بررسی نوسانات نرخ ارز بر صادرات و ارزش ‌افزوده صنایع‌ غذایی ایران (کاربرد الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکتری گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

زیرشاخه صنایع‌ غذایی یکی از سودمندترین روش‌های ارتباطاتی بین دو بخش صنعت و کشاورزی و پیش‌نیاز استراتژی صنعتی ‌شدن و همچنین تأمین‌کننده امنیت غذایی در کشور است. مقاله حاضر اثر نوسانات نرخ ارز را بر صادرات صنایع ‌غذایی ایران در چارچوب الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری برای دوره زمانی 1393-1350 مورد بررسی قرار می‌دهد. متغیرهای مورد بررسی شامل صادرات صنایع غذایی، نوسانات نرخ ارز، ارزش ‌افزوده، نرخ تورم و رابطه مبادله ایران هستند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که آثار کوتاه‌مدت هم‌زمان متغیرهای رابطه مبادله و نرخ تورم به‌‌صورت منفی و متغیرهای ارزش‌ افزوده و نوسانات نرخ ارز به‌صورت مثبت با صادرات صنایع ‌غذایی در ارتباط هستند. از طرفی نتایج بلندمدت بین متغیرها نشان داد که تمامی متغیرها در بلندمدت روابط مثبتی با صادرات صنایع غذایی دارند. براساس نتایج حاصل پیشنهاد می‌شود دولت، کنترل تورم و به تبع بهبود رابطه مبادله در دوره‌های کوتاه‌مدت را در دستور کار خود قرار دهد. همچنین نتایج بیانگر این است که نوسانات نرخ ارز فقط در دوره‌های کوتاه‌مدت (آغاز دوره) حجم صادرات را افزایش می‌دهد و در دوره‌های بعدی باعث می‌شود تا فعالیت صادرکنندگان کمتر از واردکنندگان شود و از حجم صادرات صنایع‌ غذایی کاسته ‌شود. از طرفی در بلندمدت با توجه به تأثیر مستقیم و مثبت نوسانات نرخ ارز بر صادرات صنایع ‌غذایی و نقش این صنایع در توسعه و ایجاد ارزش ‌افزوده؛ توسعه صادرات صنایع‌ غذایی با تمرکز بر گسترش این صنایع و به‌کارگیری صنایع تبدیلی و تکمیلی با فراورده‌های محصولات کشاورزی جهت افزایش ماندگاری محصولات را می‌توان پیشنهاد داد. همچنین ازآنجا‌که نوسانات نرخ ارز در کوتاه‌مدت فقط تا دوره اول، میزان صادرات صنایع ‌غذایی را افزایش می‌دهد، کمبود پژوهش‌ها در زمینه ریسک فعالیت‌های مرتبط با صنایع ‌غذایی و بی‌ثباتی قیمت‌ها و تنظیم بازار برای تحقیقات آتی احساس می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating Effect of Exchange Rate Volatility on Export and Value Added of Iranian Food Industries (Application of Structural Vector Autoregression Model)

نویسندگان [English]

  • mehdi mahmoudi 1
  • mohammadreza kohansal 2
1 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد
2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده [English]

The sub-branch of food industry is one of the most profitable ways communication between two sectors of industry and agriculture and also prerequisite for an industrialization strategy and providing food security in country. The present study tries to examine effect of exchange rate volatility on Iran's food Industries exports and value added by framework SVAR at period of 1972-2015. The examined variables include of food Industries exports, exchange rate volatility, value added, inflation rate, and Iran's trade-offs. The results showed that short-run effects of trade-offs and inflation rate variables are negatively correlated and value-added and exchange rate volatility variables are positively correlated to food exports. On the other hand, long-run results between variables showed that all variables in the long-run have positive relationships with food Industries exports. According to the results, it is suggested that government put in place control of inflation and improvement of short-run exchange relationship. Also, the results indicate that exchange rate volatility increase export volume in short-run (beginning of period) and in following periods cause exporters activities to become less active than importers activities and reduce export volume of food industry.Therefore, due to direct and positive long-run exchange rate volatility effects on food exports and role of these industries in development and value added, development of food exports products with a focus on expansion of these industries and use of conversion and complementary industries with agricultural products to increase shelf life of products is suggested. Also, since exchange rate volatility increases food exports only in a short-run in first period, it is sujested to invesigate the risks of food-related activities and lack of price stability and market regulation for the future studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Food industry
  • Exchange rate volatility
  • Value added
  • Inflation rate
  • SVAR
  1. احسانی، م. ع.، خانعلی پور، ا.، عباسی، ج. 1387. اثر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی در ایران. پزوهشنامه‌ی علوم اقتصادی، (9)1: 13- 34.
  2. بانک مرکزی، 1398. صفحه نخست، آمار و داده‌ها، نرخ تورم و شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی. https://www.cbi.ir/Inflation/Inflation_FA.aspx.
  3. بخشی، پ.، راحلی، ح.، قهرمانزاده، م. (1395). تأثیر شوک‌های درآمدی نفتی و نااطمینانی ناشی از نوسانات نرخ ارز بر رشد بخش کشاورزی در ایران. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. (8)3: 122-101.
  4. پور ابراهیم، ف.، اسماعیلی، ع. 1389. بررسی تأثیر جوایز صادراتی بر توسعه صادرات در بخش کشاورزی در ایران، اقتصاد کشاورزی، 4(1):135-115.
  5. راسخی، س.، شهرازی، م.، عبداللهی،م. ر. 1391. اثر نامتقارن نرخ ارز و نوسان آن بر صادرات غیرنفتی ایران. فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی.  (2)7: 167- 149.
  6. زمانی، ف.، مهرابی بشرآبادی، ح. (1391). بررسی تقارن شوک‌های ارزی در ایران و تأثیر آن بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. (2)43: 174-165.
  7. سازمان بازرگانی خراسان رضوی، معاونت توسعه تجارت خارجی. 1387. بررسی وضعیت صادرات صنایع‌غذایی استان خراسان رضوی.
  8. صفری، س.، رحمانی، م.، احمدی، ح. (1393). بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر صادرات بخش کشاورزی در راستای بند دوم سیاست‌های کلی کشاورزی. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان. (2)5: 109-97.
  9. طهماسبی، ب.، جعفری صمیمی، ا.، فرجادی، غ. 1393. بررسی اثر صادرات غیرنفتی بر نرخ ارز حقیقی در ایران. فصلنامه علوم اقتصادی، (8)26: 75- 53.
  10. عسگری، م. 1387. اثر نوسانات واقعی ارز بر عملکرد صادرات صنایع منتخب ایران. فصلنامه پژوهش‌نامه بازرگانی. 48: 131-103.
  11. کازرونی، ع.، رضازاده، ع،. محمدپور،س. 1390. اثرات نامتقارن نرخ واقعی ارز بر صادرات غیرنفتی ایران رویکرد غیرخطی مارکوف-سویچینگ. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی. 5: 178- 153.
  12. کرباسی، ع.، احمدی، ح. 1389. بررسی آثار نوسانات نرخ ارز بر صادرات بر حجم و قیمت صادراتی کشمش ایران. مجله دانش و توسعه. 17(32): 163-128.
  13. کریمزاده، س.، امام وردی، ق.، شایسته، ا. 1393. بررسی تأثیر نرخ واقعی ارز بر صادرات غیرنفتی ایران. فصلنامه علوم اقتصادی، (8)29: 151-168.
  14. کلانتری، ع. و خادم آدم، ن. 1375. سیاست اصلاح الگوی تغذیه با نگرش کلان. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 14:5-42.
  15. کوچکزاده، ا.، جلایی اسفند آبادی، س. ع. م. 1392. تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، (5)3: 121-135.
  16. کیانی، ه.، نیک اقبالی، س.، (1379). بررسی اثر عدم تعادل نرخ ارز بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی، مجله تحقیقات اقتصادی، 10(56): 39- 53.
  17. گودرزی، آ.، صبوری دیلمی، م. ح. 1393. بررسی رابطه بلندمدت میان نرخ ارز و صادرات غیر­نفتی در ایران. فصلنامه مجلس و راهبرد، 21 (77): 39- 5.
  18. متوسلی، م. 1379. راهبردهای تجاری و توسعه اقتصادی (بررسی موارد خاص ایران). مجموعه مقالات دومین همایش سالانه سیاست­های بازرگانی و تجارت بین الملل. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
  19. محمودزاده، م. و زیبایی، م. 1383. بررسی عوامل موثر بر صادرات بسته ایران: یک تحلیل همجمعی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 13(46):158-137.
  20. مظهری، م. 1386. طرح تدوین استراتژی توسعه خارجی استان خراسان رضوی. گروه پژوهش های اقتصادی جهاد دانشگاهی واحد مشهد. سازمان بازرگانی استان خراسان رضوی.
  21. نوری، س. و نیلی پور، ش. 1386. اولویت بندی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی با استفاده از روش دلفی شهرستان فلاورجان – استان اصفهان. پژوهش های جغرافیایی، (61):177-161
  22.  نوری، م.، نویدی، ح. 1391. ریسک نرخ ارز و صادرات غیرنفتی در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، (3)9: 59-70.
    1. Adler, G., Magud, N. E., & Werner, A. (2018). Terms-of-trade cycles and external adjustment. International Review of Economics & Finance, 54, 103-122.
    2. Alley, I. (2018). Oil price and USD-Naira exchange rate crash: Can economic diversification save the Naira?. Energy Policy118, 245-256.‏
    3. Bahmani-Oskooee, M., & Gelan, A. (2018). Exchange-rate volatility and international trade performance: Evidence from 12 African countries. Economic Analysis and Policy.
    4. Binning, A. (2013). Underidentified SVAR models: A framework for combining short and long-run restrictions with sign-restrictions. Available at SSRN 2350094.
    5. Boiciuc, I. (2015). The effects of fiscal policy shocks in Romania. A SVAR Approach. Procedia Economics and Finance, 32, 1131-1139.
    6. Bouvet, F., Ma, A. C., & Van Assche, A. (2017). Tariff and exchange rate pass-through for Chinese exports: A firm-level analysis across customs regimes. China Economic Review, 46, 87-96.
    7. Caporale, G. M., Ali, F. M., Spagnolo, F., & Spagnolo, N. (2017). International portfolio flows and exchange rate volatility in emerging Asian markets. Journal of International Money and Finance76, 1-15.‏
    8. Chen, P. F., Zeng, J. H., & Lee, C. C. (2018). Renminbi exchange rate assessment and competitors' exports: New perspective. China Economic Review.
    9.  Choi, Y., & Choi, E. K. (2017). Unemployment and optimal exchange rate in an open economy. Economic Modelling.‏
    10. Choudhri, E. U., & Hakura, D. S. (2015). The exchange rate pass-through to import and export prices: The role of nominal rigidities and currency choice. Journal of International Money and Finance, 51, 1-25.
    11. Clark, T. E., & West, K. D. (2006). Using out-of-sample mean squared prediction errors to test the martingale difference hypothesis. Journal of Econometrics, 135(1-2), 155-186.
    12. Delgado, N. A. B., Delgado, E. B., & Saucedo, E. (2018). The relationship between oil prices, the stock market and the exchange rate: Evidence from Mexico. The North American Journal of Economics and Finance.
    13. Gehrke, B., & Yao, F. (2017). Are supply shocks important for real exchange rates? A fresh view from the frequency-domain. Journal of International Money and Finance, 79, 99-114.  
    14. Giannini, C. (1992). Impulse Response Analysis and Forecast Error Variance Decomposition in SVAR Modeling. In Topics in Structural VAR Econometrics (pp. 44-57). Springer, Berlin, Heidelberg.

15. Gilchrist, R. R. (2018). Managing for profit: the added value concept. Routledge.

  1. Grossmann, A., Paul, C., & Simpson, M. W. (2017). The impact of exchange rate deviations from relative PPP equilibrium on the US demand for foreign equities. Journal of International Money and Finance, 77, 57-76.
  2. Ivanov, V., & Kilian, L. (2005). A practitioner's guide to lag order selection for VAR impulse response analysis. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 9(1).
  3. Khalighi, L., & Fadaei, M. S. (2017). A study on the effects of exchange rate and foreign policies on Iranians dates export. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 16(2), 112-118.
  4. Kido, Y. (2016). On the link between the US economic policy uncertainty and exchange rates. Economics Letters, 144, 49-52.
  5. Latif, Z., Latif, S., Ximei, L., Pathan, Z. H., Salam, S., & Jianqiu, Z. (2017). The dynamics of ICT, foreign direct investment, globalization and economic growth: Panel estimation robust to heterogeneity and cross-sectional dependence. Telematics and Informatics.
  6. Li, H., Ma, H., & Xu, Y. (2015). How do exchange rate movements affect Chinese exports?—A firm-level investigation. Journal of International Economics, 97(1), 148-161.
  7. Mensah, L., Obi, P., & Bokpin, G. (2017). Cointegration test of oil price and us dollar exchange rates for some oil dependent economies. Research in International Business and Finance42, 304-311.‏
  8. Ozturk, I. (2006). Exchange rate volatility and trade: a literature survey.
  9. Perron, P. (2017). Unit roots and structural breaks.
  10. Pfitzer, M., & Krishnaswamy, R. (2007). The Role of the Food & Beverage Sector in Expanding Economic Opportunity. CSR Initiative Report, 20, 9.
  11. Phillips, P. C., & Ploberger, W. (1994). Posterior odds testing for a unit root with data-based model selection. Econometric Theory, 10(3-4), 774-808.
  12. Prakash, K., & Maiti, D. (2016). Does devaluation improve trade balance in small island economies? The case of Fiji. Economic Modelling, 55, 382-393.
  13. Sekkat, K. (2016). Exchange rate misalignment and export diversification in developing countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 59, 1-14.
  14. Senadza, B., & Diaba, D. D. (2017). Effect of exchange rate volatility on trade in Sub-Saharan Africa. Journal of African Trade4(1-2), 20-36.‏
  15. Serenis. D., et al (2011)."Exchange RateVolatility,And Sectoral Exports Is There a Relationship?New Evidence From The E.U.", International Conference On Applied Economics.
  16. Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1-48.
  17. Sonaglio, C. M., Campos, A. C., & Braga, M. J. (2016). Effects of interest and exchange rate policies on Brazilian exports. EconomiA, 17(1), 77-95.
  18. Sun, C., Kim, M., Koo, W., Cho, G. and Jin, H. (2002) The Effect of Exchange Rate Volatility on Wheat Trade Worldwide, Working Paper, Center for Agricultural Policy and Trade Studies.
  19. Trienekens, J., & Zuurbier, P. (2008). Quality and safety standards in the food industry, developments and challenges. International Journal of Production Economics, 113(1), 107-122.
  20.  Tunc, C., & Solakoglu, M. N. (2017). Not all firms react the same to exchange rate volatility? A firm level study. International Review of Economics & Finance51, 417-430.
  21. Vergil, H. (2002). Exchange Rate Volatility in Turkey and Its Effect on Trade Flows. Journal of Economic & Social Research, 4(1).
  22.  Yang, L., Cai, X. J., & Hamori, S. (2017). Does the crude oil price influence the exchange rates of oil-importing and oil-exporting countries differently? A wavelet coherence analysis. International Review of Economics & Finance49, 536-547.‏
  23. Zahonogo, P. (2016). Trade and economic growth in developing countries: Evidence from sub-Saharan Africa. Journal of African Trade, 3(1-2), 41-56.