ارائه مدلی برای بررسی و تبیین نقش وقف بر اندازه دولت در اقتصاد با تأکید بر نقش کارآفرینی اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم انسانی و هنر، دانشگاه حضرت معصومه (س)

2 استادیار مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر، قم

3 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

تحقیق حاضر به‌دنبال بررسی، شناسایی و تبیین تأثیر وقف بر اندازه دولت در اقتصاد است. اینپژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش توصیفی ـ پیمایشی است و برای تجزیه‌وتحلیل متن مصاحبه‌ها و پیشینه تحقیق از روش تحلیل تم استفاده‌ شده و برای تحلیل پرسشنامه و بررسی نقش کارآفرینی اجتماعی به‌عنوان متغیر میانجی، معادلات ساختاری و نرم‌افزار آموس به‌کار رفته است. جامعه آماری را خبرگان و کارشناسان حوزه اقتصاد و مدیریت تشکیل می‌دهند که تعداد نمونه برای مصاحبه 18 نفر و برای پرسشنامه با توجه به نوع نمونه‌گیری در دسترس و هدفمند، 62 نفر است. آلفای کرونباخ 812/0 به‌دست‌ آمده که مناسب بودن پایایی پرسشنامه را بیان می‌کند.یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برای کوچک‌سازی دولت با وقف باید عوامل اجتماعی شامل «آموزشی» و «فرهنگی» و عوامل فرایندی شامل «عمرانی» و «بهداشت و درمان» به‌عنوان شتاب‌دهنده وقف در نظر گرفته شوند و بر نقش کارآفرینی اجتماعی در کوچک‌سازی دولت به‌عنوان یک متغیر میانجی توجه و تأکید کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The presentation of a model which investigates and explains the role of mortmain properties (waqf) on government size in the economy, with an emphasis on the role of social entrepreneurship

نویسندگان [English]

  • mohammadreza fallah 1
  • mehdi jaafari 2
  • rohollah ebadi 3
1 Assistant Professor, Faculty of Humanities and Arts, Hazrat Masoumeh University
2 Assistant Professor Tolo Mehr Higher Education Institute, Qom
3 PhD student in Economics, Research Institute and University
چکیده [English]

The present research seeks to investigate, identify and explain the impact of mortmain properties or waqf on government size in the economy. The purpose of this paper is to investigate the application of this role while employing the Descriptive-Survey Method. The text of the interviews and the background of the research was analyzed using the Theme Analysis Method. Furthermore, the questionnaire and the investigation of the role of social entrepreneurship as a mediator variable, was assessed by the use of structural equations and the Amos Software. The statistical community is made up of experts in the field of economics and management. In this study, the sample size for the interview was 18 people and the number of samples for the questionnaire, based on the application of purposeful sampling, was 62 people. The Cronbach alpha deduced was 0.812, which indicates that the reliability of the questionnaire was appropriate. The research findings show, in order to minimize government through waqf, social factors including "educational factors" and "cultural factors", and process factors including "developmental factors" and " health factors", should be considered as waqf accelerators. In addition, the role waqf plays, as a mediator variable, in social entrepreneurship which leads to the minimization of the government, should be emphasized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mortmain properties (waqf)
  • government
  • social entrepreneurship

مراجع

1. آذر، عادل و منصور مومنی (1392). آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد دوم، تهران، انتشارات سمت.
2. ابراهیمی سالاری، تقی، سیدمحمد سیدحسینی و سیدمهدی نریمانی زمان‌‌‌آبادی (1392). «سرمایه‌‌‌گذاری از طریق تأسیس نهاد وقف پول»، آموزه‌‌‌های فقه مدنی، ش 8.
3. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (ق 1410). لسان العرب، جلد نهم، بیروت، دارصادر.
4. ابویی اردکان، محمد، سمیه لبافی، سمانه آذرپور و مهدیه جلال‌پور (1393). «شناسایی عوامل حیاتی موفقیت تفکر راهبردی در دیدگاه مدیران سازمان‌های فرهنگی شهر اصفهان»، پژوهشنامه مدیریت اجرایی، (11)6.
5. بختیاری، صادق (1381). «وقف و نقش آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی»، میراث جاویدان، 39-40.
6. پایتختی اسکویی، سیدعلی و کرم جعفری پرویزخانلو (1390). «بررسی رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی کشورهای حوزه‌های دریای خزر»، مجله مطالعات اقتصادی، (3) 2.
7. پیرایی، خسرو و هایده نوروزی (1391). «آزمون رابطه به شکل منحنی آرمی میان اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران: روش رگرسیون آستانه»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، (2)12.
8. توکلی، احمد (1386). مالیه عمومی، چاپ ششم، تهران‌، انتشارات سمت.
9. جهانیان، ناصر (1395). «جایگاه نهاد وقف در اقتصاد بخش سوم»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال شانزدهم، ش 62.
10. حیدری، حسن، سهیلا پروین و محمد فاضلی (1389). «رابطه‌‌‌ بین اندازه‌ دولت و رشد اقتصادی: مطالعه‌‌‌ موردی کشورهای عضو اوپک حاشیه خلیج ‌فارس»، فصلنامه اقتصاد مقداری، سال هفتم، ش 3.
11. دهخدا، علی‌‌‌اکبر (1377). لغت‌‌‌نامه دهخدا، جلد 15، تهران، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
12. رضایی، اسعداله، جواد حسین‌‌‌زاده، ایوب فرامرزی و منصور یزدان‌‌‌خواه (1392). «تأثیر اندازه دولت بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه سیاست‌‌‌های راهبردی و کلان، سال اول، ش 4.
13. سالارزهی، حبیب‌‌‌اله (1390). «وقف به‎مثابه الگوی کارآفرینی اجتماعی پایدار در اسلام»، مجله ندای اسلام، سال دوازدهم، ش 45.
14. صدری، سیدمحمد و حکیمه‌السادات هندی‌‌‌زاده (1393). «وقف ارزش‌‌‌های مالی اعتباری»، پژوهش‌‌‌های فقهی، سال دهم، ش 3.
15. کمیجانی، اکبر و هادی حق‌‌‌شناس (1393). «بررسی آثار اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه علوم اقتصادی، سال هشتم، ش 28.
16. کمیجانی، اکبر و روح‌اله نظری (1388). «تأثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، ش 3.
17. مصباحی‌مقدم، غلامرضا، حسین میسمی، محسن عبدالهی و مهدی قائمی‌‌‌ اصل (1390). «وقف به‌مثابه تأمین مالی خرد اسلامی: ارائه الگوی تشکیل مؤسسات تأمین مالی خرد وقفی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌‌‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال دوم، ش 5.
18. موسویان، سیدعباس (1386). فرهنگ اصطلاحات فقهی و حقوقی معاملات، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی.
19. میری، علی (1385). «کارآفرینی اجتماعی: مروری بر زمینه‌‌‌های سیاسی و اجتماعی»، فصلنامه دانش مدیریت، سال نوزدهم، ش 72.
20. Alfonso, A. and D. Furceri (2010). "Government Size, Composition, Volatility and Economic Growth", European Journal of Political Economy, 26 (4).
21. Akram, V. and B. N. Rath (2019). "Optimum Government Size and Economic Growth in Case of Indian States: Evidence from Panel Threshold Model", Economic Modelling. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S026499931930642X?via%3Dihub
22. Anuar, A. S., Z. Bahari, C. M. Doktoralina, F. Indriawati and L. Nugroho (2019). "The Diversity of Waqf Implementations for Economic Development in Higher Education", Jurnal Ekonomi dan Bisnis Islam, 4(1).
23. Austin, J., H. Stevenson and J. Wei-Skillern (2006). Social and Commercial Entrepreneurship: Same, Different, or Both? Entrepreneurship Theory and Practice, Blackwell Publishing Limited.
24. Bakhtiari, S. (2002). "Waqf and its Role in Socioeconomic Development", The Journal of Waqf, 40.
25. Budiman, M. A. (2014). The Significance of Waqf for Economic Development, MPRA Paper 81144, University Library of Munich, Germany.
26. Cizakca, M. (2004). Incorporated Cash Waqfs and Mudaraba, Islamic Non-bank Financial Instruments from the Past to the Future, Paper Submitted During the International Seminar on Non-Bank Financial Institutions, Kuala Lumpur.
27. Doessel, D. P. and A. Valadkhani (2003). "The Effects of Government on Economic Growth in Fiji", Singapore Economic Review, 48 (1).
28. Ghosh Roy, A. (2012). "Revisiting the Relationship between Economic Growth and Government Size", Economics Research International.
29. Gliedt, T. and P. Parker (2007). "Green Community Entrepreneurship: Creative Destruction in the Social Economy", International Journal of Social Economics, 34 (8).
30. Lahsasna, A. (2010). The Role of Cash Waqf in Financing Micro and Medium Size Eterprises (MMES), 7th International Conference - The Tawhidi Epistemology: Zakat and Waqf Economy, Bangi.
31. Maghbub, M. A. and A. S. Alhajam (2018). "Proposal Framework of Waqf Institutions' Governance and Its Economic and Social Implications", International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 4 (2).
32. Mahat, M. A., M. Y. Jaaffar and M. S. A. Rasool (2015). "Potential of Micro-waqf as an Inclusive Strategy for Development of a Nation", Procedia Economics and Finance, 31.
33. Nirola, N. and S. Sahu (2019). "The Interactive Impact of Government Size and Quality of Institutions on Economic Growth- evidence from the States of India", Heliyon, 5 (3).
34. Siswantoro, D. and H. Rosdiana (2016). "Sustainability of Cash Waqf Development in Indonesia: A Quintuple Helix Perspective", Sains Humanika, 8 (1– 2).
35. Ghosh Roy, A. (2012), "Revisiting the Relationship between Economic Growth and Government Size", Economics Research International, https;//doi.org/10.1155/2012/383812.
36. Lizardo, R. and A. V. Mollick (2009). "Can Latin America Prosper by Reducing the Size of Government?", Journal Cato, 29 (2).
37. Klein, A. (1998). "Firm Performance and Board Committee Structure", The Journal of Law and Economics, 41(1).
38. Braun, V. and V. Clarke (2006). "Using Thematic Analysis in Psychology", Qualitative Research in Psychology, 3 (2).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار