بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر واردات کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مصرفی ایران طی دوره 1392-1360

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تبریز، دانشکده اقتصاد

2 دانش‌آموخته علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز

چکیده

بخش تجارت خارجی در اغلب کشورهای در حال توسعه به‌عنوان اهرم اصلی رشد و توسعه اقتصادی مورد توجه بوده است، در این راستا آثار تحریم‌های اقتصادی بر ساختار تجارت خارجی ایران و مخصوصاً ترکیب واردات که جزء لاینفک برای رشد و توسعه اقتصادی قلمداد می‌شود، حائز اهمیت است. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر ترکیب واردات ایران طی دوره زمانی 1392-1360 می‌باشد. برای این منظور ابتدا برمبنای معیارهای ارائه شده هافبائر، تحریم‌ها در سه طیف ضعیف، متوسط و قوی تقسیم‌بندی و به‌صورت دو متغیر مجازی وارد مدل شده و سپس تأثیر این متغیرهای مجازی به همراه سایر متغیرهای مدل بر واردات ایران به تفکیک کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مصرفی با استفاده از الگوی حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده (FMOLS) مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتایج حاکی از این است که تحریم‌های اقتصادی چه ضعیف و چه قوی واردات کالاهای واسطه‌ای را کاهش داده و تحریم‌های اقتصادی ضعیف اثر مثبت بر واردات کالاهای سرمایه‌ای داشته است. همچنین واردات کالاهای مصرفی در جریان تحریم‌های اقتصادی قوی افزایش یافته و تحریم‌های اقتصادی ضعیف اثر معناداری بر واردات کالاهای مصرفی نداشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Impact of Economic Sanctions on Import of Iran Capital, Intermediate and Consumer Goods (1981-2013)

نویسندگان [English]

  • alireza kazerooni 1
  • avin khezri 2
1 p
2 S
چکیده [English]

Foreign trade sector works as main lever of economic growth and development, Therefore it has been drawing much attention in developing countries.The impact of economic sanctions on Iran’s foreign trade Structure is important especially in the composition of imports because it is an essential ingredient of economic growth and development. The main purpose of this study is to assess the impact of economic sanctions on imports composition of Iran (1981-2013). For this purpose, sanctions have been divided in to limited, moderate and extensive sanctions based on the scales provided by Hufbauer that two dummy variables presented in the model, Then, the impact of these dummy variables along with other variables in the import demand function of capital, Intermediate and consumer goods have been estimated by FMOLS. The results showed that both of extensive and limited economic sanctions have reduced import of intermediate goods. On the other hand, capital and consumer goods import have increased during the period of extensive economic sanctions. However, limited economic sanctions have no significant effect on consumer imports.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sanction
  • Import
  • Capital Goods
  • Intermediate Goods
  • Consumer Goods
  1. 1.آذربایجانی، کریم و حلیمه صفا درگیری (1391). «اقتصاد مقاومتی و اقتصاد جهانی»، دومین همایش ملی گذار اقتصادی و اقتصاد مقاومتی.

    2.اژدری، سرور و مجتبی حسین‌زاده (1392). «بررسی تحریم اقتصادی ایران با نگاهی به تجارت خارجی»، کنفرانس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، شرکت پژوهشی طرود شمال.

    3.بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اداره حساب‌های اقتصادی، گزارش اقتصادی و ترازنامه بانک مرکزی، سال‌های مختلف.

    4. بقالیان، محبوبه، حمید آماده و امیر خادم علیزاده (1393). «‌تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر سطح اشتغال در ایران‌«، دومین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، شرکت پژوهشی طرود شمال.

    5. بهروز‌فر، مرتضی (1383). «اثر تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا بر اقتصاد بازرگانی ایالات متحده و بازارهای جهانی انرژی»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، ش 33.

    6. سوری، علی (1392). اقتصادسنجی (مقدماتی)‌، همراه با کاربرد Eviews8 و Ststs12، جلد اول، نشر فرهنگ‌شناسی.

    7.ضیائی بیگدلی، محمدتقی، الهام غلامی و فرهاد طهماسبی بلداجی (1392). «بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر تجارت ایران: کاربردی از مدل جاذبه»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی (رویکرد اسلامی ـ ایرانی)، سال سیزدهم، ش 48.

    8.عزیزنژاد، صمد و سیدمحمدرضا سید نورانی (1389). «بررسی آثار تحریم بر اقتصاد ایران با تأکید بر تجارت خارجی»، مجلس و پژوهش، سال شانزدهم، ش 61.

    9. فدائی، مهدی و مرتضی درخشان (1393). «تحلیل اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت تحریم‌های اقتصادی بر رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال پنجم، ش 18.

    1. گمرک جمهوری اسلامی ایران، سالنامه بازرگانی خارجی، سال‌های مختلف.
    2. نهاوندیان، محمد، محمد لطفی و فرهاد رهبر (1390). «جابه‌جایی شرکای تجاری به‌عنوان ابزاری برای کاهش پیامدهای منفی تحریم‌های اقتصادی»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 1، ش 4.
      1. Caruso, Raul (2003)."The Impact of International Economic Sanctions on Trade: An Empirical Analysis", Peace Science and Public Policy, Vol. 9, No. 2.
      2. Chan, Steve and A. Cooper Drury (2000). Sanctions as Economic Statecraft: Theory and Practice, Palgrave Macmillan.
      3. Charumbira, Martin (2008). "Applying the Gravity Model to Trade Flow in Country under Sanctions: Case of Zimbawe (1998- 2006)", Department of Political and Administration, Redeemers University, Nigeria.
      4. Doxey, Margaret P. (1980). Economic Sanctions and International Enforcement, 2nd ed, London: Macmillan.
      5. Evenett, Simon (2002). "The Impact of Economic Sanctions South African Exports ", Scottish Journal of Political Economy, Vol. 49, No.5.
      6. Eyler, Robert (2007). Economic Sanctions: International Policy and Political Economy at Work, Palgrave Macmillan.
      7. Galtung, Johan (1967). "On The Effects of International Economic Sanctions: With Example from the case Rhodesia", World Politics, Vol. 19, No. 3.
      8. Golliard, Mélanie Marilyne (2013). Economic Sanctions: Embargo on Stage, Theory and Empirical Evidence, University of Tampere.
      9. Haidar, Jamal Ibrahim (2014). "Sanctions and Trade Diversion: Exporter-level Evidence from Iran", In ERF Annual Conference: Economic Development and Social Justice.
      10. Hufbauer, Gary Clyde, Kimberly Ann Elliott, Tess Cyrus and Winston Elizabeth (1997). "US Economic Sanctions: Their Impact on Trade, Jobs, and Wages ", Institute for International Economics, No. 3.
      11. Hufbauer, Gary Clyde and Barbara Oegg (2003). "The Impact of Economic Sanctions on US Trade: Andrew Rose’s Gravity Model", International Economics Policy Briefs, No. 3-4.
      12. Hufbauer, Gary Clyde, Jeffrey Shott, Kimberly AnnElliott and Barbara Oegg (2007). Economic Sanctions Reconsidered, 3rd Edition, Institute for International Economics, Washington DC.
      13. Kaempfer, William H. and Anton D. Lowenberg (1988). "Determinants of the Economic and Political Effects of Trade Sanctions ", International Studies Quarterly, Vol. 56, No.4.
      14. Kaempfer, William H. and Anton D. Lowenberg (1999). "Unilateral Versus Multilateral International Sanctions: A Public Choice Perspective", International Studies Quarterly, Vol.43, No.1.
      15. Katzman, Kenneth (2015). "Iran Sanctions", Congressional Research Service.
      16. Kozhanov, Nikolay A. (2011). "U.S. Economic Sanctions against Iran: Undermined by External Factors ", Middle East Policy Council, Vol. 18, No. 3.
      17. Lavi, Michael (2011). Do Sanctions Work? A look at Iran and Iranian Oil Production, Leonard N. Stern School of Business New York University.
      18. Linderman, Michelle, Reema Shour and Chisholm Alex (2007). "International Trade Sanctions against Iran an Overview", International Law Firm.
      19. Meron, Gil (1990). "Democracy, Dendency, and Destabilization: The Shaking of Alendes Regime", Political Science Quarterly, Vol. 105, No. 1.
      20. Petter, A. G. and Van Bergelljk (1989). "Success and Failure of Economic Sanction", Kyros, Vol. 42, No. 3.

    Torbat, Akbar E. (2005). "Impacts of the US Trade and Financial Sanctions on Iran ", World Economy, Vol. 28, No.3.