تدوین الگوی نظارت بر خط‌مشی‌های عمومی مصوب مجلس شورای اسلامی با تأکید بر حوزه امور اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

2 استادیار دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی

3 دانشجوی دکتری مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی موانع تحقق قوانین نظارتی مصوب مجلس شورای اسلامی و ارائه الگوی جامع نظارت بر خط‌مشی‌های عمومی است. در این پژوهش از تئوری جریان‌های چندگانه کینگدون، به‎عنوان مبنای تدوین الگوی نظام نظارت بر خط‌مشی‌های عمومی مصوب مجلس استفاده شده است. روش تحقیق، ترکیبی از دو روش کیفی (شامل مطالعات اسنادی و روش دلفی) و کمی (پیمایش میدانی) است. جامعه متشکل از نمایندگان فعلی و ادوار مجلس شورای اسلامی از کمیسیون‌های برنامه و بودجه و محاسبات؛ اصل (90)؛ اقتصاد، صنایع و معادن و مدیران اجرایی دیوان محاسبات و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (برنامه و بودجه سابق)، به تعداد 576 نفر است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 130 نفر محاسبه شد. براساس نتایج، توجه به راهبردهای اصلی نظام مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام زیر نظر مقام معظم رهبری، توجه به تطبیق خط‌مشی‌های عمومی مصوب مجلس شورای اسلامی در حوزه امور اقتصادی با برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. همچنین ایجاد هماهنگی و وحدت میان نظرها و سیاست‎های دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با حفظ استقلال هریک، باید در دسته عناصر اصلی نظام نظارت بر حُسن اجرای خط‌مشی‌های عمومی مصوب مجلس شورای اسلامی باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Developing a Framework to Monitor the General Policies Adopted by the Iranian Parliament

نویسندگان [English]

  • Davood Hosseinpour 1
  • F Sh 1
  • R N 2
  • O K 3
1 Allameh
2 P
3 S
چکیده [English]

Abstract: This study aims to examine the barriers to the implementation of the supervisory laws approved by the Iranian Parliament and provide a comprehensive model for monitoring public policies. In this paper, Kingdon’s Multiple Streams Framework (MSF) has been used as the basis for the development of a framework for the system monitoring the general policies adopted by the Parliament. Methodology of the research is a combination of qualitative (documentary studies and Delphi method) and quantitative methods (field survey). Study population involves the current and former members of parliament (MPs) in the Program and Budget, Article 90, Economics, and Industries and Mines commissions along with executive directors of the Supreme Audit Court and the Management and Planning Organization (formerly the Program and Budget Organization) amounting to 576 subjects. The sample size was calculated using Cochran’s formula to be 130. The results show that it is necessary to pay attention to the main strategies of the country adopted by the Expediency Council under the supervision of the Supreme Leader, and adapt the public policies related to economic affairs approved by the Parliament to the development plans of the IRI. Also, coordination and unity between the views and policies of the government and MPs, while keeping the independence of both, should be among the main elements of the system for monitoring good implementation of public policies approved by the Parliament.

کلیدواژه‌ها [English]

  • General Policies
  • Monitoring Models
  • Parleman
  • Economic Affairs

مراجع

1. اسدی‌فرد، رؤیا، علی‌اصغر فانی، عادل آذر و سید‌مهدی الوانی (1395). «تجزیه و تحلیل خط‎مشی عمومی در ایران»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت دولتی، دوره 8، ش 2.
2. اسعدی، محمود، مهربان هادی پیکانی و علی رشیدپور (1396). «الگویی برای اجرای اثربخش خط‌مشی‌های عمومی در وزارت امور اقتصادی و دارایی (مطالعه موردی: گمرک جمهوری اسلامی ایران)، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت دولتی، دوره 9، ش 4.
3. اعرابی، سید‌محمد و علیرضا رزقی رستمی (1384). «آسیب‌شناسی اجرای خط‌مشی‌های صنعتی کشور»، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت.
4. الوانی، سیدمهدی (1392). «خط‌مشی عمومی و اجرا»، فصلنامه حقوق و مصلحت، سال اول، ش 1.
5. امیری، مقصود، محسن رحیمی مزرعه شاهی و حمید تابلی (1391). «روشی جدید برای حل مسائل تصمیم‌گیری چند‌معیاره»، مجله مطالعات مدیریت صنعتی، سال نهم، ش 24.
6. تسلیمی، محمدسعید (1388). تحلیل فرایندی خط‌مشی‌گذاری تصمیم‌گیری، چاپ دوم، انتشارات سمت.
7. حاجی‌پور، ابراهیم، لطف‌الله فروزنده، حسن دانایی‌فرد و اصغر فانی (1394). «طراحی الگوی آسیب‌شناسی اجرای خط‌مشی عمومی در ایران»، فصلنامه مدیریت نظامی، ش 58.
8. حافظ‌نیا، محمدرضا (1389). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، انتشارات سمت.
9. دانایی‌فرد، حسن، علی رجب‌زاده و اسد حصیری (1388). «ارتقاء اعتماد درون‌سازمانی در بخش دولتی، بررسی نقش شایستگی مدیریتی مدیران»، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت‌، سال دوم، ش 4.
10. دانایی‌فرد، حسن، عمادالدین ثقفی و اصغر مشبکی اصفهانی (1389). «اجرای خط‌مشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط‌مشی»، مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 20، ش 61.
11. دنهارت، رابرت بی (1380). تئوری‌های سازمان دولتی، ترجمه مهدی الوانی و حسن دانایی‌فرد، تهران، انتشارات صفار.
12. رضائی، علی (1393). «بررسی و تحلیل نقش نظارتی رئیس مجلس شورای اسلامی بر مصوبات هیئت وزیران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
13. عباسی‌، طیبه‌، رحمت‌الله قلی‌پور‌ و مهدی ‌هادی (1397). «شناسایی عوامل تسهیل‌کننده شواهدمحور کردن فرایند خط‌مشی‌گذاری در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 8، ش 26.
14. قلی‌پور، رحمت‌الله (1391). تصمیم‌گیری سازمانی و خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران، انتشارات سمت.
15. قلی‌پور، رحمت‌اله و ابراهیم غلام‌پور آهنگر (1387). فرایند سیاستگذاری عمومی در ایران، چاپ اول، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
16. کاتوزیان، محمدرضا (1393). «بررسی نقش دستگاه‌های نظارتی در مراحل قبل، بعد و هنگام خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی با رویکرد منابع انسانی» irandanesh.febpco.com.
17. معمارزاده طهران، غلامرضا، ناصر میرسپاسی و سودابه جلیلی (1390). ارائه مدل برای ارزیابی اثربخشی اجرای خط‌مشی‌های عمومی جمهوری اسلامی ایران در حوزه بهداشت و درمان، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، سال دوم، ش 4.
18. مقدس‌پور، سعید، حسن دانایی‌فرد و اسدالله کرد‌نائیج (1392). «واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط‌مشی‌های عمومی در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه خط‌مشی‌های مالیاتی کشور»، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 11، ش 1.
19. ملک‌محمدی، حمیدرضا (1383). مدرس و سیاستگذاری عمومی، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
20. منوریان‌، عباس‌، محمد ابویی اردکان‌، محمد‌جواد ایروانی و محمدرضا زندی‌منش (1392). «طراحی مدل خط‎مشی‎گذاری به‎منظور بهبود محیط کسب‎وکار جمهوری اسلامی ایران با استفاده از نظریه داده‎بنیاد»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت دولتی، دوره 5، ش 2.
21. مولر، پیتر (1382). سیاستگذاری عمومی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران، دادگستر.
22. وحید، مجید (1383). سیاستگذاری عمومی، تهران، نشر میزان.
23. Alkin, M. C. and C. A. Christie (2012). An Evaluation Theory Tree In M. Alkin (Ed.), Evaluation Roots, A Wider Perspective of Theorists' Views and Influences (pp. 11 -58). Thousand Oaks :SAGE.
24. Allio, Michael K. (2005). "A short, Practical Guide to Implementing Strategy", Journal of Business Strategy, Vol. 26, Iss.
25. Denhardt, R. B. (2001). Theories of Governmental Administration, M. Alvani and H. Danaeifard (Trans.). Tehran, Saffar Publication.
26. Dye,T. (2001). Understanding Public Policy, New Jersey:Prentic Hall.
27. Funnell, S. C. and P. J. Rogers (2011). Purposeful Program Theory, Effective Use of Theories of Change and Logic Models, San Francisco: Jossey-Bass.
28. Getz, Gary and Lee Joe (2011). "Why Your Strategy isn't Working", Business Strategy Series 12, No. 6.
29. Godwin, Ch. (2011). "The Relationship Among Participative Management Style, Strategy Implementation Success, and Financial Performance in the Foodservice Industry", International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23 (2).
30. Harrington, Robert J. and K. W. Kendall (2007). "Uncovering the Interrelationships among Firm size, Organizational Involvement, Environmental Uncertainty and Implementation Success", International Journal of Hospitality & Tourism Administration 8, No. 2 (2007).
31. Harvard Alvani, S. M. (2013). "Public Policy and its Implementation", Journal of Law and Merit, 1 (1).
32. Howlett, M., M. Ramesh and A. Perl (2009). Studying Public Policy: Policy Cycles and Policy Subsystems, Third Edition, Oxford University Press.
33. Jenkins, W. (1978). Policy Analysis: Apolitical and Organizational Perspective, London, Martin Robertson.
34. Mair, Johanna and Claudia Thurner (2008). "Going Global: how Middle Managers Approach the Process in Medium‐sized Firms", Strategic Change 17, No. 3‐4.
35. Miles, I., P. Cunningham, D. Cox, C. Crowe and K. Malik (2006). Smart Innovation, A Practical Guide to Evaluating Innovation Programmes, Brussels-Luxembourg: ECSC-EC-EAEC, European Commission.
36. Monavarrian, A. and et al. (2013). "Designing a Policy Making Model to Improve the Business Environment of IRAN, A Grounded Theory", Journal of Public Adminstration, 5 (2).
37. Omeike, Stanley (2015). "Strategy as Interaction: The Dynamics between Strategy Execution Effectiveness and Organizational Interactions During Strategy Implementation".
38. Peters, B. G. (2004). American Public Policy: Promise and Performance (7th ed.) N. Y., CQ Press.
39. Raps, Andreas (2005). "Strategy Implementation- An Insurmountable Obstacle?", Handbook of Business Strategy, Vol. 6.
40. Shirly, Martin Benedicta (2003). "Groups About Specific Aspects of the Change Process", PHD Peppeerdine University Feb.
41. Speculand, R. (2006). "Strategy Implementation: We Got the People Factor Wrong! How to Lead your Saboteurs, Groupies, Double Agents and Mavericks", Human Resource Management International Digest, 14(6).
42. Sun, Hongyi (2011). "A Structural Analysis of Quality Management Practices in Hong Kong-based Manufacturing Companies", International Journal of Management 28, No. 3.
43. Widodo, Widodo (2011). "Building Strategy Quality", International Journal of Business and Management 6, No. 8, 180.
44. Wollmann, H. (2003). Evaluation in Public-Sector Reform, Towards a “Third Wave” of Evaluation, In Hellmut Wollmann, Evaluation in Public-Sector Reform. Cheltenham, UK, Edward Elgar.
45. Zahariadis, N. (1998). "Comparing Three Lenses of Policy Choice", Policy Studies Journal, 26(3).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار