حکمرانی خوب شهری به‌منزله مرجعیت سیاستگذاری شهری؛ تحلیل محتوای برنامه پنجم و ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

3 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنرکرمان

چکیده

در سال‌های اخیر، مقوله‌ حکمرانی شهری به مسئله‌ای بنیادین در سیاستگذاری شهری تبدیل ‌شده است. با توجه به ظرفیت‌های قانون اساسی ایران، هنوز چنان‌که باید به امر سیاستگذاری تبدیل نشده است. در پژوهش حاضر از منظر سیاستگذاری عمومی و با تأکید بر مرجعیت‌ها به انطباق برنامه‌های پنجم و ششم توسعه با حکمرانی خوب شهری پرداخته می‌شود. سؤال اصلی تحقیق عبارت است از مرجعیت سیاستگذاری شهری در برنامه توسعه (پنجم و ششم) در ایران امروز چگونه است ؟ چارچوب نظری تحقیق استفاده از نظریه حکمرانی خوب شهری مرکز سکونتگاه‌های بشری سازمان ملل متحد است. روش تحقیق تحلیل محتوای مضمونی و گردآوری اطلاعات اسنادی - کتابخانه‌ای است. براساس یافته‌ها، چهار مضمون فراگیر کارآمدی، برابری، پاسخگویی و مشارکت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد مرجعیت سیاست‌های شهری؛ تعریف روشنی از جایگاه بخش حکمرانی شهری در ایران ارائه نمی‌کند، خواست و انتظار مسئولان از حکمرانی شهری به‌خوبی تبیین نشده و نگاه تمرکز‌گرایانه هنوز وجود دارد. در نتیجه ابهام مرجعیت بخش حکمرانی شهری، بر فرایند تدوین، اجرا و ارزیابی سیاست‌ها تأثیر گذاشته و موجب محقق نشدن اهداف توسعه حکمرانی خوب شهری شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Good urban governance as the referential of urban policy: analysis of the content of the fifth and sixth development plans the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • abolfazl ghasemi 1
  • Mohammag.T Ghezelsofla 2
  • yousof moslemi mehni 3
1 phd student
2 Associate Prof of Political Science Department of Political Science University of Mazandaran Babolsar.Iran
3 Law & theology department,shahidbahonar university,kerman,iran
چکیده [English]

The Islamic Republic of Iran, due to the diverse potential of the constitution, But it has a small share of good urban governance. In the present study, from the point of view of public policy and with emphasis on the referentials, the adaptation of Fifth and Sixth Development Plans with good urban governance is .addressed. The main question of the research is the referential of urban policy in the fifth and sixth development plan?. The theoretical framework of the research is to use the theory of good urban governance of the habitat. The research method is qualitative content analysis and documentary-library data collection The findings of the research show that the referential of urban policies does not provide a clear definition of the position of urban governance in Iran, The demands and expectations of officials for urban governance are not well-defined, and there is still a centralized, top-down view. As a result of ambiguity in the referential of urban governance, it has affected the process of formulating, implementing and evaluating policies and has failed to fulfill the goals of urban governance development

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fifth and Sixth Development Plans
  • Urban Policy
  • Urban Governance
  • Referential
1. ایمان، محمدتقی و محمود‌رضا نوشادی (۱۳۹۰). « تحلیل محتوای کیفی»، پژوهش، سال 3، ش 2.
2. ایمانی جاجرمی، حسین و دیگران (1381). مدیریت شهری پایدار؛ بررسی تجارب مشارکتی شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی ایران، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور.
3. آخوندی، عباس و دیگران (۱۳۸۷). «آسیب‌شناسی مدل اداره امور شهر در ایران»، پژوهش‌های جغرافیایی، دوره 40، ش 63.
4. آدینه‌وند، علی‌اصغر و مهدی علیان (1395). «حکمرانی خوب شهری در ایران: اولویت‌بندی مؤلفه‌ها و معرفه‌ها»، راهبرد، سال 25، ش 81.
5. برک‌پور، ناصر (1381). «گذار از حکومت شهری به حاکمیت شهری»، پایان‌نامه دکتری شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
6. رضایی، حسن و محمد توحید فام (1397). «‌نسبت‌سنجی الگوی حکمرانی خوب و مردم‌سالاری دینی (با تأکید بر شاخص‌های حاکمیت قانون، مشارکت و پاسخگویی)»، فصلنامه راهبرد، سال 27، ش 89.
7. شریف‌زاده، فتاح و رحمت‌الله قلی‌پور (1382). «حکمرانی خوب و نقش دولت»، فرهنگ مدیریت، دوره 1، ش 2.
8. عابدی جعفری، حسن و دیگران (1390).«تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال 5، ش 2.
9. مسلمی مهنی، یوسف (۱۳۹۷). «سیاستگذاری شهری در ایران: ارائه یک مدل کاربردی (مطالعه موردی: کلان‌شهر کرمان)»، فصلنامه سیاست، دوره ۴۸، ش 1.
10. معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون برنامه پنجم و ششم توسعه.
11. مولر، پیر (۱۳۸۳). سیاستگذاری عمومی، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران، دادگستر.
12. کمالی، یحیی (۱۳۹۳). «مرجعیت سیاست‌ها و توسعه صنعت گردشگری ایران با تأکید بر برنامه سوم و چهارم توسعه»، فرایند مدیریت و توسعه، دوره ۲۷، ش 1.
13. --- (1397). «روش‌شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در مطالعات سیاستگذاری عمومی»، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره 4، ش 2.
14. وحید، مجید (۱۳۸۴). «نگاهی به مشکل سیاستگذاری عمومی در ایران در قالب جامعه‌شناسی سازمان‌ها و با بهره‌گیری از مفهوم مرجعیت»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش ۶۹.
15. Abdellatif, Adel (2003). "Good Governance and Its Relationship to Democracy and Economic Development", Governance ProgrameAdvisor Regional Bereau for Arab States, UNDP.
16. Alibegovic, Dubravka Jurlina and Zeljka Kordej De Villa (2008)."The Role of Urban Indicators in City Management: A Proposal For Croatian Cities", Transition Studies Review, 15.
17. Attride-Stirling, Jenifer (2001)."Thematic Network: An Analytic Tool for Qualitative Research", Qualita Tive", Research, Vol. 1(3).
18. Brunetta, Grazia and etal .(2019). Urban Resilience for Risk and Adaptation Governance Theory and Practice. Springer International Publishing AG.
19. Hendriks, Frank (2014). "Understanding Good Urban Governance: Essentials, Shifts, and Values", Urban Affairs Review, Vol. 50(4).
20. Lang, Frederik (2010). Urban Governance An Essential Determination of Ciry Development, World Vision Institute.
21. Moore-Cherry, Niamh and John Tomaney (2018)."Spatial Planning, Metropolitan Governance and Territorial Politics in Europe: Dublin as a Case of Metro-Phobia?", European Urban and Regional Studies, 00(0).
22. Pierre,Jon (1999). "Models of Urban Governance The Institutional Dimensionof Urban Politics", Urban Affairs Review, Vol. 34(3).
23. Rizwan Ur Rehman, Abdul Waheed and Malik Asghar Naeem (2017). "Assessment of Urban Governance Using UN-Habitat Urban Governance Index: A Case Study of Tehsil Municipal Administrations of Punjab, Pakistan", Urban and Regional Planning, Vol. 2(4).
24. UN-HABITAT (2004). Global Campaign on Urban Governance Global Urban Observatory.
25. --- (2006). The Urban Governace Index: a Tool of the Quality of Urban Governance, Beirut.