تعارض بین کارایی در خصوصی‌سازی با هدف تعقیب کسب درآمد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دکتر احسان آقاجانی معمار کارشناس ارشد دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌ها بود که در جریان حمله تروریستی مورخ 17/3/96 عوامل داعش به ساختمان مجلس شورای اسلامی به شهادت رسید

چکیده

هدف از این مقاله ارزیابی این پرسش است که آیا تعقیب هدف درآمدی، خصوصی‌سازی را از مسیر خود منحرف می‌کند. با اینکه در فرایند فروش شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی به ناچار منابعی حاصل می‌شود و اجتنابی از آن نیست، ادعای مقاله حاضر آن است که وقتی کسب درآمد به یک هدف مهم تبدیل شود می‌تواند سایر اهداف خصوصی‌سازی را به‌طور ملموسی متأثر کند. این مقاله ضمن ارائه دلایل نظری این موضوع، به روش اسنادی شواهدی از خصوصی‌سازی در ایران را ارائه می‌کند که مؤید این ادعاست. توصیه مقاله تمرکز فرایند خصوصی‌سازی بر کارایی شرکت‌ها و فرعی تلقی کردن درآمد حاصل از فروش شرکت‌ها در فرایند واگذاری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Contradiction between Efficiency in Privatization with the Goal of Pursuing Income and Profit

نویسندگان [English]

  • Ali Nassiri Aghdam 1
  • E A 2
1 U
2 S
چکیده [English]

The purpose of this article is to evaluate the question that “does pursuit of income, avert the privatization away from its main goals?”  While in the process of selling state owned enterprises (SOE) to private sector the government inevitably gets some income, and this is unavoidable, this article will show that when income becomes an important goal in privatization process, it can meaningfully affect on the other purposes of privatization. This article presents theoretical reasons for this claim and evidences from privatization in Iran that confirm it. This article recommends that in privatization process focus be on the efficiency and performance of enterprises  rather than income or profit acquisition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Privatization
  • Government Revenue
  • State Owned Enterprises (SOEs)
  • Budget Deficit
  1. 1. آقاجانی معمار، احسان و ناهید حکیم شوشتری (1393). «بررسی لایحه بودجه سال 1394 کل کشور 47»، بودجه شرکت‌های دولتی و قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل (44) قانون اساسی، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 14092.

    2. آمار سازمان خصوصی‌سازی www.ipo.ir.

    3. خوئی، هاشم و زهرا جعفری (1395). «با نمایندگان مردم در مجلس دهم 7، آشنایی با بخش انرژی (برق)»، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 14817.

    4. قوانین بودجه سنواتی.

    5. گزارش عملکرد سازمان خصوصی‌سازی در سال 1393.

    6. گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی در مورد رد دیون دولت.

    7. گزارشات دیوان محاسبات کشور در مورد عملکرد بندهای بودجه سال‌های مختلف.

    8. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، (1394). «دورنمایی از صنعت پتروشیمی در برنامه ششم توسعه».

    9. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1394). گزارش اظهارنظر کارشناسی در مورد «طرح الحاق شرکت دخانیات ایران به وزارت صنعت معدن و تجارت».

    1. میرجلیلی، فاطمه (1395). «راهبرد مجلس دهم مسائل اساسی صنعت پتروشیمی و نقش مجلس شورای اسلامی»، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 14890.
    2. وزارت امور اقتصادی و دارایی، «گزارشات عملکرد قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل (44) قانون اساسی، موضوع ماده (88) قانون، سال‌های 1388 تا 1394».
      1. Arrowsmith, James (2003). "Post‐privatisation Industrial Relations in the UK Rail and Electricity Industries", Industrial Relations Journal, 34(2).
      2. Badura, Peter (1991). "Constitutional and Legal Problems of Privatization in Germany", Direito e Justiça.
      3. Bonin, John P. and Paul Wachtel (1999). Lessons from Bank Privatization in Central Europe.
      4. Bortolotti, Bernardo, Frank De Jong, Giovanna Nicodano and Ibolya Schindele (2007). "Privatization and Stock Market Liquidity", Journal of Banking & Finance, 31(2).
      5. Bortolotti, Bernardo and Paolo Pinotti (2008). "Delayed Privatization", Public Choice, 136(3-4).
      6. Birdsall, N. and J. Nellis (2003). "Winners and Losers: Assessing the Distributional Impact of Privatization", World Development, 31(10).
      7. Brada, J. C. (1996). "Privatization is Transition-Or is it?", The Journal of Economic Perspectives.
      8. Brown, J. D., J. S. Earle and Á. Telegdy (2015). "Where Does Privatization Work? Understanding the Heterogeneity in Estimated Firm Performance Effects", Understanding the Heterogeneity in Estimated Firm Performance Effects (January 9, 2015).
      9. Brown, J. David, John S. Earle and Álmos Telegdy (2015). Where Does Privatization Work? Understanding the Heterogeneity in Estimated Firm Performance Effects, Understanding the Heterogeneity in Estimated Firm Performance Effects (January 9, 2015).
      10. Carlin, W. and C. Mayer (1994). "The Treuhandanstalt: Privatization by State and Market", The Transition in Eastern Europe,Volume 2: Restructuring (pp. 189-214): University of Chicago Press.
      11. Chang, Ha-Joon (2007). State-owned Enterprise Reform, UN DESA, Policy Note.
      12. De Neufville, Richard (1999). "Airport Privatization: Issues for the United States", Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 1662 (1).
      13. Ferner, Anthony and Trevor Colling (1991). "Privatization, Regulation and Industrial Relations", British Journal of Industrial Relations,29 (3).
      14. Gibbon, H. (1997). "Guidelines for Selling State-owned Enterprises", Privatisation Yearbook.
      15. Gupta, N., J. C. Ham and J. Svejnar (2001). Priorities and Sequencing in Privatization: Theory and Evidence from the Czech Republic.
      16. Jones, S. L., W. L. Megginson, R. C. Nash and J. M. Netter (1999). "Share Issue Privatizations as Financial Means to Political and Economic Ends", Journal of Financial Economics, 53(2).
      17. Katsoulakos, Yannis and Elissavet Likoyanni (2002). Fiscal and Other Macroeconomic Effects of Privatization.
      18. Kousadikar, Anant and T. Singh (2013). Advantages and Disadvantages of Privatisation in India, International Journal of Advanced System and Social Engineering Research, 3 (1).
      19. López-de-Silanes, Florencio (1997). What Factors Determine Auction Prices in Privatization?.
      20. López-de-Silanes, F., A. Shleifer and R. W. Vishny (1997). Privatization in the United States, The RAND Journal of Economics, 28(3), doi: 10.2307/2556024.
      21. Marginson, David and Laurie McAulay (2008). Exploring the Debate on Short‐termism: a Theoretical and Empirical Analysis, Strategic Management Journal, 29(3).
      22. Megginson, W. L. (2005). The Financial Economics of Privatization, OUP Catalogue.
      23. Megginson, W. L. and J. M. Netter (2001). "From State to Market: A Survey of Empirical Studies on Privatization", Journal of Economic Literature, 39(2), doi: 10.2307/2698243.
      24. Megginson, William Leon (2005). The Financial Economics of Privatization, OUP Catalogue.
      25. Megyery, Kathy and Frank Sader (1996). Facilitating Foreign Participation in privatization (Vol. 8): World Bank Publications.
      26. Nellis, John R. and Mary M. Shirley (1992). Privatization: the Lessons of Experience: World Bank Publications.
      27. Palmer, Donald A., P. Devereaux Jennings and Xueguang Zhou (1993). "Late Adoption of the Multidivisional form by Large US Corporations: Institutional, Political, and Economic Accounts", Administrative Science Quarterly.
      28. Tor Uncategorized References Nell, A. (1999). Privatizing the Privatized: National Bureau of Economic Research.
      29. Wallsten, S. J. (2001). "An Econometric Analysis of Telecom Competition, Privatization and Regulation in Africa and Latin America", The Journal of Industrial Economics, 49(1).
      30. Waterhouse, P. (1989). Privatisation: Learning the Lessons from the UK Experience, Price Waterhouse.
      31. Wu, H. L. (2007). "Exploring the Sources of Privatization-induced Performance Changes", Journal of Organizational Change Management, 20 (1).
      32. Welch, Dick and Olivier Frémond (1998). The case-by-case Approach to Privatization: Techniques and Examples (Vol. 403): World Bank Publications.

    Yar, Asfand, Muhammad Affendy Arif and Rossazana A. B. Rahim (2013). "Privatization and Fiscal Deficit: a Case Study of Pakistan, Research Journal of Finance and Accounting, 4 (14).