سیاست کیفری افتراقی در قلمرو ارکان متشکله جرائم سایبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

سیاست کیفری افتراقی به جهت عدول از برخی اصول و معیارهای متعارف حقوق کیفری یا قبض و بسط آنها، یک سیاست کیفری ویژه و متمایز محسوب می‌شود. جرائم سایبری به‌عنوان دسته‌ای از جرائم نوظهور به جهت اینکه فضای سایبری را به‌عنوان موضوع یا وسیله جرم انتخاب می‌کند به دلایل مختلف نیازمند چنین سیاست کیفری افتراقی است. در این مقاله تلاش شده است تا ضرورت تدوین یک سیاست کیفری افتراقی برای جرائم سایبری در حوزه ارکان متشکله جرائم سایبری، براساس تفاوت‌های برجسته این جرائم با جرائم سنتی از‌جمله تفاوت در ماهیت، گستره و بستر ارتکاب جرم تبیین شود و به دنبال آن گونه‌های این سیاست کیفری افتراقی با رویکردی توصیفی و توصیه‌ای در قلمرو این دسته از جرائم به‌ویژه در چارچوب نیازمندی‌های نظام کیفری ایران شناسایی و معرفی شود. نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد منطق حاکم بر حقوق کیفری ماهوی جرائم سایبری در بسیاری موارد متفاوت از جرائم سنتی است. ازاین‌رو تدوین یک سیاست منسجم کیفری در برخورد با جرائم سایبری را ضروری می‌سازد. اثربخشی و کارایی قوانینی که برای مقابله با جرائم سایبر تصویب می‌شوند، مستلزم نگاهی متفاوت به مقولاتی مانند تعریف جرم، ارکان جرم، مسئولیت کیفری و امثال آن است. گرچه قانون جرائم رایانه‌ای مصوب 1388 به میزان چشمگیری در این مسیر گام نهاده است اما نیازمند تکامل و ارتقای بیشتری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The differential penal policy in the realm of constituent elements of cybercrime "with an emphasis on criminal law in Iran."

نویسنده [English]

  • DAVOOD KARAMI
چکیده [English]

The differential penal policy in order to halt some common principles and standards of criminal law or the ebbs and flows of a criminal policy is particularly distinctive. In this paper an attempt is made to the necessity of developing a criminal policy differentiate cyber crimes in the Cabinet Composition cybercrime, based on differences in outstanding crimes traditional crimes such as differences in the nature, scope and context of the offense be explained and to follow this species of differential penal policy with a descriptive approach and recommended the territory of this category of crime, especially within the framework of the Iranian penal system needs to be identified. Effectiveness and efficiency to combat cybercrime laws are passed, requires a different view on issues such as the definition of the crime, the elements of crime, criminal responsibility and so on. Although computer crimes law passed in 1388 significantly taken a step forward but need further development and improvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyber crimes
  • Criminal Policy
  • Cyberspace
  • differential approach
  • substantive criminal law. 
  1. 1.اردبیلی، محمدعلی (1392). حقوق جزای عمومی، جلد نخست، چاپ سی‌ودوم، تهران، انتشارات میزان.

    2.اسحاقی، محمد (1378). «بزهکاری پیشرفته (قسمت دوم)»، فصلنامه دانش انتظامی، ش 3 و 4.

    3.پاکزاد، بتول (1384). «اقدام‌های سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای در‌خصوص جرم‌های رایانه‌ای، تاریخچه، تعریف و طبقه‌بندی جرم‌های رایانه‌ای»، مجموعه مقالات همایش بررسی جنبه‌های حقوقی فناوری اطلاعات، چاپ اول، تهران، انتشارات سلسبیل.

    4.پرادل، ژان (1381). تاریخ اندیشه‌های کیفری، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، نشر میزان.

    5.حسن‌بیگی، ابراهیم (1384). حقوق و امنیت در فضای سایبر، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، تهران.

    6.خرم‌آبادی، عبدالصمد (1384). «جرائم فناوری اطلاعات»، رساله دکتری دانشکده حقوق دانشگاه تهران.

    7.دزیانی، محمدحسن (1373). «ابعاد جزایی کاربرد کامپیوتر و جرائم کامپیوتری» (قسمت اول)، خبرنامه انفورماتیک.

    8.زیبر، اولریش (1383). جرائم رایانه‌ای، ترجمه محمدعلی نوری، چاپ اول، تهران، انتشارات گنج دانش.

    9.سازمان ملل (1376). «نشریه بین‌المللی سیاست جنایی»، ترجمه دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک، سازمان برنامه و بودجه کشور، ش 43 و 44 .

    1. سلماسی‌زاده، محمود (1387). «جنگ اطلاعات و امنیت»، خبرنامه انفورماتیک، سازمان برنامه و بودجه کشور، ش 80.
    2. شامبیاتی، هوشنگ (1391). حقوق جزای عمومی، جلد اول، چاپ هجدهم، تهران، انتشارات مجد.
    3. علی‌آبادی، عبدالحسین (1371). حقوق جنایی، جلد اول، چاپ سوم، تهران، انتشارات فردوسی.
    4. فلاحی، احمد (1392). «اصل ضرورت در جرم‌انگاری»، رساله دکتری، دانشگاه تهران پردیس فارابی.
    5. قیاسی، جلال‌الدین، عادل ساریخانی و قدرت‌الله خسروشاهی (1390). حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    6. گرایلی، محمد باقر (1389). «بررسی جعل و تخریب و اخلال رایانه‌ای»، مجله آموزه‌های حقوقی، ش 14.
    7. محسنی، مرتضی (1375). دوره حقوق جزای عمومی، جلد نخست، تهران، انتشارات گنج دانش.
    8. مرهج الهیتی، محمد حماد (2004). التکنولوجیا الحدیثه و القانون الجنایی، الطبعه الاولی، عمان، دارالثقافه للنشر و التوزیع.
    9. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1391-1390). تقریرات سیاست جنایی، گردآوری محسن مرادی، دانشکده حقوق دانشگاه قم.
    10. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1385-1384). «تقریرات درس درآمدی بر جرم‌شناسی بزهکاری اقتصادی و حقوق کیفری اقتصادی»، دوره کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
    11. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین و محمدجعفر حبیب‌زاده و محمدعلی بابایی (1383). «جرائم مانع (جرائم بازدارنده)»، مجله مدرس علوم انسانی، ش 37.
    12. وایلدینگ، ادوارد (1379). جرائم رایانه‌ای، ترجمه محمد هادی موزون جامی و محسن کریمی زیارانی، تهران، معاونت آموزشی ناجا.
      1. Brenner, Susan W. (2005). Toward a Criminal Law for Cyber Space: Distributed Security, Vol. 10: 1, Journal of Science and Technology Law, at:www.cybercrimes.net.
      2. Brenner, Susan W. and CCE Rico (1993). Other Complex Crime: Traus Formation of American Criminal Law, 2wm & Mary Billrts.J.
      3.  Campbell, D. (2000). "Echelon: Interception Capabilities Report", available at:www.cyberrights.org/interception/stoa_cover.htm.
      4.  Cooter, Robert and Thomas Ulen (2004). Law and Economic, Harper Collins Publisher.
      5.  Dorumodd, Einar and Per-Kristian Foss (2006). The Norwegian Government Action plan for Combating Economic Crime.
      6.  Dubber, Markus D. (2001). "Criminal Law Policing Possession: The War on Crime and the End of Criminal Law", The Journal of Criminal Law & Criminology, Vol. 91. No. 4.
      7. Egger, Steven A. and Linkage Blindness (1990). A Systemic Myopia,in 8 Serial Murder: an Elusive Phenomenon.
      8. Elliott, Catherine and Quinn (2000). Criminal Law, Third Edition, Pearson Education Limited, England.
      9. http://rc.majlis.ir/fa/legal_draft/show/844651
      10.  http://www.cyberbannews.com
      11.  Ius In Formation- Vol. 6 Information Technology Y Crime, Edited by u,Sieber Car Heiman ver lag, 1994.
      12. Ringwelski, M. (2001). Effects of Cyber Crime, Access on: www.ehow.com/ about_5052659_effects-cyber-crime.html.
      13.  Rizgar, Mohammed Kadir (2010). The Scope and the Nature of Computer Crimes Statutes, German Law Journal, Vol. 11, No.06.
      14. Vaca, John (2002). Computer Forensics, Computer Crime Scene Investigation, Chorles River Media.
      15. Wilson, Mark I. (2003). Real Places and Virtual Spaces, Network and Communication Studies, net com, Vol. 17, N. 3-4, Available at://recherché.univ.gov.

    www.ftc.gov.bcp/conline/pubs/creditlidtheft/htm=law.