تبیین پویایی‌های حساب جاری در اقتصاد ایران و تعیین پیشرانه‌های آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران

3 استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

تحقق اهداف سند چشم‌انداز و برنامه ششم توسعه اقتصادی در حوزه تجارت خارجی، مستلزم تعیین عوامل اثرگذار بر حساب جاری و تراز تجاری کشور است. میزان پس‌انداز و سرمایه‌گذاری ملی در سطوح بخشی با استفاده از حساب جریان وجوه نشان می‌دهد طی دوره 1392-1351، دولت با ایجاد میانگین کسری و خانوارها و مؤسسات در خدمت خانوار با ایجاد میانگین مازاد، در تحقق مازاد 7/2 درصدی حساب جاری به تولید ناخالص داخلی مشارکت داشته‌اند. در این مقاله به‌منظور تعیین پیشرانه‌های حساب جاری پس از تفکیک تکانه‌ها به شوک‌های خارجی غیرقابل‌کنترل و شوک‌های داخلی قابل‌کنترل و برنامه‌ریزی توسط سیاست‌گذاران اقتصادی، از چارچوب تحلیلی DSGE منطبق با شرایط خاص اقتصاد ایران بهره گرفته‌شده است. پارامترهای این مدل با داده‌های فصلی 1393-1369 و به روش بیزین برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد شوک‌های دسته اول بیش از 50 درصد تغییرات در حساب جاری را در تمامی افق‌های زمانی توضیح می‌دهند. از میان شوک‌های خارجی، شوک قیمت نفت و تورم جهانی به ترتیب بیشترین میزان از تحولات حساب جاری را توضیح می‌دهد. در مقابل از میان شوک‌های داخلی، شوک مالی بیشترین اثر را بر حساب جاری دارد که با ارزیابی اولیه از حساب جریان وجوه مبنی بر مشارکت بالای دولت در تراز تجاری سازگاری دارد. در افق زمانی پنج‌ساله شوک‌های خارجی در کمترین مقدار خود نیز از بیشترین میزان اثرگذاری شوک‌های داخلی در افق مشابه بالاتر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining Dynamics of Current Account in Iran's Economy and Determining its Propulsives in a New Keynesian DSGE Model

نویسندگان [English]

  • Moslem Bemanpoor 1
  • Elias Naderan 2
  • Hossein Tavakolian 3
1 Tehran University
2 P
3 P
چکیده [English]

In Keynesian viewpoint, the relation between current account with national saving and investment and also financial deficit of government is calculatable from fundamental relation with GDP in an open economy.  Meaning that the difference between National savings and investments is equal to the country's trade surplus. With the separation of the amounts of national investments and savings in sectoral levels, using account of current funds, evaluating the scale of participating of  any of the important economic sections in causing  surplus/deficit in commercial balance will be possible. Using Iran's flow of funds accounts, we found that during 1972-2013, Iran's average annual current account to GDP Ratio is %+2.7(surplus) which is the summation of %-1.4(deficit) in government net borrowing to GDP, +%3.7 and %+0.4 (surplus) in household and financial sectors net lending, respectively. We also determine the main determinants of Iranian current account using DSGE model in which all shocks are separated in two categories: domestic shocks (including monetary, fiscal and productivity shocks) and foreign shocks (including oil price shock, foreign demand and inflation shocks). After the Model parameters are estimated by Bayesian estimation using 1990-2014 Iran quarterly data. The results show that the foreign shocks explain more than 50 percent of current account variance in all temporal horizons. Oil price and global inflation shocks are two main deriver of current account in this category of shocks. Fiscal shocks is also the main determinant of current account movements in domestic shocks category which is in line with our finding in flow of funds account analysis. Altogether, the foreign shocks effect on current account is more persistent than domestic shocks.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Current Account
  • National Saving and Investment
  • Flow of Funds Accounts
  • DSGE Model
  • Bayesian Estimation

مراجع

  1. 1. ابونوری، اسمعیل، اصغر شاهمرادی، محمدهادی رجایی و وحید تقی‌نژاد (1392). «اثرات اقتصاد کلان تکانه قیمت انرژی: در قالب یک الگوی DSGE»، مطالعات اقتصاد انرژی.

    2. اسفندیاری، مرضیه، نظر دهمرده و حسین کاوند (1393). «بازار کار دوگانه در چارچوب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار.

    3. اکبری‌فرد، حسین و محمدسجاد کوشش (1388). «اثر تکانه‌های درآمدی بر تراز تجاری در اقتصاد ایران»، اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، (3).

    4. انواری، ابراهیم، منصور زرانژاد و سیدعنایت‌اله فخرایی (1390). «تعیین قاعده بهینه پولی در یک مدل تعادل پویای تصادفی عمومی با استفاده از‌نظریه کنترل»، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق).

    5. برومند، شهزاد و کهرام آزادمهر (1384). «اثر کسری بودجه و نرخ ارز بر کسری حساب جاری تراز پرداخت‌های خارجی ایران»، پژوهشنامه اقتصادی.

    6. بوستانی، رضا (1391). «سیاستگذاری پولی بهینه در اقتصاد ایران»، بیست و دومین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی.

    7. بهرامی، جاوید و نیره‌سادات قریشی (1390). «تحلیل سیاست پولی در اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی»، مدل‌سازی اقتصادی.

    8. بهرامی، جاوید و پروانه اصلانی (1390). «بررسی آثار شوک‌های نفتی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در مسکن در یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا مبتنی‌بر ادوار تجاری حقیقی»، تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی.

    9. تقوی، مهدی و اسماعیل صفرزاده (1388). «نرخ بهینه رشد نقدینگی در اقتصاد ایران در چارچوب الگوهای تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید (DSGE)»، مدل‌سازی اقتصادی.

    1. توکلیان، حسین (1391). «بررسی منحنی فیلیپس کینزی جدید در قالب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای ایران»، تحقیقات اقتصادی.
    2. دلیری، حسین (1392). «نقش سرکوب مالی در کیفیت اثرات سیاست پولی براساس مدل DSGE»، نخستین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی.
    3. رهبری علاف، مسعود (1377). «اثر نفت بر تراز تجاری ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
    4. زوارئیان، منصوره (1382). «بررسی رابطه بین کسری بودجه و کسری حساب جاری در اقتصاد ایران طی دوره 79-1342»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
    5. شقاقی شهری، وحید (1384). «بررسی متغیرهای کلان اقتصادی مؤثر بر کسری حساب جاری ایران»، مجله جستارهای اقتصادی، ش (2)3.
    6. عصاری آرانی، عباس، احمد صمیمی جعفری و میثم رسولی میر (1389). «بررسی تأثیر تکانه‌های قیمت نفت بر حساب جاری کشورهای عضو اوپک»، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 7، ش 3.
    7. فخرحسینی، سیدفخرالدین (1390). «الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی برای ادوار تجاری پولی اقتصاد ایران»، تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی.
    8. فخرحسینی، سیدفخرالدین، اصغر شاه‌مرادی و محمدعلی احسانی (1391). «چسبندگی قیمت و دستمزد و سیاست پولی در اقتصاد ایران»، پژوهش‌های اقتصادی.
    9. کمیجانی، اکبر و حسین توکلیان (1391). «سیاستگذاری پولی تحت سلطه مالی و تورم هدف ضمنی در قالب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران»، تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، سال دوم، ش 8.
    10. گودرزی فراهانی، یزدان، شیوا مشتری‌دوست و بهزاد ورمزیاری (1391). «بررسی هزینه رفاهی تورم با رویکرد مدل‌های تعادل عمومی»، بیست و دومین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی.
    11. متوسلی، محمود، ایلناز ابراهیمی، اصغر شاه‌مرادی و اکبر کمیجانی (1389). «طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی برای اقتصاد ایران به‌عنوان یک کشور صادرکننده نفت»، پژوهش‌های اقتصادی.
    12. مشیری، سعید، شعله باقری پرمهر و سیدهادی موسوی‌نیک (1390). «بررسی درجه تسلط سیاست مالی در اقتصاد ایران در قالب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی»، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی.
      1. Aristovnik, A. (2007). "Short and Medium Term Determinants of Current Account Balances in Middle East and North Africa Countries", The William Davidson institute at the University of Michigan, Working Paper, No. 862.
      2. Baxter, M. (1995). "International Trade and Business Cycles", in Gene Grossman and Kenneth Rogoff (eds.), Handbook of International Economics, Vol. 3, North-Holland.
      3. Craigweel, R. and S. Samaroo (1999). "Dynamic Modeling of the Current Account: Evidence from the Caribbean", International Economic Journal, 11.
      4. Ferrero, A., M. Gertler and E. L. Svensson (2008). "Current Account Dynamics and Monetary Policy", Nber Working Paper Series.
      5. Giorgio, G. D. and S. Nisticò (2007). "Fiscal Deficits, Current Account Dynamics and Monetary Policy", Luiss Lab of European Economics LLEE Working Document, No. 55.
      6. Medina, J. P., A. Munro and C. Soto (2008). "What Drives The Current Account in Commodity Exporting Countries? The Cases of Chile and New Zealand", Bank of International Settlements, Working Papers No. 247.
      7. Munro, A., and R. Sethi (2007). Understanding the New Zealand Current Account: A Structural Approach, Discussion Paper DP2007/10. Wellington: Reserve Bank of New Zealand.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار