اصول جرم انگاری در فضای سایبر(با رویکردی انتقادی به قانون جرائم رایانه ای)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

جرمانگاری بیضابطه و گسترده در قوانین کیفری علاوهبر اینکه موجبات بروز آثار و تبعات سوء تورم کیفری را فراهم میکند با اهداف حقوق جزا نیز مغایرت دارد. وجود ضمانت اجراهایی خاص در حقوق جزا همچون سلب حیات، محدود کردن آزادی، تنبیه بدنی و ... ضرورت جرمانگاری مضیّق و برمبنای اصول را روشن میسازد. جرائم سایبری به اقتضای ویژگیهایی از قبیل سهولت ارتکاب جرم، کثرت بزهدیدگان و کمسن بودن اغلب مجرمان آن، در کنار اصول عمومی، اصول جرمانگاری خاصی را میطلبد. یافتههای این پژوهش گویای این مطلب است که جرمانگاری در جرائم سایبری هنگامی صحیح و قابل پذیرش است که برمبنای اصولی چون «ضرورت» و «مشروعیت» انجام شود و ضمن احترام به حریم خصوصی و حقوق شهروندی، تناسب دقیقی بین رفتار مجرمانه و نوع و مقدار مجازات داشته باشد و درعینحال به ابزار و وسایل موجود دستگاه عدالت کیفری و اقشار آسیبپذیر توجه داشته باشد. همچنین توجه جدی به راهبردها و رویکردهای بینالمللی، توجه ویژه به اقشار آسیبپذیر، اتخاذ راهبردهای علمی و فنی دقیق و دانش بینرشتهای و شناسایی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی برای مقابله همهجانبه با جرم ضروری است. در نهایت، قانونگذار میبایست تا حد امکان بستر یک سیاست جنایی مشارکتی و فراگیر را برای مقابله با جرم فراهم نماید. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Principles of Criminalization in Cyberspace (A Critical Approach to the Computer Crime Act)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Hajidehabadi 1
  • Ehsan Salimi 2
1
2
چکیده [English]

Criminalization of irregular and broad causes consequences evil and is inconsistent with the purposes of the criminal law. Some heavy penalties, including death, restriction of freedom, corporal punishment, etc… Requires the criminalization of the principle justify. Characteristics of cybercrime including The Ease of crime, the victim of too and most of them are young offenders. So in addition to general principles, principles of criminalization of certain demands. The findings suggest that the criminalization of cyber crime as is accepted which is based on the principles of "necessity" and "legitimacy". to respect the privacy and civil rights. note tools available to the criminal justice system and attention to vulnerable groups. note to international strategy, Moreover, detailed scientific and technical knowledge and interdisciplinary strategies and identify the criminal liability of legal persons is necessary to tackle comprehensively with the crime. Finally, the legislature should collateralize corporate criminal policy to deal with crime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyber crimes
  • Principles of Criminalization
  • Characteristics of Computer Crimes
  • Standards of Criminalization

مراجع

1. الهیمنش، محمدرضا و ابوالفضل سدرهنشین (1391). محشای قانون جرائم رایانهای، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.
2. بکاریا، سزار (1380). رساله جرائم و مجازاتها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان.
3. پاکزاد، بتول (1375). «جرائم رایانهای»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
4. پیکا، ژرژ (1390). جرمشناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان.
5. توکل، محمد و ابراهیم کاظمپور (1384). دگرگونیهای اجتماعی در یک جامعه اطلاعاتی، تهران، انتشارات کمیسیون ملی یونسکو.
6. جلالیفراهانی، امیرحسین (1383). «پیشگیری از جرائم رایانهای»، مجله حقوقی دادگستری، ش 47.
7. ـــــــــــ (1384). «پیشگیری وضعی از جرائم سایبری در پرتو موازین حقوق بشر»، مجله فقه و حقوق، سال دوم.
8. ــــــــــ (1389). کنوانسیون جرائم سایبری و پروتکل الحاقی آن، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی.
9. جمشیدی، علیرضا (1390). سیاست جنایی مشارکتی، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
10. جوانجعفری، عبدالرضا (1385). «جرائم سایبر و چالشهای نوین سیاست کیفری»، مجموعه مقالات همایش جهانی شدن حقوق و چالشهای آن، مشهد، دانشگاه فردوسی.
11. جوانجعفری، عبدالرضا و مهدی سیدزاده ثانی (1391). رهنمودهای عملی پیشگیری از جرم، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
12. حاجیدهآبادی، احمد (1389). «مقررات کیفری لایحه حمایت از خانواده در بوته نقد»، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)، ش 48.
13. حاجیلی، محمود (1388). وضعیت فناوری ارتباطات در حوزه جوانان، دبیرخانه شورای عالی اطلاعرسانی.
14. حبیبزاده، محمدجعفر و اسماعیل رحیمینژاد (1387). «مجازاتهای نامتناسب مجازاتهای مغایر با کرامت انسانی»، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، دوره 38، ش 2.
15. حبیبزاده، محمدجعفر و امیرحمزه زینالی (1384). «درآمدی بر برخی محدودیتهای عملی جرمانگاری»، نامه حقوقی، جلد اول، ش 1.
16. حسنبیگی، ابراهیم (1384). حقوق و امنیت در فضای سایبر، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر.
17. رستمی، ولی (1386). «مشارکت مردم در فرایند کیفری» (بررسی سیاست جنایی کشورهای غربی)، فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، سال 37، ش 2.
18. رضوی، محمد (1386). «جرائم سایبری و نقش پلیس در پیشگیری از این جرائم و کشف آنها»، فصلنامه دانش انتظامی، سال نهم، ش 1.
19. زیبر، اولریش (1390). جرائم رایانهای، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
20. زینالی، امیرحمزه (1387). «ارزیابی گستره مداخلات قانونگذار کیفری ایران در حوزه آسیبها و انحرافات اجتماعی»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال نهم، ش 34.
21. سادوسکای، جورج، جیمز اکس دمپزی، آلن گرین برگ، جی مک باربارا و آلن شوارتز (1384). راهنمای امنیت فناوری اطلاعات، ترجمه مهدی میردامادی، زهرا شجاعی و محمدجواد صمدی، دبیرخانه شورای عالی اطلاعرسانی.
22. سلیمی، احسان (1391). «خطر مضاعف جرائم رایانهای»، مجموعه مقالات اولین کنگره فضای مجازی و آسیبهای اجتماعی نوپدید، تهران، انتشارات وزارت رفاه و تأمین اجتماعی.
23. شمسناتری، محمدابراهیم، وحید ابوالمعالی و زهراسادات علیزاده (1390). «ویژگیهای جرمانگاری در پرتو اسناد و موازین حقوق بشر»، فصلنامه راهبرد، سال بیستم، ش 58.
24. شیرزاد، کامران (1388). جرائم رایانهای از دیدگاه حقوق جزای ایران و حقوق بینالملل، چاپ اول، تهران، نشر بهینه.
25. فضلی، مهدی (1389). مسئولیت کیفری در فضای سایبر، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی.
26. کلارکسون، کریستوفر (1390). تحلیل مبانی حقوق جزای عمومی، ترجمه حسین میرمحمد صادقی، چاپ اول، انتشارات جنگل.
27. گلدوزیان، ایرج (1386). بایستههای حقوق جزای عمومی، جلد اول، دوم و سوم، چاپ پانزدهم، تهران، نشر میزان.
28. محمودیجانکی، فیروز (1388). نظام کیفردهی هدفها و ضرورتها، تازههای علوم جنایی (مجموعه مقالات)، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
29. نجابتی، مهدی (1379). «نقش طراحی واحدهای مسکونی در پیشگیری از جرم»، مجله امنیت، سال چهارم، ش 15 و 16.
30. نوبهار، رحیم (1387). حمایت حقوق کیفری از حوزههای عمومی و خصوصی، انتشارات جنگل.
31. یزدانیزنور، هرمز (1388). «حریم خصوصی در فضای سایبر»، مجموعه مقالات حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ گرامیداشت مرحوم دزیانی، گردآوری امیرحسین جلالی فراهانی، چاپ اول.
32. Bartholomew, Mitchell K., Sarah J. Schoppe-Sullivan, Michael Glassman, Claire M. Kamp Dush and Jason M. Sullivan (2012). "New Parent’s Facebook Use at the Transition to Parenthood", Family Relations, Vol. 61, No. 3.
33. Halder, D. and K. Jaishankar (2010). Cyber Crime and Victimization of Women: Laws, Rights, and Regulations, Hershey, PA, USA: LGL Global.
34. Hutton, S. and S. Haantz (2003). "Cyber Stalking", Retrieved from http://www.nw3c.org.
35. Jaishankar, K. (2011). Cyber Criminology, Exploring Internet Crimesand Criminal Behavior, Boca Raton, CRC Press.
36. Jaishankar, K. and Uma V. Sankary (2005). "Cyber Stalking: A Global Menace in the Information Super Highway", ERCES Online Quarterly Review, 2 (3), Retrieved from http://www.erces.com/journal/articles/archives/Volume2/v03/v02.htm.
37. Keenan, Patrick James (2006). "The New Deterrence: Crime and Policy in the Age of Globalization", Iowa Law Review, Vol. 91, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract.
38. Mitchell, K., D. Finkelhor and J. Wolak (2003). "The Exposure of Youth to Unwanted Sexual Material on the Internet: A National Survey of Risk, Impact. and Prevention", Youth and Society, 34.
39. ________ (2007). "Youth Internet Users at Risk for the more Serious Online Sexual Solicitations", American Journal of Preventive Medicine, 32.
40. O’Connell, R., C. Barrow and S. Sange (2002). Young People’s Use of Chat Rooms: Implications for Policy Strategies and Programs of Education, Preston, United Kingdom, University of Central Lancashire.
41. Quayle, E. and M. Taylor (2003). "Model of Problematic Internet Use in People with a Sextual Interest in Children", Cyber Psychology and Behavior, 6.
42. Reno, J. (1999). "Report on Cyber Stalking: A New Challenge for Law Enforcement and Industry", Retrievedfrom http://www.usdoj.gov/criminal/cybercrime/cyberstalking.htm.
43. Schonsheck, jonathan (1994). On Criminalization; An Essay in the Philosophy of the Criminal Law, Netherland, Kluwer Academic Publisher.
44. The Guidelines for the Prevention of Crime (Council Resolution 2002/13 annex).
45. Wolak, J., K. Mitchell and D. Finkelhor (2007). "Unwanted and Wanted Exposure to Online Pornography in National Sample of Youth Internet Users", Pediatrics, 119.
46. www.worldinternetproject.net.
47. Ybarra, M., K. Mitchell, D. Finkelhor and J. Wolak (2007). "Internet Prevention Messages: Targeting the Right Online Behaviors", Archives of Pediatric and Adolescent Medicine, 161.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار