ارائه چارچوبی برای معماری نظام نوآوری فناوری اطلاعات با تأکید بر اشاعه فناوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس

2 ریاست دانشکده مدیریت و اقتصاد-دانشگاه تربیت مدرس-

3 معاون پژوهشی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

شواهد تجربی نشاندهنده نقش مؤثر فناوری اطلاعات (فاوا) در توسعه اقتصادی کشورهای پیشرفته است. لذا، کشورهای در حال توسعه نیز برای جهش اقتصادی مبتنیبر فناوری اطلاعات، باید تحلیل درستی از راهکارهای بهرهگیری از تحولات فناورانه در راستای رشد اقتصادی خویش داشته باشند. رویکرد نظام نوآوری، یکی از تئوریهای شایع در تحلیل توسعه نوآوریهای فناورانه محسوب میشود. گرچه، این رویکرد هنوز انسجام مفهومی کامل نداشته و همچنین  از غنای متدلوژیک و ابزارهای تحلیلی گسترده برخوردار نیست. در این مقاله، با عاریه گرفتن مفهوم معماری از حوزه دانش معماری سازمانی فناوری اطلاعات، به معرفی مفهوم بدیع معماری نظام نوآوری فناوری اطلاعات و ارائه چارچوبی برای تعریف دقیق این مفهوم پرداختهایم. چارچوب ارائه شده با الهام از چارچوب معروف زکمن و با استفاده از مفاهیم مطرح در تئوری نظامهای نوآوری طراحی شده است. همچنین در قالب چارچوب مزبور، با استفاده از مطالعه پیمایشی مدل نهادی (فهرست نهادها) اشاعه فاوا در ایران تحلیل شده است. روششناسی استفاده شده در این پژوهش، روش تحقیق ترکیبی است. درمجموع 42 نهاد در سه سطح نهادهای عینی (فیزیکی)، مقرراتی و هنجاری مورد بررسی قرار گرفتهاند. در مورد وضعیت فعلی نهادهای مؤثر در اشاعه فاوا در ایران نیز، نتایج پژوهش نشان میدهد که در هر گروه نهادی در کشور مواجه با کاستیهای نهادی در اشاعه فاوا هستیم. البته این استنتاج در سطح مصادیق، برای تمام مصادیق نهادی صادق نمیباشد. نهایتاً، با ذکر الزامات سیاستی استفاده از چارچوب طراحی شده میتوان آن را در تحلیل سایر فناوریها و حتی کلیت نظام نوآوری کشور نیز بهکار برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing a Framework for Architecting the IT Innovation System with Emphasis on IT Diffusion

چکیده [English]

The empirical evidence shows that the Information Technology (IT) has a critical role in the economic growth of developed countries. Thus, the developing countries interested in economic development should be aware of the ways of employing technological innovations for achieving this goal. Innovation System approach is a pervasive method to analyze the technological innovations. However, this approach has not yet reached to the thoroughly conceptual integrity. In this paper, using the concept from Enterprise Architecture (EA) discipline as well as Innovation System theory, we have introduced a new concept called IT Innovation System Architecture and an accompanied framework. This framework is derived from Zachman framework in the EA field. Also, an institutional analysis of IT diffusion in Iran has been done. The research method employed in this paper is a survey on 42 institutional entities. Results represent very institutional shortcomings in IT diffusion in Iran. Finally, as a policy implications, it has been proposed that this framework could be used for analysis of other technologies in the national level and even national innovation system as a whole.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Innovation System
  • Information Technology
  • Architecture
  • Institution
  • IT diffusion