رتبه بندی استانهای کشور براساس شاخصهای حمل و نقل جاده ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

جغرافیای انسانی، دانشکاه تهران

چکیده

حرکت مسافر، کالا و اطلاعات مولفه اصلی جوامع امروزی محسوب می‌شود. هدف از سیستم‌های حمل و نقلی پرکردن فاصله بین مکان‌های جغرافیایی که تولید سفر را انجام داده و کالا و مسافر توسط مجموعه ای از مقصدها جذب می‌‌شود. ایران کشور گسترده‌ای است که مراکز شهری و روستایی، تولید و مصرف به صورت ناهمگونی در سطح آن پراکنده شده‌اند. سیستم‌های حمل و نقل جاده‌ای بین این مراکز ارتباط برقرار می‌کند. از سویی ایران در مسیر بزرگراه‌های بین‌المللی قرار دارد که پل ارتباطی بین شرق و غرب جهان محسوب می شوند، کشورهای مختلف از ایران به عنوان کریدور عبور استفاده می‌کنند. از این‌رو شبکه حمل و نقل جاده‌ای به صورت گسترده‌ای در سطح کشور پراکنده شده است و پتانسیل بالایی برای توسعه مناطق و کاهش سطح نابرابری‌های فضایی دارد. همچنین استان‌های کشور از نظر شاخص‌های حمل و نقلی و عملکردی دریک سطح قرار ندارند. هدف این مقاله تعیین رتبه و جایگاه استان‌های کشور براساس شاخصهای حمل و نقل جاده‌ای است که از روش الکتره III برای رتبه‌بندی استفاده شده است. روش الکتره یکی از روش‌های رتبه‌بندی است که از طریق مقایسه گزینه‌ها با هم، گزینه برتر را مشخص می‌کند و در نهایت امکان رتبه‌بندی گزینه‌ها را فراهم می‌آورد از نرم افزار DIVIZ برای رتبه‌بندی گزینه‌ها استفاده شده است. برای رتبه‌بندی از داده‌های حمل و نقل جادهای استفاده شده است، براساس 5 معیار (امورایمنی و ترافیک، برنامه ریزی حمل ونقل هوشمند، امور فنی و زیربنایی، حمل مسافر، حمل کالا) رتبه بندی انجام شده است. براساس نتایج تحقیق استان تهران بالاترین رتبه را دارد پس از آن استان قزوین در رتبه دوم و استانهای کرمانشاه، البرز و مرکزی به‌صورت مشترک در رتبه سوم و استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان در انتهای لیست واقع شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Ranking of the road transport in the provinces of Iran

نویسنده [English]

  • Hassanli Faraji Sabokbar
Human Geography,University of Tehran
چکیده [English]

Movements of people, freight and information have always been fundamental components of the economic and social life of societies. The goal of transportation systems is to fill the gap between geographical locations, region that generate travel and areas that attract travels (passenger or freight). Iran is a vast country that urban and rural centers, centers of production and consumption have been dispersed unequally. The road transport system linkages them. On the other hand, Iran is bridge between west and east of the world through which international transit (freight and passengers) carry out. On the other hand, Iran is on the international highway east and west of the world through which international transit of goods and passengers is made. Therefore, road transportation has a great potential for the development of the provinces and the reduction of spatial inequalities.
Methods and data: In this paper, we use the ELECTRE III for ranking the provinces. The family of ELECTRE methods apply the outranking concept and ELECTRE III has concepts of outranking and the use of indifference and preference thresholds. The ELECTRE III is explained and applied to Ranking of the road transport in the provinces of Iran. In this article, we provide 5 indicators (safety and traffic affairs, planning of smart transport, technical and infrastructure affairs, passenger and freight transport) for ranking. At first, weights of the indicators were calculated using the paired comparison method. Next, decision matrix created as input of ELECTRE III model. We used DIVIZ software to run the model.
Result: results show Tehran ranked first, Qazvin ranked as second order, Alborz ,Kermanshah and Markazy placed in third position. The provinces of Kerman and Sistan-O-Baluchistan are at the bottom of the list.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ELECTRE III
  • Roads Transport
  • Geography of Transport
  • Transport Systems
  • Ranking

مراجع

  1. سازمان راهداری وحمل‌و‌نقل جاده‌ای (1395). سالنامه آماری قابل دسترس در سایت:
  2. http://www.rmto.ir/Pages/SalnameAmari.aspx
  3. Arnold, P. and etal. (2004). "Modelling a Rail/Road Intermodal Transportation System," Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review 40(3).
  4. Brooks, M. R. (1990). "Ocean Carrier Selection Criteria in a New Environment," Logistics and Transportation Review 26(4).
  5. Button, K. (1998). "Infrastructure Investment, Endogenous Growth and Economic Convergence," The Annals of Regional Science 32(1).
  6. Carlucci, F. and etal. (2017). "Regional Heterogeneity in Italy: Transport, Devolution and Corruption," Land Use Policy 66(Supplement C).
  7. Chang, Y. C. (2013). "Factors Affecting Airport Access Mode Choice for Elderly air Passengers", Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review 57.
  8. De-jun, W. and etal. (2012). "The Study and Application of the Distribution Ratios Model of Passenger Flows in Regional Transportation Corridor", Software Engineering and Knowledge Engineering: Theory and Practice: Selected Papers from 2012 International Conference on Software Engineering, Knowledge Engineering and Information Engineering (SEKEIE 2012). W. Zhang. Berlin, Heidelberg, Springer Berlin Heidelberg.
  9. Faraji Sabokbar, H. and etal. (2016). "A Novel Sorting Method TOPSIS-sort: an Application for Tehran Environmental Quality Evaluation," E+ M Ekonomie a Management 19(2).
  10. Gauthier, H. L. (1973). Geography, Transportation and Regional Development, Transport and Development, B. S. Hoyle, London, Macmillan Education UK.
  11. Gronau, R. (1970). "The Effect of Traveling Time on the Demand for Passenger Transportation," Journal of Political Economy 78(2).
  12. Haggett, P. (2001). Geography: a Global Synthesis, Pearson Education.
  13. Haynes, K. E. (1997). "Labor Markets and Regional Transportation Improvements: the Case of High-speed TrainsAn Introduction and Review", The Annals of Regional Science 31(1).
  14. Jiang, X. and etal. (2016). "Transportation and Regional Economic Development: Analysis of Spatial Spillovers in China Provincial Regions", Networks and Spatial Economics 16(3).
  15. Kreibich, V. (1978). "The Successful Transportation System and the Regional Planning Problem: An Evaluation of the Munich Rapid Transit System in the Context of Urban and Regional Planning Policy," Transportation 7(2).
  16. Liberatore, M. J. and T. Miller (1995). "A Decision Support Approach for Transport Carrier and Mode Selection", Journal of Business Logistics 16(2).
  17. Matear, S. and R. Gray (1993). "Factors Influencing Freight Service Choice for Shippers and Freight Suppliers", International Journal of Physical Distribution & Logistics Management 23(2).
  18. McGinnis, M. A. (1989). "A Comparative Evaluation of Freight Transportation Choice Models", Transportation Journal, 29(2).
  19. Nichols, T. (1969). "Transportation and Regional Development in Agriculture," American Journal ofAgricultural Economics 51(5).
  20. Papadaskalopoulos, A. and M. Christofakis (2008). Transport and Regional Development, Regional Analysis and Policy: The Greek Experience, H. Coccossis and Y. Psycharis, Heidelberg, Physica-Verlag HD.
  21. Pena, R. R. and etal. (2007). Use and Evaluation of Electre III/IV, Universitat Rovira i Virgili.
  22. Rodrigue, J. P. and etal. (2009). The Geography of Transport Systems, Routledge.
  23. Roy, B. (1968). "Classement et Choix en Présence de Points de Vue Multiples," Revue Franįaise D’informatique et de Recherche Opérationnelle 2(8).
  24. Tongzon, J. L. (2009). "Port Choice and Freight Forwarders," Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review 45(1).
  25. Tsekeris, T. (2017). "Domestic Transport Effects on Regional Export Trade in Greece," Research inTransportation Economics 61(Supplement C).
  26. Tveter, E. (2017). "The Effect of Airports on Regional Development: Evidence from the Construction of Regional Airports in Norway," Research in Transportation Economics 63 (Supplement C).
  27. Šťastná, M. and A. Vaishar (2017). "The Relationship Between Public Transport and the Progressive Development of Rural Areas," Land Use Policy 67(Supplement C).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار