ارزیابی برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور ازمنظر تحقق اهداف اقتصادی سند چشم‌انداز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی

چکیده

سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران در سال 1384 با هدف تبدیل به کشوری توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در بین کشورهای آسیای جنوب غربی ابلاغ شد. مقاله حاضر با تحلیل عملکرد برنامه‌های پنج‌ساله توسعه ایران به ارزیابی تحقق اهداف کلان اقتصادی سند چشم‌انداز می‌پردازد. از‌این‌رو سیاست‌ها، اهداف و عملکرد اقتصادی برنامه‌های توسعه بعد از انقلاب اسلامی براساس محورهای ششگانه اصلی تولید و بهبود رفاه جامعه، شاخص‌های پولی و کنترل تورم، اشتغال‌زایی و بهره‌وری، توزیع درآمد و فقرزدایی، جهانی شدن اقتصاد و بخش تجارت خارجی و بالاخره اندازه و حضور دولت و بخش خصوصی در اقتصاد، از دو منظر تحلیل توصیفی و کیفی و تحلیل مقایسه‌ای براساس تولید شاخص‌های ترکیبی ارزیابی می‌شود.
         طبق نتایج به‌دست آمده از ساخت شاخص ترکیبی محورهای ششگانه اصلی برای برنامه‌های پنج‌ساله توسعه (از برنامه اول تا پنجم توسعه) به روش فاصله از مرجع مشاهده می‌شود که در مقایسه عملکرد برنامه‌های توسعه ازمنظر جهت‌گیری به‌سمت تحقق اهداف اقتصادی سند چشم‌انداز، بیشترین هم‌راستایی و بهترین عملکرد به‌ترتیب در برنامه‌های سوم توسعه (میانگین رتبه: 83/1)، برنامه اول توسعه (میانگین رتبه: 5/2)، برنامه دوم توسعه (میانگین رتبه: 33/3)، برنامه پنجم توسعه (میانگین رتبه: 5/3) و بالاخره برنامه چهارم توسعه (میانگین رتبه: 83/3) وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Iranian 20-year Outlook's Economic Objectives in Five-year Development Plans

نویسنده [English]

  • V Sh
assistant professor in economics, kharazmi university
چکیده [English]

Iran's 20-year outlook had been set with purpose of achieving Iran as a developed country, with a first class economic, scientific and technological status in the region and the effective interaction in international relationships.
       The present article has an attempt on the purpose of evaluation of Iran's five-year development plans in achieving to the goals of the 20-year outlook. For this aim, the paper has been to evaluate and to analyze the policies, goals and the achieved resulting for the five-year development plans by indicators as privatization, structural adjustment & stabilization policies , income distribution, size of government, labor market & employment and productivity, and trade policies.
       The results of the calculating the composite index for sixth indicators from the first Five-year Development Plan till 5th one, indicate that the third development plan has the better performance by achieving to the economic goals (average rank: 1.83). Also the first, second, fifth and forth development plans have to seeing in the next ranking respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economy of Iran
  • Iran's 20-Year Outlook Plan
  • Composite Economic Indicator
  • Five Year Development Plan

مراجع

1. احمدی، علی‌محمد و وحید شقاقی شهری (1387). توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، انتشارات نورعلم.
2. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1395-1368). نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
3. دانش‌جعفری، داود و وحید شقاقی شهری (1393). اقتصاد ایران در افق 1404، انتشارات نورعلم.
4. دژپسند، فرهاد و حمیدرضا رئوفى (1387). اقتصاد ایران در دوران جنگ تحمیلى، مرکز اسناد دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ).
5. رضایی میرقائد، محسن و علی مبینی‌دهکردی (1385). ایران آینده در افق چشم‌انداز، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
6. سازمان برنامه و بودجه (1395-1368). گزارش‌های منتشره سازمان برنامه و بودجه کشور.
7. سازمان ملی بهره‌وری ایران، گزارش‌های بهره‌وری.
8. مرکز آمار ایران.
9. مرکز تحقیقات استراتژیک (1385 تا 1393). «گزارش‌های پژوهش‌های اقتصادی»، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، ش 34، 40، 25 و ... .
10. معاونت بررسی و نظارت دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام (1383). شاخص‌های نظارت، طراحی شاخص‌های نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی (اصلاح ساختار اقتصاد و خصوصی‌سازی).
11. نیلی، مسعود و همکاران (1391). دولت و رشد اقتصادی در ایران، تهران، نشر نی.
12. OECD (2014). "Handbook on Constructing Composite Indicators: Methodology and User Guide".
13. Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Official Website.
14. World Bank (2015). World Development Indicators Database.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار