کاربست روش تلفیقی SOWT-DEMATEL در مدیریت یکپارچه حریم شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، گروه برنامه ریزی، طراحی شهری و منطقه ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

چکیده

تحقق مدیریت یکپارچه حریم شهری یکی از علل اصلی مؤثر بر یکپارچگی ساختار مدیریت شهری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه مدیریت یکپارچه حریم شهر تهران به روش توصیفی - تحلیلی تدوین شده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تلفیقی  swot-dematel استفاده شده است. با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان؛ مهمترین نقاط ضعف، قوت، فرصتها و تهدیدهای پیش روی مدیریت یکپارچه حریم شهر تهران جامعه استخراج شدند. نتایج تحقیق در بخش D+R ،بین عوامل داخلی نشان میدهد که افزایش ناپایداری زیستمحیطی با کسب بیشترین امتیاز 7/88 و عدم تطبیق محدوده پیشنهادی با قوانین موجود با کسب امتیاز 7/40 در جایگاه اول و دوم واقع شده اند و اثرگذاری بیشتری در کاهش مدیریت یکپارچه این پهنه دارند. در بخش قوت ها نیز نتایج گویای آن است که عملیات سازی حریم مصوب پایتخت در طرح جامع شهر تهران و تنوع بسترهای محیطی در توسعه گردشگری با بیشترین وزن های حاصل از دیمتل در جایگاه های اول و دوم واقع شده اند و اثرگذاری بیشتری در مدیریت آن دارند. از سوی دیگر نتایج عوامل خارجی نشان می دهد که عدم یکپارچگی در مدیریت پهنه در جایگاه اول و عدم هماهنگی میان تصمیم گیران، مجریان و تصمیم سازان در مدیریت یکپارچه حریم پایتخت از عمده ترین و اثرگذارترین تهدیدات پیش روی محدوده مطالعاتی است. در نهایت از مهمترین فرصت های پیش رو می توان به مؤلفه های حمایت طرح های توسعه شهر تهران از پهنه مذکور و وجود مناطق گردشگری در این محدوده اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Application of a SWOT-DEMATEL Syncretistic Method to Integrated Management of Urban Boundary of Tehran

نویسندگان [English]

  • Nobakht Sobhani 1
  • Maryam Beyranvandzadeh 2
  • Sina Salmanzadeh 3
  • Ahadollah Ahmadiporgu 4
1
2 Department of Geography- Faculty of Geosciences- Shahid Beheshti University
3
4
چکیده [English]

The realization of an integrated management of urban boundary is one of the main factors affecting on an integration of urban management structure. This study aims to investigate an integrated management status of (urban boundary of) Tehran which have been conducted through descriptive-analytical method. The key strengths, weaknesses (cons and pros), opportunities, and threats of an integrated management of urban boundary of Tehran were identified by using experts’ and elites’ point of views. According to the results of the D+R research among internal factors, environmental volatility increase (7, 88 score) as well as inconsistency of (rules and) regulations on the proposed urban boundary with the existing laws (7.40 score) have been ranked the first and second respectively. Also, these factors have greater impact on the reduction of an integrated management of this area. But, results of strengths show that (Capital Operations Approved by the Tehran Master Plan) and (Diversification of Environmental Platforms of Tourism Development) as two major factors which can also play more effective roles in the mentioned management have been ranked the first and second respectively through using DEMATEL Method. But, results of external factors indicate that disintegrated management of the area as well as discoordination between the authorities or decision makers on the integrated management of the urban boundary of Tehran are known as the most serious threats facing the case study. Consequently, the most important opportunities include the supportive components of Tehran development plans as well as the expansion of tourism in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management Structure
  • Integrated Management
  • SWOT-DEMATEL
  • (Urban) Boundary
  • Tehran

مراجع

منابع و مآخذ
1. ابراهیم‌نیا، وحیده و زهرا عبدی دانشپور (1396). «سیاستگذاری در بزرگ‌شهر تهران: روش‌های واکاوی دوگانه یکپارچگی و غیریکپارچگی»، نشریه‌های هنرهای زیبا، دوره 22، ش 1.
2. امینی، مهدی، یوسفعلی زیاری و عبدالرضا فرجی (1396). «بررسی و تطبیق راهبردهای مدیریت پایدار حریم کلانشهرها؛ تهران و کلانشهرهای جهانی»، سرزمین، سال چهاردهم، ش 54.
3. انوری، نعمت‌الله و سید‌جمال‌الدین دریاباری (1397). «‌بررسی مسائل مدیریتی حریم کلان‌شهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی»، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره 10، ش 38.
4. بافرانی، جمال و زهرا پروانه مهدوی (1394). «راهبردها سیاست‌ها و ملاحظات ناظر بر ساماندهی و آمایش درونی منطقه دوازده تهران»، مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و ساماندهی پایتخت.
5. بردی آنامرادنژاد، رحیم (1395). «تحلیلی بر برنامه‌ریزی فضایی و الگوی توسعه شهرنشینی در ایران»، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دوره هفتم، ش 26.
6. برک‌پور، ناصر و ایرج اسدی (1388). مدیریت و حکمروایی شهری، تهران، انتشارات معاونت دانشجویی دانشگاه هنر.
7. توفیق، فیروز (1391). «در حاشیه طرح راهبردی حریم پایتخت (تهران)»، دوماهنامه شهر نگار، ش 56 و 57.
8. داوودی، سیدمجید (1389). «امکان‌سنجی جابه‌جایی و انتقال مراکز سیاسی، اداری و اقتصادی پایتخت به خارج از تهران، بررسی مقدماتی ابعاد موضوع»، دفتر مطالعات سیاسی، شماره مسلسل 10346.
9. رهنما، محمدرحیم، براتعلی خاکپور و غلامرضا عباس‌زاده (1394). «بررسی تأثیر قانون تعاریف محدوده و حریم بر ساختار کالبدی - فضایی آینده شهرها (نمونه موردی: شهر مشهد)»، فصلنامه مدیریت شهری، ش 40.
10. زیاری، کرامت‌الله، باقر فتوحی مهربانی و حسین فرهادی‌خواه (1395). «بررسی راهکارهای ساماندهی و تمرکززدایی از تهران و طراحی لگوی بهینه»، آمایش سرزمین، دوره هشتم، ش 1.
11. سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور (1394). طرح بازنگری ساختار نظام مدیریت و مالیه کلانشهر تهران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، شهرداری تهران.
12. شهرداری تهران، اداره کل حریم شهر (1394).
13. ضرابی، اصغر و مهدی جمالی‌نژاد (1389). «بررسی نقش مدیریت هماهنگ شهری در تحقق‌بخشی میزان امنیت اجتماعی، مورد پژوهشی: استان اصفهان»، مجله مدیریت شهری، ش 26.
14. عبدی دانشپور، زهره و مسعود تارانتاش (1395). «تحلیل اثرات گسترش برنامه‌ریزی نشده کلانشهرها بر محیط طبیعی پیرامون: رویکردی ویژه به منطقه کلانشهری تهران»، باغ نظر، سال سیزدهم، ش 43.
15. میره‌ای، محمد، امیر فتحی، سهراب امیریان، حاتم پرنیان (1395). «بررسی و تعیین اولویت‌های ساماندهی پایتخت در ایران»، مجله جغرافیا و پایداری محیط، ش 18.
16. محمدی، کاوه (1387). «مدیریت شهری یکپارچه و اهداف ایران 1400»، ماهنامه شهرداری‌ها، سال نهم، ش 92.
17. Allen, Adrian, L.A, da Silva, Nilvo and Enrico Corubolo (1999). "Enviromental Problems Oprotunities of the Peri-Urban Interface and Their Impact Upon The Poor", Strategic Environmental Planning and Management for the Peri-urban Interface Research Project, Development Planning Unit (DPU) University College London.
18. Allen, Adriana (2003). "Environmental Planning and Management of the Peri-urban Interface: Perspectives on an Emerging Field", Environment and Urbanization, Vol. 15 No. 1, http://eau.sagepub.com/content/15/1/135.
19. Amoateng, Paul, Patrick B. Cobbinah and Kwasi Owusu- Adade (2013). "Managing Physical Development in Peri- urban Areas of Kumasi, Ghana: a Case of Abuakwa", Journal of Urban and Environmental Engineering, Vol. 7.
20. Ben Amer, Sara (2014). "Scenario Modelling as a Tool for Planning Sustainable Urban Energy Systems", Journal Urban Futures-Squaring Circles: Europe, China and the World in 2050.
21. Bengston, D. N. and Y. C. Youn (2006). "Urban Containment Policies and the Protection of Natural Areas: the Case of Seoul’s Greenbelt", Ecology and Society,11 (1), 3, http://www.ecologyandsociety.org/ vol11/iss1/art3.
22. Bengston, D. N., J. Fletcher and K. Nelson (2004). "Public Policiesfor Managing Urban Growth and Protecting Open Space: Policyinstruments and Lessons Learned in the United States", Landscape and Urban Planning, 69.
23. Brankica Milojevic (2018). "Integrated Urban Planning In Theory and Practice", https://www.researchgate.net/publication/325714737
24. Briassoulis, H (2009). "Factors Influencing Landuse and Land-Cover Change", Land Cover, Land Use and The Global Change, Journal of Encyclopaedia Of Life Support Systems (EOLSS), Vol 1.
25. Chunyang, H., A. Zhang, O. Huang and Y Zhao (2016). "Assessing the Potential Impacts of Urban Expansion on Regional Carbon Storage by Linking the Lusd Urban and In Vest Models", Journal of EnvironmentalModelling and Software, Vol 75.
26. Cohen Barney (2006)."Urbanization in Developing Countries: Current Trends, Future Projections, and Key Challenges for Sustainability", Journal Tecnologhy in Society, Vol. 28.
27. Detcharat Sumrit and Pongpun Anuntavoranich (2013). "Using Dematel Method to Analyze the Causal Relations on Technological Innovation Capability Evaluation Factors in Thai Technology-Based Firms", International Transaction Journal of Engineering, Management, Applied Sciences Technologies.
28. Dascher, K. (2000). "Are Politics and Geography Related? Evidence from a Crosssection of Capitalcities", Public Choice, Vol. 105.
29. Eppler, Ulrike, Uwe R Fritsche and Sabine Laaks (2015). "Urban-Rural Linkages and Global Sustainable Land Use, Berlin", Globalands, IINAS (International Institute For Sustainability Analysis and Strategy), Berlin, Darmstadt, No. 4-75.
30. Garcia-López, M.A. (2010). "Population Suburbanization in Barcelona, 1991–2005: Is its Spatial Structure Changing?", Journal of Housing Economics, Vol. 19.
31. H. Jorgensen, Tine (2006). "Integrated Management Systems - Three Different Levels of Integration", Journal of Cleaner Production, Vol. 14.
32. Hope, K. R. (1986). "Urbanization and Economic Development In The Third World", Cities, Vol. 3.
33. Kirk, M (2004). Ensuring Efficient Land Management In Peri-Urban Areas, World Bank Report, www.Inweb18.worldbank.org/ESSD/essdext.nsf.
34. Liu, Y. and S.R. Phinn (2003). "Modelling Urban Development With Cellular Automata Incorporating Fuzzy-Set Approaches", Computers, Environment and Urban Systems, Vol. 27.
35. Low Choy, Darryland Sutherland, Cassara and Gleeson, Brendan and Dodson Jago (2008). "Change and Continuity in Peri-Urban Australia: Peri-Urban Futures and Sustainable Development", Monograph 4, Urban Research Program, Griffith University.
36. Pacione, M. (2003). "Urban Geography, A Global Perspective", 2th, London, Routledge.
37. Pendall, Rolf, Janathan Martin and William Fulton (2002). Holding the Line: Urban Containment in the United States, Washington, D.C: The Brooking Institution.
38. Pinheiro Cordeiro dos Santos Lima, Catharina and Caio Boucinhas (2016). "Challenges of the Urban Peripheral Landscapes", Urbe, Rev, Bras, Gest, Urbana, Vol. 8.
39. Savini, Federico (2015). Urban Peripheries: Reflecting On Politics and Projects In Amsterdam, Milan and Paris, Environment and Planning C Government and Policy, Vol. 33.
40. Sharifi Vandad (2009)."Urban Mental Health in Iran: Challenges and Future Directions", Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences (IJPBS), Vol 3.
41. Sroufe, Robert (2017) "Integration and Organizational Change Towards Sustainability", Journal of Cleaner Production, Vol. 162.
42. Stefan Siedentop, Stefan Fina, Angelika Krehl (2016). "Greenbelts in Germany’s Regional Plans an Effective Growth Management Policy?", Landscape And Urban Planning, Vol. 145 .
43. Sudhira, H.S. and T.V Ramachandra (2007). "Characterising Urban Sprawl from Remote Sensing Data and Using Landscape Metrics"; 10th International Conference on Computers in Urban Planning and Urban Management, Iguassu Falls, PR Brazil.
44. Szigetia C, G. Toth and D R. Szabo (2017). "Decoupling – Shifts In Ecological Footprint Intensity of Nations in Thelast Decade", EcologicalIndicators Journal; Vol. 72.
45. Tacoli, Cecilia (1998). "Rural-Urban Interactions: A Guide To The Literature”, Environment and Urbanization, Vol. 10, No. 1.
46. Thuo, Aggrey and Maina Daniel (2010) Community and Social Responses to Land use Transformations in the Nairobi Rural-urban Fringe, Kenya, Field Actions Science Reports ,Institut Veolia Environnement (Kenya), No. 1867-8521.
47. Tieshan, S., H. Zhenhai,. W. Lanlan and L. Guoping (2012). "Suburbanization and Subcentering of Population in Beijing: Metropolitan Area: A Nonparametric Analysis", Chinese Geographical Scienc, Vol. 22.
48. Wolfel, R. L (2002). "North to Astana: Nationalistic Motives for the Movement of the Kazakh Capital", Nationalities Papers, Vol. 30.
49. Wu, W.W., Y.T. Lee (2007). "Developing Global Managers’ Competencies Using The Fuzzy DEMATEL Method", Expert Systems With Applications, Vol. 32.
50. Zhang, Q., Y. Ban, J. Liu and Y. Hu (2011). "Simulation and Analysis Of Urban Growth Scenarios for the Greater Shanghai Area", Computers, Environment and Urban Systems, Vol. 35.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار