تأثیر بهره‌وری نیروی کار بر کاهش فقر در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه رازی

2 کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، گروه اقتصاد، دانشگاه رازی

چکیده

ایران به‌عنوان کشوری در حال توسعه تا به حال برنامه‌های گوناگونی را برای کاهش فقر مورد استفاده قرار داده است، اما پایایی مشکل فقر نشان‌دهنده عدم موفقیت کامل این برنامه‌ها در ایران است. بررسی‌ها روی سیاست‌ها و برنامه‌های اجرا شده، نشان می‌دهد تمرکز و اولویت این برنامه‌ها بر توزیع مجدد درآمد بوده است. از‌این‌رو، مطالعه حاضر روشی را مورد بررسی قرار داده که با آن موجبات افزایش سطح درآمد آحاد مردم و به‌خصوص فقرا به‌گونه‌ای فراهم شود که بتوانند از چرخه فقر خارج شوند؛ و این رویکرد کاهش فقر نسبی از طریق بهبود بهره‌وری است. برای این منظور، در این مطالعه، با توجه به مبانی نظری موجود، در ابتدا به ارائه یک چارچوب و الگوی تئوریک جهت بیان ارتباط بین بهره‌وری و کاهش فقر پرداخته و در نهایت با استفاده از روش داده‌های تابلویی به برآورد این الگو پرداخته شده است. براساس نتایج ارائه شده وجود یک ارتباط معکوس میان بهره‌وری نیروی انسانی و فقر نسبی موجود در جامعه است، به همین علت می‌توان انتظار داشت تمرکز بر افزایش بهره‌وری نیروی انسانی تأثیر بسزایی در جهت کاهش فقر نسبی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examining and Analysing the Effects of Improvemnt of Productivity on Reducing Relative Poverty in Iran

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Bagher Najafi 1
  • A Kh 1
  • E Gh 2
1 Economic Department, Social Science Faculty, Razi University
2 S
چکیده [English]

Iran as a developing country has used several programs and policies for poverty reduction, but continuation of problem of poverty proves failure of these programs. Studies show that priority and focuse of these programs were on income distribution and redistribution. Hence, in this study, we examine and analyze a method that reduces poverty through productivity improvement. For this purpose, first a theoretical framework based on literature review has been introduced and then a model estimated by using panel data approach. The result of this study shows a negative relationship between labor productivity and relative poverty, so for this reason we can expect that, more focus on labor productivity improvement, has significant impact on reduction of relative poverty.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty Reduction
  • Productivity
  • Relative Poverty
  • Panel Data

مراجع

  1. 1. ابراهیم‌پور، سمانه و زهرا میلاعلمی (1392). «تعیین‌کننده‌های فقر خانوارهای شهری ایران در سال 1388 کاربرد داده‌های تابلویی با متغیر وابسته محدود»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، سال سیزدهم، ش 49.

    2. ارضوم چیلر، نسرین (1384). «ابعاد گوناگون فقر در ایران»، مجموعه پژوهش‌های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ش 28.

    3. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1392). «نتایج بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران سال 1392»، مدیریت کل آمارهای اقتصادی، اداره آمار اقتصادی، دایره بررسی بودجه خانوار.

    4. پورمقدم، امین و حسین مهرابی بشرآبادی (1392). «تأثیر تغییرات بهره‌وری عوامل تولید بر شاخص فقر روستایی در ایران»، فصلنامه روستا و توسعه، سال شانزدهم، ش 4.

    5. تودارو، مایکل و استیفن اسمیت (1393). توسعه اقتصادی، ترجمه وحید محمودی، تهران، انتشارات نگاه دانش.

    6. خداداد کاشی، فرهاد و محمدنبی شهیکی تاش (1391). «سنجش شدت فقر در خانوارهای روستایی و مقایسه آن با خانوارهای شهری در ایران»، فصلنامه روستا و توسعه، دوره 15، ش 3.

    7. خداداد کاشی، فرهاد، فریده باقری، خلیل حیدری و امید خداداد کاشی (1381). اندازه‌گیری شاخص‌های فقر در ایران، کاربرد انواع خط فقر، شکاف فقر، شاخص فقر، گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی.

    8. صباحی، احمد، زهرا دهقان شبانی و روح‌الله شهنازی (1389). «تأثیر بهره‌وری نیروی کار بر توزیع درآمد (مطالعه موردی کشورهای منتخب)»، مجله دانش و توسعه، سال هجدهم، ش 31.

    9. عظیمی، حسین (1367). مدارهای توسعه‌نیافتگی اقتصاد ایران، تهران، نشر نی.

    1. فطرس، محمدحسن، محمد‌رضا دهقانپور و بابک ده موبد (1391). «تأثیر بهره‌وری بر رشد اقتصادی صنایع تولید ایران با رهیافت داده‌های ترکیبی»، فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه»، دوره 25، ش 1.
    2. گریفین، کیت (1375). راهبردهای توسعه اقتصادی، ترجمه حسین راغفر و محمدحسین هاشمی، تهران، نشر نی.
    3. متوسلی، محمود، فرشاد مؤمنی و جمال فتح‌الهی (1390). «درآمدی بر تبیین نهادی علل پایین بودن بهره‎وری در اقتصاد ایران»، مجله سیاست‌های اقتصادی، ج 8، ش 2.
    4. محمودی، وحید و سیدقاسم صمیمی‌فر (1384). «فقر قابلیتی»، فصلنامه رفاه اجتماعی،سال چهارم، ش 17.
    5. مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران و دفتر هماهنگ کننده فعالیت های سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران (1383). اعلامیه سازمان ملل با عنوان اصلی United Nations: Millennium Declaration.
    6. مرکز آمار ایران (1393). گزارش آماری استان‌های مختلف.
    7. _____ (1391). گزارش آماری استان‌های مختلف.
    8. معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی (1392). توزیع درآمد در خانوارهای شهری، روستایی و کل کشور1391-1380.
    9. _____ (1391). قانون بودجه سال 1391 کل کشور.
    10. _____ (1392). قانون بودجه سال 1392 کل کشور.
    11. _____ (بی‌تا). مجموعه برنامه پنج‌ساله پنجم جمهوری اسلامی ایران.
    12. معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران (1390). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
    13. معاونت پژوهش، تنقیح و تدوین قوانین و مقررات (1383). مجموعه قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
    14. مؤمنی، فرشاد، محمدقلی یوسفی و اصغر مبارک (1388). «بررسی عوامل تعیین‌کننده‌ رشد بهره‌وری و فقر در مناطق روستایی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، دوره 1، ش 1.
    15. نظری، محسن و اصغر مبارک (1391). «اثر سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه (R & D) بر بهره‌وری در صنایع ایران»، پژوهشنامه اقتصاد کلان، سال هفتم، ش 14.
      1. Center for the Study of Living Standard (CLCS) (2003). Productivity Growth & Poverty Reduction in Development Countries. Background Paper, Prepared for the 2004 World Employment Report of the International Labour Organization.
      2. D. Alene, E. and O. Coulibaly (2009). "The Impact of Agricultural Research on Productivity and Poverty in Sub-Saharan Africa", Food Policy 34.
      3. Datt, G. and M. Rvallion (1998). "Farm Productivity and Rural Poverty in India", International Food Policy Research Institute, April, Vol. 34 (4).
      4. Gugerty, M. K. and K. Schneider (2011). "Agricultural Productivity and Poverty Reduction; Linkages and Path Ways", The Evans School Review, Vol.1 (1).
      5. International Poverty Center annual Report (2006). www.ipc-undp.org.
      6. Lin, L., V. McKenzie, J. Piesse and C. Thirtle (2001). "Agricultural Productivity and Poverty in Development Countries", Extensions to DFID Report, No. 7946.
      7. Menali, R. and L. Gunter (2013). Impact of Agricultural Productivity Changes of Productivity Reduction in Development Countries. Selected Paper for Prepared for Presentation at the Southern Agricultural Economics Association (SAEA) Annual Meeting.
      8. Resolution adopted by the General Assembly, United Nations Millennium Declaration (2000). General Assembly.
      9. Robertson, K. (2011). HIES 2010 Poverty Analysis Prepared for the Millennium Challenge Corporation Vanuatu.
      10. Sen, Amartya K. (1981). Poverty and Famines. An Easy on Entitlement and Deprivation, Clarendon Press; Oxford, U.K.
      11. Syverson, C. (2011). "What Determines Productivity?", Journal of Economic Literature, 49.
      12. Thirtle, C., L. Lin and J. Piesse (2003). "The Impact of Research-Led Agricultural Productivity Growth on Poverty Reduction in Africa, Asia & Latin America", World Development, Vol. 31 (12).
      13. Townsend, P. (2009). "The Meaning of Poverty", The British Journal of Sociology.

    World Bank Annual Report (2012). www.worldbank.org.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار