از تراژدی تعذیب تا کمدی اصلاح؛ اراده قدرت و وجدان جمعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

از آغاز سده هجدهم تاکنون، اخلاق تنبیهی غرب دو دوره کاملاً متمایز را تجربه کرده است: نخست خشونت تعذیب و سپس عصر اقتصاد تنبیه. در قلمرو تنبیه مبتنی‌بر خشونت، مجازات بیش از هر چیز همانند تراژدی هولناکی بود که رسالت نابود کردن جرم را در برابر نگاه‌های نظاره‌گر تعذیب برعهده داشت. در مقابل، قلمروی اقتصاد تنبیه عرصه دگرگونی مفاهیم تنبیهی است. بزهکاری که در سکوی مجازات باید متحمل وحشیانه‌ترین رنج‌ها می‌شد تا پیام قدرت را به وجدان جمعی مخابره کند، جای خود را به شخصیتی داد که علاوه‌بر حق ارتکاب جرم از حق درمان و اصلاح نیز برخوردار بود.
         گذار از تراژدی تعذیب به سیاست اصلاح و درمان اغلب به‌منزله تلاشی برای کاهش میزان ارتکاب جرم از طریق دگرگونی در شخصیت اخلاقی بزهکاران پنداشته شده است. بااین‌حال، شواهدی وجود دارد که به اثبات می‌رسانند این جلوه از اخلاق تنبیهی برخلاف ادعا، توانایی رسوخ به جغرافیای هویت بزهکار و دگرگونی در گزاره‌های اخلاقی وی را ندارد. در مقابل، می‌توان ادعا کرد که تولد و نیز تداوم حیات نهادهای اقامت اجباری نه به‌واسطه خصوصیت اصلاح‌گر آنها، بلکه به‌علت کارکردهای پیچیده و پنهانی است که عموماً در مطالعات حقوقی و جرم‌شناختی نادیده انگاشته می‌شوند. از آن گذشته، برخلاف تصور شماری از اندیشمندان نظیر فوکو، دگرگونی‌های پیوسته در رویه‌های عملی کیفری را نمی‌توان تنها از زاویه تحولات ساختاری قدرت بررسی کرد؛ بلکه در این فرایند باید نقشی نیز برای اراده وجدان جمعی قائل شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

From the Tragedy of Torture to the Comedy of Reform, Will of Power and Collective Consciousness

نویسندگان [English]

  • A J 1
  • SM S 2
1 P
2 P
چکیده [English]

From the beginning of eighteenth century punitive moral in the West has experienced two different periods: first torture and then economics of chastisement. In each of these periods punishment has special nature and function. In the first stage punishment was similar to the terrible tragedy of violence and mutilation. In contrast  in the second stage punitive reactions completely changed and violence was replaced by reform and rehabilitation of criminals.
       About transition from the tragedy of torture to the comedy of reform a legal and criminological analysis has always been present. Based on these analysis transition from violence to reform is considered as Humanization of criminal law. But reforming criminal policy not only failed to reform criminals, but also failed to protect human dignity of offenders. Then we can claim that continuing of reform policy was not because of its reforming character. In contrast there is some hidden functions and reasons that cause continuing of reform policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tragedy of Torture
  • Comedy of Reform
  • Illness
  • Attendance Centres
  • Power
  • Will of Collective Consciousness
  1. 1.آزاد، حسین (1374). آسیب‌شناسی روانی، چاپ دوم، مؤسسه انتشارات بعثت.

    2.اسفندیاری، محمدصالح (1394). تحلیل جامعه‌شناسانه زندان، تهران، انتشارات مجد.

    3.بولک، برنار (1384). کیفر‌شناسی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات مجد.

    4.جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا، محبوبه جمالی و سید‌محمد‌جواد ساداتی (1395). «ارزیابی تأثیر شدت عمل مجازات‌ها در تحقق اهداف نظام کیفری»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال یازدهم، ش 40.

    5.جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و سید‌محمد‌جواد ساداتی (1394). «مفهوم قدرت در جامعه‌شناسی کیفری»، پژوهش حقوق کیفری، سال سوم، ش 11.

    6.دریفوس، هیوبرت و پل رابینو (1392). میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنیوتیک، ترجمه حسین بشیریه، چاپ نهم، نشر نی.

    7.دورانت، ویل (1371). تاریخ تمدن (اصلاح دینی‌)، ترجمه گروهی از مترجمان، جلد ششم، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

    8._____. تاریخ تمدن (عصر ایمان)، ترجمه گروهی از مترجمان، جلد چهارم، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

    9._____. تاریخ تمدن (روسو و انقلاب)، ترجمه گروهی از مترجمان، جلد دهم، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

    1. _____. تاریخ تمدن (عصر ولتر)، ترجمه گروهی از مترجمان، جلد نهم، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    2. رستمی، ‌هادی و فرهاد میرزایی (1394). «تحولات تاریخی کیفر در پرتو صنعتی شدن»، مجله حقوقی دادگستری، سال هفتادونهم، ش 92.
    3. ضیمران، محمد (1393). میشل فوکو: دانش و قدرت، چاپ هفتم، تهران، انتشارات هرمس.
    4. فوکو، میشل (1392). مراقبت و تنبیه؛ تولد زندان، چاپ یازدهم، تهران،  نشر نی.
    5. _____ (1394). تاریخ جنون، ترجمه فاطمه ولیانی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات هرمس.
    6. فوگل، اشپیل (1380). تمدن مغرب زمین، ترجمه محمدحسین آریا، تهران،‌ مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
    7. کاوادینو، میشل و جیمز دیگنان (1392). توجیه یا دلیل‌آوری برای مجازات، در: مقالاتی در جرم‌شناسی و کیفرشناسی، ترجمه علی صفاری، تهران، انتشارات جنگل.
    8. کیو، سوزان (1386). طبقه‌بندی و تشخیص اختلالات روانی، ترجمه محمد خدایاری فرد و غلامرضا جعفری کندوان، تهران، ‌انتشارات دانشگاه تهران.
    9. گیدنز، آنتونی (با همکاری کارن بردسال) (1391). جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ هفتم، تهران، نشر نی.
    10. مارتینژ، رنه (1385). تاریخ حقوق کیفری در اروپا، ترجمه محمدرضا گودرزی بروجردی، چاپ دوم، تهران، انتشارات مجد.
    11. ماله، آلبر (‌1383‌). تاریخ قرون اروپا، ترجمه عبدالحسین هژیر، جلد چهارم، چاپ نخست، انتشارات سمیر.
    12. ممبرنی، جی. ال. و پی. پولیوکا (1386). خلاصه تاریخ فرانسه، ترجمه محمد کفاش قوچانی، تهران، انتشارات سخن گستر.
    13. میرزایی، صدرالدین (1347). زندگی و تمدن در قرون وسطی و نقش ایران در علوم مغرب زمین، تهران، انتشارات اقبال.
    14. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین و حمید ‌هاشم بیگی (1393). دانشنامه جرم‌شناسی، چاپ سوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
    15. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1388). «کیفرشناسی نو ـ جرم‌شناسی نو؛ درآمدی بر سیاست جنایی مدیریتی خطرمدار»، تازه‌های علوم جنایی (مجموعه مقالات)، به کوشش علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، انتشارات میزان.
    16. وایت، راب و فیونا هینز (1386). جرم و جرم‌شناسی، ترجمه علی سلیمی‌، چاپ سوم،  تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    17. ئی دان، راس، دوروتی آبراهامز، ادوارد فارمر، دنی شیلینگز، گری دیویسن، جیمز گروی و دیوید ویکتور (1382). تاریخ تمدن و فرهنگ جهان، جلد دوم، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران،‌ انتشارات طرح نو.
      1. Boonin, David (2008). The Problem of Punishment, Cambridge University Press.
      2. Duff, Antony and D. Garland (1994). A Reader on Punishment, Oxford University Press.
      3. Elias, Norbert (2002). The Civilizing Process, Blackwell Publishing.
      4. Garland, David (1990). Punishment and Modern Society, Oxford University Press.
      5. Hudson, Barbara (2003). Understanding Justice, Open University Press.
      6. Martinson, Robert (1974). What Works? Questions and Answers about Prison Reform, Public Internet.
      7. Maruna, Shad and Tony Ward (2008). Rehabilitation, Rutledge.
      8. Patterson, Dennis (2010). A Companion to Philosophy of Law and Legal, Theory, Second Edition, Wiley-Blakewell.
      9. Pratt, John (2002). Punishment and Civilization, Sage Publication.

    Rusch, George and Otto Kirchheimer (2009). Punishment and Social Structure with a New Introduction by Dario Melossi, Fifth Printing, Transection Publisher.