوق، تهران، شرکت سهامی انتشار.
33. کرسول، جولیت (1394). پویش کیفی و طرح پژوهش، انتخاب از میان پنج رویکرد روایت‌پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده‌بنیاد، قوم‌نگاری (مطالعه موردی)، ترجمه حسن دانایی‌فرد و حسن کاظمی، تهران، انتشارات صفار.
34. مجلس شورای اسلامی (1389). اهداف، سیاست‌ها و روش‌های تنقیح قوانین، شورای راهبردی تنقیح قوانین، معاونت قوانین.
35. محب‌زادگان، یوسف، محمدحسن پرداختچی، محمد قهرمانی و مسعود فراستخوان (1392). «تدوین الگویی برای بالندگی اعضای هیئت‌ علمی با رویکرد مبتنی‌بر نظریه داده‌بنیاد»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش 70.
36. منتظری، محمد (1390). «طراحی مدلی برای ارتقای انگیزه خدمت عمومی مدیران در ایران»، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی.
37. موسوی، سید‌فضل‌الله (1386). «چرایی تصویب یک قانون و زمان مناسب آن»، همایش یک‌صدمین سال قانونگذاری (مجموعه مقالات)، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
38. میرزایی، اقبالعلی (1394). «مفهوم و صورت‌‌های نسخ قانون»، مجله حقوقی دادگستری، ش 90.
39. نبی‌لو، حسین (1386). «تورم قوانین و تنقیح قوانین و مقررات؛ ملاحظاتی درخصوص طرح تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور»، فصلنامه اطلاع‌رسانی حقوقی، ش 11.
40. هادوی‌نژاد، مصطفی، حسن دانایی‌فرد، عادل آذر و احمد خائف‌الهی (1389). «کاوش فرایند رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین‌فردی در سازمان با استفاده از نظریه داده‌بنیاد»، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، ش 1.
 
 
41. Creswell, J. (2012). Educational Research: Planning, Conducting and: Evaluating Quantitative and Qualitative Research, Britain, Oxford University Press.
42. Emon, Anver M. (2016). "Codification and Islamic Law: The Ideology Behind a Tragic Narrative", Middle East Law and Governance 8. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2879001
43. Fernández, W. D. (2007). "Using the Glaserian Approach in Grounded Studies of Emerging Business Practices", Electronic Journal of Business Research Methods, Vol. 2, Issue. 2.
44. Gall, M., J. Gall and W. Borg (2003). Educational Research: An Introduction, New York, Pearson Education.
45. Gardner, Frank M. (1971). Public Library Legislation: A Comparative Study, Paris, UNESCO.
46. Glaser, B. G. (2002). "Conceptualization: On Theory and Theorizing Using Grounded Theory", International Journal of Qualitative Methods, Issue. 12.
47. Halpérin, Jean-Louis (2018). The Age of Codification and Legal Modernization in Private Law, The Oxford Handbook of European Legal History.
48. Kasemets, Aare (2001). "Impact Assemessment of Legislation for Parliament and Civil Society: A Comparative Study", Tallinn, ECPRD Seminar.
49. Mansorian, Yazdan (2005). "That is the use of Grounded Theory (Persian)", Paper Presented at: Conference Supplement, Science and Information and Intelligence Community, Iran, Isfahan.
50. Philippe, Malaurie (1997). "Peut – on Definer la Codification? Elements Comments et Elements Divers", Revue Francaise de Administration Publique, No. 82.
51.  Rémy, Philippe (1997). "La Recodification Civil", Droits, No. 26.
52. Strauss, A. and J. Corbin (2012). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, California, Sage Publication,
53. Tallon, Denis (1998). "La Codification Dans le Système de Common Law", Droits, No. 27.
54. Wood, Roderick J. (2016). "The Codification of Commercial Law", Saskatchewan Law Review, Vol. 79. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2899012
55. Xu, Qingkun (2017). "The Codification of Conflicts Law in China: A Long Way to Gom", The American Journal of Comparative Law, Vol. 65, Issue. 4.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار