گونه شناسی تحریم‌های بین‌المللی اعمال‌شده علیه جمهوری اسلامی ایران(1395-1358)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز

2 کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز

چکیده

در نظام بین‌الملل کنونی، تحریم ابزاری است که در راستای کنترل یا تغییر سیاست‌های بازیگران چالشگر، از آن مکرراً استفاده می‌شود. در دهه‌های اخیر مهم‌ترین عاملی که باعث اعمال تحریم‌ علیه ایران شده، وقوع انقلاب اسلامی و تقابل با غرب و هژمونی‌ آمریکا و همچنین برنامه هسته‌ای ایران بوده است که نگاه مجامع بین‌المللی را بخصوص از دهه گذشته متوجه خود ساخته‌ است. هدف اصلی این مقاله بررسی و ارائۀ تحلیل دقیق‌تری از تحریم‌های بین‌المللی اعمال‌شده علیه جمهوری اسلامی ایران و ارائۀ یک الگوی گونه شناختی از آن است. نتایج و خروجی حاصل از این گونه شناسی می‌تواند برای مقابله بهتر با نظام تحریم‌ها و تهدیدهای ناشی از آن مؤثر واقع شود. پرسش محوری این پژوهش آن است که تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران در بازۀ سال‌های 1358 تا 1395 از چه جهاتی قابل دسته‌بندی هستند و هر عنوان تحریمی در چارچوب کدام گونه قابل‌تحلیل است؟ فرضیۀ پژوهش نیز چنین خواهد بود که تحریم‌هایی که علیه ایران وضع‌شده‌اند، از حیث مرجع صدور، حوزۀ موضوعی، علت غایی، شدت، سطح، نوع هدف و الزام‌آور بودن یا نبودن قابل‌تفکیک هستند؛ که به مصادیق این موارد با بهره‌گیری از معیارها و الگوهای تفکیک انواع گونه‌ها پرداخته‌شده است. شناخت گونه‌های تحریم‌ها و مفاد هر یک نیازمند اطلاع از چیستی هر تحریم و جای دادن آن در هر دسته مستلزم پاسخ به چرایی‌ها است؛ لذا روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. متناسب با روش پژوهش، شیوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش اسنادی و کتابخانه‌ای می‌باشد. از یافته‌های قابل‌توجه این پژوهش آن است که ازنظر حوزۀ موضوعی تحریم‌ها، بخش انرژی ایران مواجه با بیشترین میزان تحریم‌های ایالات‌متحده و اتحادیۀ اروپا بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Assessment of Different Types of International Sanctions Imposed against the Islamic Republic of Iran (1979-2016)

نویسندگان [English]

  • ehsan yari 1
  • danesh rezaei 2
  • mohammadhasan gholami 2
1 assistant prof., dept. of political siences, shiraz university
2
چکیده [English]

In the current international system, sanction is considered as a tool which is frequently used to control or change policies of challenging actors. In recent decades, the most important factor which is led to the imposition of sanctions against Iran has been the occurrence of the Islamic Revolution and the confrontation with the West particularly, the United States’ hegemony as well as the nuclear program, which has attracted Int'l Organizations’ attention especially since the last decade. The paper aims to analyze
serious sanctions against the Islamic Republic of Iran as well as present their typological pattern. Results of this typology can be more effective on tackling the sanctions system as well as major threats posed by it. The main question which is raised is that how these sanctions can be categorized and analyzed? Also, the hypothesis will be that the sanctions imposed against Iran can be distinguished by means of their issuance authority,  subject area, ultimate cause, intensity, level, target type, and whether being mandatory or not. Moreover, their examples have been shown through using separation patterns (of different types of sanctions) as well as using criteria. Understanding different types of sanctions as well as their provisions requires having necessary information about the nature of sanctions as well as putting them in each category needs a response to the causes. Hence, the descriptive-analytic research method is used through document analysis as well as library data gathering. One of the remarkable findings of this survey is that the highest level of US and EU sanctions have been imposed against Iranian energy sector.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Sanction
  • the United Nations Security Council
  • Typology

مراجع

  1. اسمیت، روی و همکاران (1392).  اقتصاد سیاسی بین‌الملل در سده­ی بیست و یکم ( موضوع‌ها و تحلیل‌های معاصر)، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی و روح‌الله طالبی آرانی، تهران، نشر مخاطب.
  2. انصاریان، مجتبی (1393).تأثیر تحریم‌های تحمیلی بر ایران از منظر دکترین امنیت انسانی، تهران، مؤسسه تدبیر اقتصاد.
  3. بیات، محسن (1395). «جهانی شدن اقتصادی و نقش تهدید نظامی در راهبرد آمریکا برای کارآمدی تحریم ایران»، فصلنامه سیاست، دوره 46، ش 1.
  4. خلیلی، محسن و فاطمه صلواتی (1393). «گسترده‌سازی و استمرار تحریم‌ها علیه ایران بنیان زیر نظری سازوکار تحریم/توازن در ساختار نظام بین‌المللی»، مطالعات اقتصادی سیاسی بین‌الملل، سال اول، ش 1.
  5. دهخدا، علی‌اکبر (1341). لغت‌نامه، جلد چهاردهم، تهران، مؤسسه لغت‌نامه دهخدا.
  6. رضائی، اکبر (1391). «ارزیابی تأثیر تحریم‌های اقتصادی هوشمند ایالات متحده آمریکا بر تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
  7. سجادپور، سیدکاظم و فرهاد وکیلی (1394). «رژیم تحریم‌های بین‌المللی: بنیان‌ها، فرایند‌های تصمیم‌ساز، نهادهای مجری و سنجش کارایی»، فصلنامهروابط خارجی، سال هفتم، ش 1.
  8. فرزین‌نیا، زیبا (1376). «پیش‌زمینه‌های قانون داماتو»، مجله سیاست خارجی، سال یازدهم، ش 1.
  9. قنبرلو، عبداله (1385). «ثبات هژمونیک در استراتژی اقتصادی ـ امنیتی آمریکا»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نهم، ش 4.
  10. کدخدایی، عباس (1373). «جنبه‌های حقوقی تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه شرکت‌های خارجی»، مجلهکانون وکلا، ش 168169-169168.
  11. معین، محمد (1384). فرهنگ فارسی، جلد اول، چاپ بیست و دوم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  12. منظور، داوود و منوچهر مصطفی‌پور (1392). «بازخوانی تحریم‌های ناعادلانه، ویژگی‌ها، اهداف و اقدامات»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، ویژه‌نامه کارنامه اقتصادی دولت، سال اول، ش 2.
  13. مؤمنی، مهدی (1392). مجموعه مقالات همایش ابعاد حقوقی تحریم‌های بین‌المللی شورای امنیت، تهران، انتشارات مجد.
  14. وکیل، امیرساعد و زهرا تحصیلی (1392). ایران و تحریم‌های بین‌المللی، تهران، انتشارات مجد.

 

  1. Baldwin, David A. (2015). "Sanctions in Political Science", New York, International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, 2nd edition, Vol. 20. (Available at: http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.93126-X)
  2. Britannica (n.d.). "Boycott", Retrieved from: https://www.britannica.com/topic/boycott (observed: 10/8/2018)
  3. Citeman (2009). "Boycotts and Embargoes", Retrieved from: https://www.citeman.com/7754-boycotts-and-embargoes.html (observed: 10/8/2018)
  4. Dagani, M. S. (1983). "Economic Sanction: Deal and Experience", London, Routledge Kegan Panel.
  5. Etymonline (2014). "Embargo (n.)", Retrieved from: https://www.etymonline.com/word/embargo (observed: 10/8/2018)
  6. Hufbauer, Gary and Barbara Oegg (2001). "A Short Survey of Economic Sanctions", Institute for International Economics.
  7. International Encyclopedia of the Social Sciences (2018). "Sanctions, International", Retrieved from: https://www.encyclopedia.com/social-sciences/applied-and-social-sciences-magazines/sanctions-international (observed: 10/8/2018)
  8. Jalilvand, David Ramin (2015). "After a Nuclear Deal what Next for Iranian Oil and Gas?", European Policy Centre.
  9. Keohane, Robert O. (1984). After Hegemony: Cooperation and Discord in theWorld Political Economy(Book Review), Princeton University Pres, Available at: https://books.google.com.
  10. Nikola, A. Kozhanov (2011). "U.S. Sanction Against Iran: Undermined by External Factors", Middle East Policy, Vol. XVIII, No. 3.
  11. Samore, Gary (2015). "Sanctions Against Iran: A Guide to Targets, Terms, and Timetables", Harvard Kennedy School: Belfer Center for Science and InternationalAffairs.
  12. Shambaugh, George (n.d.). "Embargo", Britannica, Retrieved from: https://www.britannica.com/topic/embargo-international-law (observed: 10/8/2018)
  13. Snidal, Duncan (1985). "The Limits of Hegemonic Stability Theory", International Organization, Vol. 39, No. 4.
  14. Tai Ting Liu, Tony and Hung Ming-Te (2011). "Hegemonic Stability and Northeast Asia: What Hegemon? What Stability?", Journal of Asia Pacific Studies, Vol. 2, No. 2.
  15. United Nations (2008). "Resolution 1803 (2008)", Retrieved from: https://undocs.org/S/RES/1803 (observed: 10/8/2018)
  16. ــــــ (2010). "Resolution 1929 (2010)", Retrieved from: https://undocs.org/S/RES/1929 (observed: 10/8/2018)
  17. http://crisisgroup.be/interactives/iran/sanctions/spider-web.html (observed: 6/21/2016)
  18. https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/Documents/wmd.pdf (observed: 10/8/2018)
  19. https://www.un.org/press/en/2010/sc9948.doc.htm (observed: 10/8/2018)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار